Een AA die de jaarrekening samenstelde voor een dierenkliniek heeft een waarschuwing gekregen van de Accountantskamer. Hij bewaakte zijn objectiviteit onvoldoende toen de vier maten onenigheid kregen over het berekenen van winstaandelen.
Een – inmiddels uitgeschreven – AA deed samenstelwerkzaamheden voor een dierenartsenpraktijk. Die gaat begin 2018 samen met een andere praktijk, waarbij een nieuwe maatschap ontstaat. De vier maten komen een winstverdeling overeen die onder andere is gebaseerd op hun winstaandeel in 2017 in hun oude praktijken. De AA krijgt de opdracht om jaarlijks de jaarrekening van de nieuwe dierenkliniek samen te stellen.
Rekensommen rond verkoop
In juni 2020 meldt zich een kandidaat-koper voor de dierenkliniek. De echtgenoot van een van de maten maakt een proefberekening, waarna gezamenlijk vier scenario’s voor de verkoop van de kliniek worden besproken. Ook de AA heeft de proefberekeningen gezien en gesproken met een van de maten en haar echtgenoot. De AA werkt de scenario’s uit en benadrukt dat het gaat om aannames, die in de praktijk anders kunnen uitpakken. De vrouw wier echtgenoot de berekening had gemaakt, stuurt later een aangepaste berekening. Dat leidt tot de opmerking van een van de andere maten dat de voorgestelde verdeling van de koopsom niet eerlijk is.
Verkoop afgeblazen
In oktober stuurt de AA de jaarrekening 2019 van de maatschap, waarbij hij opmerkt dat hij een fout heeft gemaakt in het opstellen van de resultaatverdeling 2018 en 2019. Daardoor is onder meer ieders winstaandeel gewijzigd. De vier maten worden het ondertussen niet eens over de verkoop van hun kliniek; bovendien verbreken de drie overige maten de samenwerking met de maat die met de initiële berekening op de proppen kwam. Zij dient een klacht in bij de Accountantskamer. De AA heeft niets gedaan met de berekeningen die haar echtgenoot heeft gemaakt voor de verdeling van de koopsom en de jaarrekening 2019 is ten onrechte aangepast, zo vindt ze.
Niet ongepast beïnvloed
De tuchtrechter stelt vast dat de klaagster vindt dat de AA alleen berekeningen gemaakt op basis van de uitgangspunten van een andere maat en niet is ingegaan op het verzoek van de klaagster om zijn professionele visie te geven over de cijfers. De maten hebben namelijk hun aandeel in de winst op verschillende wijzen berekend. Maar er is geen bewijs dat de AA zich bij het maken van de berekeningen ongepast heeft laten beïnvloeden of zich heeft laten leiden door de belangen van een andere maat, aldus de Accountantskamer. Hij heeft vier scenario’s doorgerekend en duidelijk vermeld dat in de berekeningen diverse aannames en uitgangspunten zijn aangehouden, dat deze aannames voor een ieder anders kunnen zijn en dat diverse punten door de maten in onderling overleg moeten worden uitgewerkt. ‘Verder heeft betrokkene op 29 juni 2020 de berekeningen van klaagster besproken met klaagster en haar echtgenoot, zodat hem niet kan worden verweten dat hij niets heeft gedaan met haar berekeningen.’
Dat hij niet op een mailbericht heeft gereageerd, kan hem niet worden aangerekend, luidt het oordeel. Kort daarna raakten de maten gebrouilleerd, waardoor de maatschap niet meer in staat was een eenduidige opdracht aan hem te verstrekken. ‘Daar komt bij dat klaagster zich nooit bij betrokkene heeft beklaagd over het uitblijven van een reactie op haar e-mail en dat zij (net als de overige maten) geen gebruik heeft gemaakt van het aanbod van betrokkene om de berekeningen te bespreken.’ Bovendien is aan de AA alleen gevraagd wat de fiscale gevolgen waren van bepaalde keuzes en niet wat zijn oordeel was over de resultaatverdeling. De klacht wordt ongegrond verklaard.
Aanpassing niet voorgelegd
De klacht over het aanpassen van de jaarrekening wordt wel toegewezen. De AA heeft op 12 mei 2020 de concept-jaarrekening 2019 van de dierenkliniek met de maten besproken, wat tot instemming heeft geleid. Desondanks heeft hij op 1 oktober zonder overleg de winstverdeling in deze jaarrekening aangepast. En die aanpassing had de AA volgens de Accountantskamer eerst aan de maten moeten voorleggen. ‘Uit Standaard 4410 volgt immers dat een accountant aanpassingen aan het management voorstelt als aanpassing van de samengestelde historische financiële informatie is vereist. Dat betrokkene in zijn e-mail van 1 oktober 2020 de wijziging heeft benoemd en toegelicht, leidt niet tot een ander oordeel. Deze e-mail kan niet worden opgevat als een voorstel tot aanpassing van de (concept-)jaarrekening, omdat de wijziging daarin als definitief is gepresenteerd.’
De AA had de aangepaste resultaatverdeling eerst met de maten moeten bespreken omdat die is gebaseerd op zijn interpretatie van de maatschapsovereenkomst. En dat is significante oordeelsvorming, die een accountant met het management moet bespreken, aldus de Accountantskamer. ‘Dit gesprek is nodig, omdat een accountant ervoor moet zorgen dat het management begrijpt wat hij heeft gedaan en hoe hij tot zijn interpretatie is gekomen, omdat het management anders niet verantwoordelijk kan zijn voor de jaarrekening.’
Bedreiging objectiviteit niet onderkend
Of de AA de belangen van de klaagster niet goed heeft behartigd, is niet duidelijk geworden. ‘Wel kan worden vastgesteld dat betrokkene ten onrechte niet heeft onderkend dat zijn objectiviteit werd bedreigd. Betrokkene was immers de voormalig accountant van [twee andere maten]. Ten tijde van het aanpassen van de (concept-)jaarrekening 2019 wist hij dat tussen de vier maten een geschil was ontstaan over de verkoop van de dierenkliniek. Door dit geschil zou voor betrokkene een belangenconflict kunnen ontstaan en daarmee een kans op niet-naleving van het fundamentele beginsel van objectiviteit.’ Bovendien heeft hij uitsluitend op aangeven van een van de andere maten de jaarrekening aangepast: toen kwam de gestelde fout pas naar boven. De aanpassing werkte in het voordeel van twee maten, terwijl de andere twee werden benadeeld. ‘Hierdoor was sprake van een bedreiging, die betrokkene niet heeft geïdentificeerd, en waarvoor hij geen toereikende maatregel heeft getroffen en vastgelegd om deze bedreiging weg te nemen.’ De AA had bijvoorbeeld een gesprek kunnen houden met alle maten over aanpassing van de resultaatverdeling 2018 en 2019. ‘Tijdens dit gesprek had betrokkene zich ervan kunnen vergewissen of alle maten deze aanpassing begrepen en of zij daarmee akkoord waren.’ De AA heeft daarom gehandeld in strijd met het fundamentele beginsel van objectiviteit.
De Accountantskamer legt de maatregel van waarschuwing op.
Geef een reactie