De Vereniging van Effectenbezitters (VEB) vreest dat de onafhankelijkheid in het geding is bij het zeer kritische advies dat de Raad van State onlangs gaf over de Wet toekomst accountancysector.
Het feit dat voormalig topambtenaar Richard van Zwol zowel adviseert bij de Raad van State (RvS) als vicevoorzitter is van de raad van commissarissen van EY werd maandag tijdens de NBA-ledenvergadering gehekeld door VEB-directeur Gerben Everts, meldt het FD.
Resultaatsverplichting
De RvS was in het advies onlangs onder meer kritisch over de resultaatsverplichting, die inhoudt dat het kwaliteitsbeheersingssysteem van accountantsorganisaties ernstige tekortkomingen van individuele accountants in wettelijke controles moet voorkomen. Dat was een wens van de AFM, nadat de toezichthouder flink nat ging met het uitdelen van boetes aan EY en PwC. Die boetes hielden bij de rechtbank geen stand, omdat de huidige wetgeving geen ruimte geeft om accountantsorganisaties juridisch aan te spreken bij ernstige fouten in de controle van een jaarrekening. De toezichthouder wilde daarna een wetswijziging om die ruimte wel te creëren en had daarmee succes bij het ministerie van Financiën. In het nieuwe wetsvoorstel is tegemoetgekomen aan de wens van de AFM.
Advies RvS
De RvS toonde zich onlangs kritisch over de resultaatsverplichting: ‘Hiermee grijpt het voorstel in op de bestaande, wettelijk geregelde verdeling van verantwoordelijkheden van de accountantsorganisatie voor het stelsel van kwaliteitsbeheersing en van de individuele accountant voor het controledossier. Deze verandering van het bestaande systeem wordt door de regering onvoldoende gemotiveerd. Daarbij is het de vraag of zo’n resultaatsverplichting realistisch en in overeenstemming met de Europese auditrichtlijn is.’
Kritiek VEB
Richard van Zwol is sinds 2017 Staatsraad bij de Raad van State en sinds vorig jaar vicevoorzitter van de RvC bij EY. VEB-directeur Everts noemde die dubbelrol maandag ‘fnuikend voor de manier waarop we in Nederland met integriteit omgaan.’ De belangenbehartiger van beleggers ziet mogelijke belangenverstrengeling.
Een woordvoerder van de Raad van State wijst er in een reactie tegenover het FD onder meer op dat de Staatsraden nevenfuncties mogen hebben, maar alleen als er vooraf toestemming voor is. Van Zwol heeft zich in de discussie over het advies over de accountantswetgeving wel afzijdig gehouden door zich formeel te verschonen bij de ‘beraadslagingen en stemmingen’.
Bron:
VEB twijfelt of Raad van State onafhankelijk was met advies over accountantswet
Het oordeel dat de kritiek van de RvS zeer kritisch is deel ik niet, het had naar mijn smaak best wel vernietigender gemogen, zoals ook uit mijn brieven aan de RvS blijkt. Onverteerbaar is het dat de VEB de ledenvergadering van de NBA misbruikt om een bommetje te laten afgaan en al helemaal om een Hoog College van Staat en een lid daarvan dat niet bij de ledenvergadering aanwezig was te bekritiseren zo niet zwart te maken, Onbegrijpelijk ook dat de voorzitter niet ingreep tegen dit misbruik van de ledenvergadering en ronduit onaanvaardbaar gedrag van een lid. Inhoudelijk ben ik van mening dat Nederland geen eigen beleid hoort te formuleren. Om het leven van de OOB kantoren die ook een PCAOB vergunning hebben leefbaar te houden moet Nederland gewoon de VS volgen. Feitelijk is wat nu jaarverslaggeving en accountancy in Nederland is al een afspiegeling van de VS regelgeving. IFRS is net zolang aangepast tot het vrijwel identiek is aan USGAAP en de ISA worden in feite door de VS gedicteerd ook al wordt de schijn opgehouden dat dat niet zo is. Verder is er geen bewijs dat er een structureel probleem is met betrekking tot de wettelijke controle van de jaarrekening in Nederland. Het Cta rapport stelt duidelijk dat noch uit incidenten noch uit het tuchtrecht val op te maken dat er een probleem bestaat.
Hoe juist is de mening: ” Verder is er geen bewijs dat er een structureel probleem is met betrekking tot de wettelijke controle van de jaarrekening in Nederland”? De historie, waar we toch niet van leren- maar dat terzijde, laat ons het afgelopen decennium elk jaar opnieuw “genieten” van schandalen, zoals de pers het ten onrechte afgeven van een “goedkeurende verklaring” beschrijft, en van accountantsorganisaties die zich dan haasten om te roepen dat ze “het niet zagen en ook niet hadden hoeven zien”. Wat heb ik dan aan zo een verklaring? Of beter daar dan maar geen probleem van maken?
Laten we voorop stellen dat de RvS de nodige kritiek heeft en dat die kritiek veel breder gehoord en uitgesproken wordt. Bovendien raakt de kritiek van de RvS op het wetsvoorstel veel meer dan alleen de positie van EY en Big4 kantoren. De vraagtekens die Everts plaats bij de integriteit van Van Zwol (nog los van de vraag of de RvS als geheel vereenzelvigd mag worden met Van Zwol als persoon en hoe netjes het is Van Zwol / de RvS publiekelijk te schofferen) zijn mede daarom opmerkelijk. Overigens is voor iedereen helder dat het bekritiseerde wetsvoorstel een hoge dosis AFM input heeft. Welke contacten Everts nog heeft met de AFM en welke bijdrage hij destijds direct of indirect heeft geleverd aan deze input, toen hij nog bij de AFM fungeerde (tot mei 2020), dat zou ik niet weten. Om Everts daarom “niet integer” te noemen dat gaat mij echter veel te ver.
Laten we het erop houden dat Everts ogenschijnlijk de goede gewoonte van zijn voorganger Koster heeft overgenomen om accountants te bekritiseren waar maar mogelijk is. Waarvan akte.
@ G. Timmerman: Als de Cta concludeert dat deze incidenten geen indicatie zijn voor eens tructureel probleem en de “schadalen” die in het advies in 2022 van de Raad van State worden genomen onder meer Enron omvatten, 21 jaar geleden en in een ander land. Er wordt verwezen naar Vestia waar de rol van de accountant nog geen voetnoot waard is. Er zijn gevallen bijvoorbeeld ACCON waar je je wel even achter je oren krabt maar het gaat daar om 10 miljoen verzonnen onderhanden werk, vrijwel betekenisloos, maar wordt wel breed uitgemeten. Ook in het Imtech debacle, wel een grote schadepost, zaak is de rol van de accountant een kanttekening. En verder zijn er in Nederland in de afgelopen decennia geen noemenswaardige gevallen bekend die duiden op een structurele ( en zwaarwegend) gebrek aan kwaliteit in de accountantscontrole. De beste audit quality indicator is het tuchtrecht en de pers. In het afgelopen jaar (2021) heeft de accountantskamer 14 zaken behandeld over de contrle van de jaarrekening, de wettleijke en vrijwillige samen. Dan is er geen sprake van een probleem. De antwoorden op de IAK vragen (integraal afwegeingkader) noemen als “probleem” dat meerdere rapporten aangeven dat er een probleem is met betrekking tot de kwaliteit van de wettelijke controle. Dat is natuurlijk geen geldig probleem dat wetgeving rechtvaardigt. Als er een structureel probleem bestaat dan hoef daar niet naar op zoek maar dan dringt het zich aan je op, en daar is geen sprake van. @ Johan Peters: Zeker maar afgezien daarvan is het onaanvaardbaar de ledenvergadering van de NBA daarvoor te misbruiken en het is ook onaanvaardbaar dat de voorzitter dit niet alleen heeft laten gebeuren maar dat hij ook nog inhoudelijk is ingegaan op het verwijt aan de RvS.