
Door afbouw van subsidies en fiscale onzekerheid schuiven particulieren de aankoop van elektrisch voor zich uit. Ook zakelijke rijders zijn terughoudender, maar hun werkgevers willen juist vaart maken, wat de vraag naar leaseauto’s ondersteunt. Een belangrijk keerpunt is wel dat het aantal benzineauto’s voor het eerst iets is teruggelopen tot net onder de 7 miljoen. Dit blijkt uit het nieuwste vooruitzicht automotive van ING Research.
Na drie jaar van daling en het laagste niveau in 55 jaar krabbelt de Nederlandse autoverkoop dit jaar op uit het historische dal. Het aantal registraties over 2023 komt met 375.000 naar verwachting 20% hoger uit. Doordat de leveringsproblemen van vooral chips, maar ook andere onderdelen, grotendeels zijn opgelost, konden autofabrikanten de productie, begin 2023 eindelijk stevig opschroeven. Deze auto’s zijn door de lange levertijden grotendeels al in 2022 besteld. Dit verbloemt dat de nieuwe bestellingen juist onder druk staan. Hoewel de (inhaal)leveringen in de tweede helft van het jaar nog wel even doorgaan, zorgt dit ervoor dat het herstel van de afzet in 2024 naar verwachting niet doorzet. Chinese merken zoals MG, BYD doen met elektrische auto’s voor het eerst mee op de Nederlandse automarkt, met een maktaandeel van bijna 2% in de eerste helft van 2023 (excl. Lynk & Co en Polestar). Dit is op het eerste gezicht niet veel, maar wel een verdriedubbeling ten opzichte van een jaar eerder en bij alleen elektrische auto’s is het marktaandeel al hoger.
Particulier wil niet elektrisch
Hoewel het verkoopaandeel van volledig elektrische auto’s in 2023 stijgt van 23,5% naar 27%, blijft een echte versnelling nog uit. Vooral particulieren laten het afweten bij nieuwe auto’s, wat blijkt uit de subsidiepot voor 2023 die nog voor 60% vol zit. Zij hikken nog aan tegen de hogere aanschafprijs, maar vinden ook de fiscale onzekerheid na 2025 lastig en wachten op meer betaalbare elektrische middenklasse modellen in het B en C-segment. Opvallend is ook dat tweedehands elektrische auto’s nog weinig in trek zijn, terwijl de overheid daar in ‘Nederland occasionland’ wel op in zet. Zakelijke rijders zijn sinds het optrekken van de bijtelling naar 16% ook minder enthousiast over elektrisch, maar hun werkgevers sturen juist sterker op elektrificatie en willen voor 2025 al een groot deel van hun personenauto park elektrificeren. Dit betekent dat zij er bij vervanging van hun leaseauto toch in mee zullen gaan.
Sectoreconoom Rico Luman: ‘Ondanks de afgenomen bestellingen is elektrisch rijden financieel wel weer aantrekkelijker geworden. Nadat ook nieuwe elektrische auto’s duurder zijn geworden, drukt intensievere concurrentie nu de nieuwprijzen. Ook liggen de kosten per kilometer na de hoge stroomprijzen van vorig jaar nu weer duidelijk lager dan bij benzineauto’s.’
Nederland gezakt
Na een snelle opmars tot 2020 is Nederland teruggezakt naar de vijfde plaats op de Europese ladder van elektrificatie bij nieuwverkopen. Na Zweden (37%) is Nederland in de eerste vijf maanden van 2023 ook ingehaald door Finland (32%) en Denemarken (30%). Noorwegen loopt met 83% volledig elektrisch voorop. Waar plug-in hybrids in die landen inmiddels op hun retour zijn en er verschuiving optreedt naar volledig elektrisch, groeit deze tussenoplossing in Nederland nog licht door. Wel loopt Nederland voor op buurlanden België (16%) en Duitsland (15%).
Waar Europa de doelstelling voor 100% zero emissie voor nieuwe auto’s op 2035 heeft gesteld, blijft voor Nederland vooralsnog de ambitieuzere doelstelling staan om 100% te halen in 2030. Dat nieuw stimulerend beleid door de val van het kabinet op losse schroeven staat, zorgt halverwege 2023 voor extra onzekerheid. Dit geldt zowel op voor de voorgenomen maatregel om bedrijven in 2025 tot een zakelijke autovloot teverplichten, maar ook voor het eerdere voorstel om de BPM op brandstofauto’s te verhogen. Ook is het nog de vraag welke variant van de kilometerheffing er ingevoerd gaat worden en of er een koppeling komt met CO2-uitstoot. Hierdoor blijft het verdere groeitempo van elektrisch rijden onzeker.
Elektrificatie langzaam
De elektrificatie van het Nederlandse wagenpark gaat nog steeds langzaam en dat komt vooral omdat de nieuwe instroom naar verhouding erg laag blijft. Met de stijging van de afzet wordt dit jaar slechts 4,2% van het totale park vernieuwd. In mei bestond ook 4,2% van het wagenpark uit volledig elektrische auto’s, waarvan 2,4% uit plug-in hybrids. Nadat de dieselvloot al lagere tijd terugloopt is, is het een belangrijk keerpunt nu wel dat de benzinevloot voor het eerst kleiner is. Het aantal benzineauto’s daalde begin 2023 met 26.800 tot net onder de 7 miljoen (nog altijd 78,5% van het wagenpark). Toch remt de veroudering van de benzine- en dieselvloot de vergroening. Auto’s gaan langer mee en autorijders rijden langer door. Het aandeel auto’s ouder dan 15 jaar is opgelopen tot 26% en voor benzineauto’s alleen is dit zelfs 30%. In het verbruik zijn deze auto’s een stuk minder efficiënt dan jonge generatie.
De groei en veroudering van het wagenpark werkt voor de werkplaats op dit moment nog sterker door dan de impact van elektrische auto’s die minder onderhoud en onderdelen nodig hebben. Dit draagt in 2023 bij aan de omzet in de autobranche, die ook dit jaar naar verwachting met dubbele cijfers stijgt (12%). De uitdaging ligt vooral bij de capaciteit. Voor maar liefst 41,5% van de autobedrijven is personeelstekort belemmerend, een recordniveau. Het nijpende tekort zit met name bij onderhoudsmonteurs, waarvan het werk ingrijpend veranderd en waarvan er later waarschijnlijk minder nodig zijn.
Geef een reactie