De veertien Nederlandse universiteiten hebben vorig jaar gemiddeld een positief nettoresultaat behaald. Het rendement is ten opzichte van 2021 wel gehalveerd, maar vooraf was gerekend met een nettoverlies. ‘De vooruitzichten voor de toekomst lijken echter onzekerder’, stelt EY naar aanleiding van de jaarlijkse Onderwijsbarometer. Al dit jaar wordt verlies verwacht.
Volgens de analyse hielden de universiteiten vorig jaar samen 105 miljoen euro over onderaan de streep. Voor dit jaar wordt een verlies van 233 miljoen euro verwacht. EY is somber omdat universiteiten de komende jaren mogelijk een kleinere toestroom van internationale studenten krijgen, naast verdere kostenstijgingen en onzekerheid over de rijksbijdrage. ‘Zo heeft de forse loonkostenstijging als gevolg van de nieuwe cao forse impact. Voor lopende onderzoeksprojecten neemt de omvang van de eigen bijdrage door de stijgende loonkosten toe. De noodzaak tot investeringen blijft bovendien hoog met impact op de liquiditeitspositie en het rendement’, sommen de onderzoekers op. Het gaat in de periode 2023 tot en met 2025 om een bedrag van ongeveer 3,3 miljard euro.
Strengere voorwaarden voor leningen
Uit de toelichting in de jaarverslagen blijkt dat een groot deel van de investeringen gerelateerd is aan vastgoed. Ook investeren universiteiten in duurzaamheid, digitalisering en digitale veiligheid. ‘Door de afnemende liquiditeitspositie en oplopende schulden daalt naar verwachting de gemiddelde kredietwaardigheid, van alle universiteiten samen, de komende jaren van AA- naar A’, aldus Ralph Poulssen, associate partner bij EY. ‘Banken zullen met deze uitkomst echter nog steeds bereid blijven om leningen te verstrekken aan universiteiten als alternatief voor een lening bij de Nederlandse schatkist. De voorwaarden waaronder deze leningen worden verstrekt, zullen op termijn wel minder gunstig worden en tot verhoogde kosten kunnen leiden.’
Kosten stijgen harder dan inkomsten
Maarten Verschoor, partner en voorzitter van EY Society, stelt dat de meeste universiteiten rekening houden met negatieve resultaten de komende jaren. ‘Voor het jaar 2023 begroten twaalf universiteiten een negatief resultaat. In de prognoses voor 2023 daalt het verwachte rendement voor alle universiteiten bij elkaar opgeteld naar ongeveer 2,5 procent negatief. In 2025 is het beeld al licht verbeterd, maar verwachten nog steeds acht universiteiten een negatief resultaat.’ Met name aan de inkomstenkant wordt een positieve ontwikkeling verwacht. ‘Maar aan de kostenkant zijn dermate veel ontwikkelingen waardoor universiteiten geen positief resultaat verwachten.’
Universiteiten voorzien voor heel 2023 een stijging van 4,6 procent in de personele lasten, nog zonder de loonkostenstijging volgens de nieuwe cao-afspraken. Door investeringen in vastgoed nemen de afschrijvingen in 2023 met ruim 30 procent toe en over de periode van 2023 tot en met 2025 wordt een stijging van bijna 50 procent verwacht.
Geef een reactie