De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft eind december een bestuurlijke boete van €94.000 opgelegd aan Zwaan Finance. Deze BV is eigendom van Harry Mens, makelaar maar vooral bekend als presentator van het tv-programma Business Class.
De boete is opgelegd omdat Zwaan Finance als beheerder van zeven beleggingsinstellingen (vastgoedfondsen) haar verplichtingen op grond van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren terrorisme (Wwft) niet heeft nageleefd. De overtredingen vonden plaats in de periode tussen juli 2018 en oktober 2022.
Poortwachter
Zwaan Finance is een beheerder van beleggingsinstellingen, die onder het registratieregime valt (light-beheerder). Deze groep is uitgezonderd van een vergunningplicht, maar staat wel onder toezicht van de AFM voor wat betreft de Wwft-regelgeving. Evenals beheerders met een vergunning, vervullen zij onder de Wwft een rol als poortwachter om criminele geldstromen buiten het financiële stelsel te houden. De AFM noemt de overtredingen ernstig en verwijtbaar.
‘Zwaan Finance heeft zijn rol als poortwachter niet naar behoren vervuld’, staat in het donderdag gepubliceerde boetebesluit. ‘Zij heeft er niet voor gezorgd dat de door haar beheerde beleggingsfondsen beschikten over een deugdelijk cliëntacceptatieproces en een voortdurende controle uitoefenden op de zakelijke relaties en hun transacties. Ook werd niet gecontroleerd of de cliënt of de uiteindelijk belanghebbende (UBO) hiervan een politiek prominente persoon (PEP) was. Hierdoor liepen de beleggingsfondsen het risico dat hun dienstverlening werd misbruikt voor het witwassen van geld of het financieren van terrorisme.’
Gebrekkige administratie
De toezichthouder had de vennootschap van Harry Mens al bijna twee jaar geleden een aanwijzing gegeven wegens de gebrekkige antiwitwasadministratie. Een half jaar later maakte de instantie zijn voornemen bekend een last onder dwangsom te willen opleggen. Op 2 december 2022 werd geconstateerd dat Zwaan Finance alsnog vrijwel volledig de tekortkomingen had hersteld.
Het bedrijf van Mens maakte bezwaar tegen het opleggen van een boete, omdat het een organisatie van zeer beperkte omvang is. De activiteiten zouden volgens het verweer stabiel, beperkt en transparant zijn. ‘Het aankopen van een (enkel) pand, het werven van geïnteresseerde beleggers en het oprichten van een commanditaire vennootschap zijn feitelijk de kerntaken van Zwaan Finance’, zo valt in het boetebesluit te lezen. Het bezwaar heeft succes gehad: de AFM verlaagde het boetebedrag met meer dan vier ton wegens de geringe omvang van de vennootschap.
Volgens een artikel in Quote beheerde Zwaan Finance BV in maart 2023 negen vastgoedfondsen waarin ruim €28,5 miljoen euro zat. Dit bedrag zou ingebracht zijn door een groep van 75 cliënten. Mens vroeg een minimale inleg van 100 tot 125 duizen euro, maar sommige klanten legden meer dan een miljoen in. Toen de AFM in augustus 2021 op bezoek kwam zou men zijn geschrokken van de gebrekkige administratie. Zo verzuimde Zwaan Finance vast te leggen hoe risicovol een cliënt was, waarom en hoe ze bij Zwaan terecht waren gekomen, waar het geld precies vandaan kwam en of de cliënt een zogenoemde PEP (Politically Exposed Person) was.
Weinig risico, want bekenden
Mens verdedigde zich in Quote door te stellen dat hij zijn bedrijf 15 jaar geleden was begonnen en dat er toen nog helemaal geen toezicht was. Mens: ‘Sommige mensen ken ik dus ook al vijftien jaar. Daar kan ik van zeggen dat ik ze allemaal vertrouw.’ De ondernemer had de administratie uitbesteed aan de notaris waar hij al jaren mee werkt. Maar volgens de AFM mogen bepaalde delen van de monitoring niet worden uitbesteed aan een derde. Hierop werd de administratie van Zwaan Finance weer in eigen hand genomen en aanzienlijk verbeterd.
Beeld: screenshot van Business Class.
Geef een reactie