De TU Delft heeft er jarenlang een sport van gemaakt om maximaal te profiteren van allerhande subsidieregelingen, schrijft NRC. Accountants PwC en EY waren kritisch, maar kregen onder meer te horen dat er geen sprake was van misbruik, maar van misverstanden.
De krant dook in de praktijken bij de TU en tekent onder meer op hoe een promovenda die haar onderzoek stopte gewoon haar contract behield omdat het onderzoek gesubsidieerd was. ‘De TU kan zo de overhead en het reisgeld en dergelijke dat nog in het projectbudget zit op maken, terwijl er geen onderzoek meer gedaan wordt’, aldus een ex-medewerker. In Delft worden maximaal subsidies binnengesleept en dat heeft trekken van fraude, aldus NRC: een deel van het verkregen subsidiegeld wordt bewust besteed aan zaken die geen relatie hebben met het onderzoek. Meerdere faculteiten waren er jarenlang mee bezig, blijkt uit interne stukken. De TU zelf geeft toe dat de administratie van projectsubsidies tekortschoot, maar ontkent misbruik. De regels zouden inmiddels zijn aangescherpt.
Controle lastig
Onderzoeksprojecten in opdracht van overheden en bedrijven leverden de TU in 2022 zo’n 228 miljoen euro op – veel meer dan de drie andere technische universiteiten in Eindhoven, Twente en Wageningen. In 2018 kwam bij de TU het geld binnen via zo’n drieduizend onderzoeksprojecten, waarvoor 150 (subsidie)regelingen golden. Dat is administratief ingewikkeld en daarvoor waarschuwden in het velden adviseurs en accountants. Veel onderzoeksprojecten werden na afronding niet formeel afgesloten, zodat het mogelijk bleef om gebruik te maken van een nog openstaand budget. Wetenschappers hielden slordig bij hoeveel uren ze aan welk onderzoeksproject hadden besteed en rapporteerden soms maanden te laat, zodat controle bijna onmogelijk was.
Verminderde discipline
Deloitte werd ingehuurd voor advies en schreef in 2018 dat er een risico is dat het niet tijdig registreren van gewerkte uren tot kortingen op subsidies kan leiden. Huisaccountant PwC meldde in datzelfde jaar dat onderzoekers tienduizenden uren pas na afloop van het vorige boekjaar hadden geregistreerd. Een jaar later wordt aan het college van bestuur gemeld dat er regelmatig problemen zijn bij de controle van onderzoeksprojecten. ‘Wij spreken onze zorg uit over de verminderde discipline omtrent urenverantwoording en willen hernieuwd aandacht vragen voor (het belang van) tijdige, juiste en volledige urenverantwoording.’
‘Creatief omgaan met subsidies’
Eind 2020 doet opvolger EY een boodschap van soortgelijke strekking: de projectadministratie is een ‘ernstige tekortkoming’. EY constateert onder andere dat onderzoeksprojecten niet op tijd worden afgesloten en dat er regelmatig geld van het ene project naar het andere wordt geboekt, wat niet zomaar mag. Verder zijn er tussenrekeningen gesignaleerd waar meer dan 50 miljoen euro aan projectgelden met onduidelijke herkomst staat geparkeerd. Een hoog risico, aldus EY.
De financiële afdeling van de TU Delft gaat dan zelf aan de slag en meldt ‘dat op enkele onderdelen creatief wordt omgegaan met de besteding van de ontvangen subsidies’. Dat levert intensieve discussies op met de faculteiten. Administratief medewerkers worden regelmatig door wetenschappers onder druk gezet om binnengekomen subsidiegeld naar een andere bestemming dan het desbetreffende project over te boeken. Zo is de tijdregistratie volgens een verzoek vooral bedoeld ‘om zo gunstig mogelijk de subsidie te krijgen’.
Melkkoe
Toegekende subsidies moeten helemaal worden opgemaakt, ook als de werkelijke onderzoekskosten lager uitvallen. ‘Die potjes waren gewoon een melkkoe’, aldus anonieme bronnen. ‘Dat geld werd bijvoorbeeld gebruikt voor het bezoeken van conferenties, of om dingen te kopen die ze ergens anders voor nodig hadden.’ Wetenschappers declareerden massaal uren op oude projecten die allang formeel waren afgerond. Volgens interne rapportages van PwC ging het in 2018 om 74.000 uren, in 2019 om 60.000. Dat laatste jaar bleek ruim 15 miljoen euro in onterecht openstaande projecten te zitten. Nadat meer dan 500 projecten alsnog boekhoudkundig waren afgesloten kwam het geld terecht in de reserves van de universiteit.
EY was in 2021 kritisch op de urenopgaven bij een groot project. Er leken meer uren te worden opgegeven dan daadwerkelijk besteed, maar EY liet zich uiteindelijk overtuigen met de mededeling dat er sprake was van een misverstand.
Geef een reactie