Economisch gezien staat de accountancybranche er weer goed voor. De groeivooruitzichten zijn positief. Wel heeft de aantrekkende economie een grote impact op de arbeidsmarkt. Over de gehele linie bestaat sinds enige jaren een tekort aan accountants en die lijn zet zich verder door. Hoe komt dit en wat zijn de gevolgen?
In 2017 veranderde de arbeidsmarkt van een door de werkgever gedreven naar een kandidaatgestuurde markt. Dat merken ze ook bij recruitment specialist Robert Walters. ‘De omloopsnelheid van kandidaten in de financiële markt is momenteel hoog, ’ vertelt Rob Steur, senior manager Accounting & Finance. ‘Bedrijven proberen dit verloop op te vangen door hun achterdeur dicht te houden. Hierdoor ontstaat er schaarste op de markt.’ Steur ziet twee bewegingen in de accountancybranche. ‘Er zijn accountants die het vak verlaten en een financiële functie in het bedrijfsleven aanvaarden. Daarnaast heb je accountants die switchen van Big Four- naar MKB-kantoor en vice versa.’
Vraag op alle niveaus gestegen
Uit de Robert Walters Salary Survey 2018 blijkt dat de vraag naar accountants in 2017 op alle niveaus en functies plaatsvond, met de sterkste groei in de junior en mid careerniveaus. Arjen Schutte van Full•Finance herkent het beeld, maar wil het enigszins nuanceren. ‘De krapte geldt niet voor de gehele accountancymarkt. Het is vooral moeilijk om aan hoger opgeleid personeel te komen, aan MBO’ers is er geen gebrek. Er zijn eigenlijk drie categorieën hoger opgeleiden die moeilijk te vinden zijn. Dat zijn de controlemensen, de accountants en de vennotabele medewerkers.’
Klein versus groot
Volgens Schutte is het voor kleinere accountantskantoren moeilijker om mensen aan te nemen dan voor de grotere kantoren. ‘Kleinere kantoren hebben minder aantrekkingskracht op personeel dan de grotere kantoren. Administratiekantoren hebben daar nog meer moeite mee; zij hebben ook behoefte aan hoger opgeleid personeel, maar zien dat mensen kiezen voor accountantskantoren.’
Accountancy niet meer ideaal
Naast de aantrekkende economie, waardoor de vraag naar hoogopgeleide accountants groter wordt, is de verminderde aanwas van nieuwe accountants een van de redenen voor het tekort aan accountants. De instroom in de AA-partijkopleiding nam van 2012 tot en met 2015 met 45% af. De instroom in de RA-praktijkopleiding daarentegen steeg met ongeveer 24%. Toch wordt volgens Schutte het beroep niet aantrekkelijk gevonden. ‘Dit heeft te maken met het beeld dat men ervan heeft.’ Ook bij Robert Walters merken ze dat voor hbo+ en wo-opgeleide accountants accountancy niet meer automatisch het ideale werkterrein is.
Vertrek naar bedrijfsleven
Een andere tendens is dat steeds meer accountants naar het bedrijfsleven vertrekken. Schutte: ‘Accountantskantoren verliezen het van het bedrijfsleven. Dat heeft te maken met het beeld dat men van het beroep heeft, maar we horen ook regelmatig dat het met de cultuur binnen accountantskantoren te maken heeft. Dat het geen cultuur is waar je nou zo vrolijk van wordt, waar je uitgedaagd wordt. En dat is nou juist hetgeen waar de kantoren die wel mensen weten te trekken het verschil maken; op het cultuurvlak en op het gebied van secundaire en tertiaire arbeidsvoorwaarden.’ Bij Robert Walters zien ze ook dat secundaire en tertiaire arbeidsvoorwaarden steeds belangrijker worden. Een goed salaris en een auto van de zaak waren vroeger de lokkertjes om kandidaten aan een accountantskantoor te binden. ‘Tegenwoordig ligt dat anders’, zegt Steur. ‘Om mensen te werven en te behouden moet je hun iets extra’s bieden. De auto is geen issue meer en ook zit er niet veel verschil meer in het salaris tussen grote en kleine kantoren. Nu gaat het veel meer om de sociale omgeving, flexibele werktijden, coaching, ontwikkelmogelijkheden en de work-life balance. Als kantoor kun je je onderscheiden door mensen te coachen in het combineren van hun werk en privéleven. Wij merken dat dit voor kandidaten steeds belangrijker wordt.’
Kostenstijging
Wat zijn de gevolgen van de krapte op de arbeidsmarkt? ‘Doordat er meer vraag dan aanbod is, krijg je een kostenstijging, ’zegt Schutte. ‘Een consequentie van de krapte is dat de prijzen omhoog gaan. De salarissen gaan stijgen. We zien ook dat de mensen met een MBO-opleiding wat makkelijker in beeld komen om een functie te vervullen op een accountantskantoor.’
Geen opvolgers
De verwachting is dat het tekort aan accountants in de komende jaren niet zomaar wordt opgelost. Met name niet bij AA’s en zeker niet zo lang de huidige conjunctuur aanhoudt. Het totaalaantal geslaagden van de opleidingen is net voldoende om de vervangingsvraag in te vullen. Door het tekort aan accountants ontbreekt het binnen kantoren aan potentiele opvolgers om aan de gehele marktvraag te voldoen.
Verwachtingen 2018
De kandidaatgestuurde markt gaat zich in 2018 nog sterker ontwikkelen, verwacht Steur. ‘De vraag zal het hoogst blijven op junior- en midniveau, maar we verwachten ook dat de mobiliteit onder meer ervaren professionals toeneemt.‘ De sterke economische groei, de behoefte aan meer nauwkeurige bedrijfsinformatie en een toegenomen aandacht voor compliance als gevolg van nieuwe wetgeving zorgt voor de stijgende vraag naar kandidaten in accountancy en finance. ‘De toenemende nadruk die op bedrijfsinformatie wordt gelegd zal leiden tot een groeiende vraag naar financiële professionals met kennis van data & analytics’, aldus de senior manager. ‘Het kunnen vertalen van data naar bruikbare informatie wordt steeds belangrijker. Omgaan met Business Intelligence, data analytics, dat zijn echt de skills waar het om gaat. Je ziet dat de ontwikkelingen in het IT-auditorvak doorgaan.’ Bij Full•Finance zien ze dat met name kleinere bedrijven meer werkzaamheden gaan uitbesteden. Shutte: ‘Doordat zij het zo druk hebben, gaan zij zich meer richten op hun core business. De overige werkzaamheden besteden ze dan uit aan een administratie- of accountantskantoor.’
Links op de foto: Rob Steur, Robert Walters
Rechts op de foto, Arjen Schutte, Full•Finance
Dit is een samenvatting van een artikel dat is verschenen in AV4 van 2017. Wilt u ook een abonnement op het AV-magazine? Klik dan hier.
Geef een reactie