Het doorvoeren van veranderingen bij OOB-accountantsorganisaties om de kwaliteit van hun controles te verbeteren, gaat te langzaam. Dit stelt de AFM in een rapport.
De AFM heeft zich in haar onderzoek naar de implementatie en borging van het verandertraject gericht op bovenstaande onderwerpen, gebundeld in drie zogenoemde pijlers: beheersing, gedrag
en cultuur en intern toezicht. Deloitte, PwC en KPMG hebben meer bereikt dan andere OOB-accountantsorganisaties, volgens de toezichthouder, die ook verschillen in verandersnelheid constateert. ‘Deloitte, KPMG en PwC hebben meer bereikt op de pijlers gedrag en cultuur en intern toezicht en op het onderdeel oorzakenanalyses van de pijler beheersing dan de andere vijf onderzochte OOB-accountantsorganisaties. Deloitte, KPMG en PwC zijn in 2016 verder gekomen met het realiseren van een kwaliteitsgerichte cultuur, met het geven van voorbeeldgedrag door het bestuur, met kwaliteit een doorslaggevende betekenis geven in het beoordelings- en beloningsbeleid van de partners en met de verdieping van de oorzakenanalyses.’ De AFM zegt daarom positief te zijn over de focus en inzet die deze OOB-accountantsorganisaties laten zien in de implementatie en borging van het verandertraject. ‘De andere vijf onderzochte OOB-accountantsorganisaties (EY, Accon, BDO, BTB en Mazars) hebben beperkte resultaten en voortgang gerealiseerd in de implementatie en borging van het verandertraject. Dit betreft zowel de verandering van (informatie)systemen en (besturings)processen, zoals de borging van de ‘in control cyclus over kwaliteit’ en het versterken van de oorzakenanalyses, als de verandering van gedrag en cultuur, zoals kwaliteit een doorslaggevende betekenis te geven in het beloningsmodel van de partners. Zij hebben daarmee niet voldoende focus of inzet laten zien die nodig is voor de implementatie en borging van het verandertraject’, aldus de toezichthouder. ‘Voor de goede werking van de kapitaalmarkten is het cruciaal dat het oordeel van accountants buiten twijfel staat.’
Governance en cultuur
Mede op aandringen van de AFM is de accountancysector eind 2014 met een veranderprogramma gestart op het gebied van onder andere gedrag en cultuur, en governance. Om te meten hoe het er nu voor staat heeft de AFM twee onderzoeken uitgevoerd. Bij acht OOB-accountantsorganisaties is gemeten welke veranderingen zij hebben doorgevoerd en geborgd om te komen tot een kwaliteitsgerichte cultuur. Daarnaast heeft de AFM bij de Big Four-accountantsorganisaties de kwaliteit van 32 wettelijke controles getoetst. Gerben Everts, bestuurder van de AFM: ‘Hoewel er stappen zijn gezet, blijft de kwaliteitsbewaking binnen accountantsorganisaties zorgelijk en het doorvoeren van de veranderagenda taai. Het is nu van groot belang dat de leiding van accountantsorganisaties doorzettingsvermogen toont, laat zien dat serieuze verbetering van kwaliteit daadwerkelijk mogelijk is binnen het bestaande businessmodel en de capaciteit hiervoor nu echt wordt vrijgemaakt. De AFM kan op basis van de onderzoeken passende interventies en maatregelen inzetten die per organisatie kunnen verschillen. We zien ook goede controles, wat bewijst dat accountants kwaliteit kunnen leveren. Maar dit moet dan wel de komende periode over de hele linie consistent gebeuren.’
Tweedeling
Nog geen van de onderzochte OOB-accountantsorganisaties voldoet aan alle verwachtingen om de accountantscontrole duurzaam te verbeteren, zegt de AFM. Deloitte, PwC en KPMG hebben meer bereikt op het gebied van gedrag en cultuur en governance dan Mazars, BDO, EY, Accon en Baker Tilly Berk. Deze laatste groep blijft nog (ver) achter op de meeste onderzochte onderdelen. Er zijn bij hen bijvoorbeeld onvoldoende resultaten geboekt op het sturen op kwaliteit door het bestuur. Daarnaast schiet het monitoren van de effecten van de ingezette acties te kort. Ook het werken aan een gewenste kwaliteitsgerichte cultuur blijft achter. Verder lopen deze organisaties achter bij het uitvoeren van oorzakenanalyses en het doorslaggevend laten zijn van kwaliteit in het beloningsbeleid van partners. Grant Thornton is niet eens betrokken in het onderzoek, omdat de AFM heeft geconcludeerd dat het kantoor in opzet van de verbetermaatregelen onvoldoende voortgang had geboekt om onderzoek überhaupt mogelijk te maken.
Geef een reactie