Jonge accountants ervaren de werkdruk als zeer hoog. Zij dreigen daardoor in grote getale het beroep de rug toe te keren. Bovendien zet de hoge werkdruk de kwaliteit van controles onder druk. Dit blijkt uit onderzoek van Marlies de Vries, onderzoeker aan Nyenrode, en Bas Herrijgers van NBA Young Profs, dat woensdag is gepubliceerd.
Gemiddeld maken jonge accountants werkweken van 60 uur (inclusief studie, exclusief reistijd) gedurende 19 weken achtereen in het ‘busy season’. Trainees hebben het nog zwaarder, met een extra belasting van 7 uur per week gedurende het gehele jaar.
Work-life balance
Accountants die het openbaar beroep hebben verlaten of dit overwegen, geven aan dat een betere work-life balance de belangrijkste reden is weg te gaan of in ieder geval de controlepraktijk te verlaten. Een grote groep van de ondervraagden in het onderzoek geeft ook aan door de hoge werkdruk te overwegen het openbaar accountantsberoep binnen twee jaar te verlaten.
Capaciteitstekort, onrealistische planning, klanten met verwachtingen die niet reëel zijn, toezicht, toegenomen eisen en veel regels, dragen sterk bij aan de werkdruk. Capaciteitsproblemen worden als de grootste werkdrukverzwaarder ervaren. ‘Binnen de accountancysector in NL is sprake van een personeelstekort, mede door het cyclisch personeelsbeleid gevoerd in de crisisjaren. Hierdoor is de bezetting op senior niveau laag. Tevens geven young professionals aan dat er veel ziekte/uitval is’.
Sterke onderlinge competitie
Daarnaast wordt de cultuur van klimmen in de rangen of de organisatie verlaten genoemd; die zorgt voor sterke onderlinge competitie. Wie carrière wil maken, ontkomt er niet aan. De top bereiken kan enkel als er volledig commitment is jegens de werkgevers. ‘Daarbij past parttime werken niet en is het opofferen van tijd met en verantwoordelijkheden naar familie en vrienden noodzakelijk. Accountantsorganisaties belonen young professionals die een hoge werkdruk omarmen’, aldus de schrijvers van het document.
Kort door de bocht
De jonge accountants geven aan dat zij als gevolg van de werkdruk het gevoel hebben dat de professioneel kritische instelling afneemt en dat er sprake is van onvoldoende vastlegging van controledocumentatie. Ze zijn bang scherpte te verliezen en te kort door de bocht te gaan door haast. De aandacht voor en het krijgen van coaching ‘on the job’ (leren tijdens het werk) om een goede kwaliteit te kunnen leveren is op het niveau van senior trainee ‘zorgwekkend’, schrijven de onderzoekers. Overige functiegroepen laten een (nipt) neutrale uitkomst zien. ‘De verkenning van dit aspect met betrekking tot het lerend vermogen binnen accountantsorganisaties verdient verdere aandacht.’
Dat de werkdruk in het beroep hoog is, is geen nieuw fenomeen, en al eerder opgeschreven. Maar het probleem gaat zichzelf versterken, waarschuwen de onderzoekers. De jonge (millenial) generatie kijkt anders naar de wereld dan andere generaties. Millennials willen een (maatschappelijke) bijdrage leveren en de work-life balance is veel belangrijker voor hen. De sector heeft een probleem als ze de jonge generatie verliest. ‘Het is een cliché, maar wie de jeugd heeft, heeft de toekomst.’ De huidige krapte binnen het personeelsbestand kan leiden tot een verhoogde werkdruk. Een verhoogde werkdruk kan leiden tot kwalitatief minder goed werk.
Taakstelling
Het met de klant afgesproken budget wordt vaak als taakstelling gebruikt voor de planning van de opdracht. ‘Dit betekent dat er gepland wordt op basis van een bepaalde (gewenste) realisatie, die op basis van het commerciële budget gehaald moet worden. Dit beeld komt overeen met de gegeven antwoorden op een andere algemene vraag over de planning van werkzaamheden. Young professionals hebben hierbij aangegeven dat 49% van hun werkzaamheden in het laatste busy season onrealistisch (lees: te optimistisch) gepland waren. Termen die respondenten vaak gebruiken en misschien wel tot het jargon van accountants behoren zijn ‘strakke planning’ en ‘strakke budgetten’. Deze focus maakt dat de planning niet bestand/berekend is op tegenvallers.’
Zo geeft een respondent aan dat het niet is toegestaan om op voorhand uitloop te plannen voor klanten waarvan men weet dat er slecht opgeleverd gaat worden. Bovendien blijkt dat er als gevolg van de te krap geplande uren een tijdige review van werkzaamheden niet altijd mogelijk is. Jonge accountants voelen zich verantwoordelijk voor de realisatie van het budget, ondanks dat ze zelf in de meeste gevallen niet eens direct betrokken zijn bij het tot stand komen van de afspraken met betrekking tot het budget.
‘Werkbegroting voor 1 week is ingesteld op 60 uur, waar mijn contract slechts bestaat uit 40 uur en deze begroting [van 60 uur] is ook niet
realistisch wat resulteert in een werkweek van tenminste 80 uur’, schrijft een van de respondenten aan de onderzoekers.
Onderbelicht
Volgens De Vries legt het onderzoek pijnpunten bloot die moeten worden aangepakt om in de toekomst de kwaliteit van controles te verhogen: “Het is aan de sector om ermee aan de slag te gaan. Hoge werkdruk is tot nu toe een onderbelicht thema in de sector, maar zorgt wel voor een verminderde professioneel kritische instelling, minder scherpte, een afvink-mentaliteit en een ‘grote stappen gauw thuis’ werkwijze in het controleproces. Dit komt de kwaliteit van het werk uiteraard niet ten goede.” Het is tijd dat hierin verandering komt, stellen de onderzoekers.
Symptoombestrijding
Zij willen de sector aanmoedigen om de kern van de hoge werkdruk aan te pakken: ‘Wat nu gedaan wordt, is meer een vorm van symptoombestrijding, terwijl er niet genoeg gedaan wordt om de oorzaken aan te pakken. Dat wil zeggen dat men niet alleen gezondheidsweken introduceert en sportfaciliteiten aanbiedt, maar dat er structurele maatregelen nodig zijn.’ De Vries en Herrijgers stellen dat dit het accountantsberoep in staat zal stellen om de young professionals van nu en die van de toekomst beter aan zich te binden en de kwaliteit van de accountantscontroles beter te borgen.
Geef een reactie