Bij dezen wil ik graag solliciteren naar een positie binnen de nieuwe – door u in te stellen – ‘Commissie toekomst accountancysector’. De concrete aanleiding hiertoe is deze: ik las uw toespraak op de Accountantsdag en was daardoor geraakt. Ik heb nog even geprobeerd om de beelden terug te kijken via de livestream, maar helaas. Ik kwam binnen tijdens de – zo te zien zeer goede – lunch. Ter plaatse vroeg ik mij af of er spreekkoren van accountants waren gestart, of er misschien collega’s boos waren opgestaan, die u van repliek hadden gediend. Of die misschien wel boos de zaal hadden verlaten. Maar helaas, dergelijke beelden waren er niet en zo zijn accountants ook niet; die blijven netjes zitten en luisteren. De voorzitter van de NBA zal u waarschijnlijk ook niet de huid hebben vol gescholden in de trant van ‘waar u het lef vandaan haalde om het accountancyfeestje een beetje te komen verzieken’. Nee, ik denk dat hij netjes afscheid heeft genomen bij de dienstauto en nog netjes een knikje heeft gegeven.
Het was natuurlijk een goed geregisseerde actie; uw persbericht met toespraak verscheen al spoedig en ook de videobeelden gingen opvallend snel rond op social media. En was het geen een-tweetje met de AFM, die ook precies die dag een rapport uitbracht? Niet over dossiers deze keer, maar over de systeemfouten die er kunnen zijn. Dat was ook wel logisch, want van de rechter mogen ze op basis van de dossiers geen uitspraken meer doen. Dus was er een stelselwijziging nodig. Ik vraag mij af: hadden ze u daar nou echt voor nodig? En moest u nou echt zo zwartepieten, in een tijd waarin deze juist ter discussie staan?
Veranderingen in accountancy
Maar terug naar uw toespraak; het gaat u allemaal niet snel genoeg, de veranderingen in de accountancy. Tja, als er in 4 jaar zoveel te bereiken is, waarom kunnen accountants dat dan gewoon niet even doen? Cultuurverandering hoeft toch niet zo moeilijk te zijn? U noemde zo uit de losse pols wat voorbeelden. Tja, ik denk dat ook weleens met betrekking tot de politiek. Want wanneer lossen jullie nu eens het pensioendossier op, of – om er maar eentje te noemen – de klimaatproblematiek?
Cultuurdeskundigen denken daar wat anders over. Zij geven aan dat een cultuurverandering jaren duurt voordat deze binnen een bedrijf – laat staan binnen een beroepsgroep – geïncorporeerd is. En om een dergelijke cultuurverandering door te voeren, heb je uitdagers, frisdenkers en out-of-the-boxdenkers nodig. Ik weet niet of u goed heeft rondgekeken, maar die zaten op de Accountantsdag niet in de zaal. Ik hoop dat u voor de commissie die u wilt gaan samenstellen ook een beetje wilt frisdenken. Dus alstublieft geen oud-politicus, geen bobo, geen stoffige hoogleraar of gesjeesde accountant. Doe het eens een beetje anders; gewoon een frisse commissie, die niet alleen over maar vooral ook mét de sector wil praten. Want, zoals u ook aangaf, er gaan ook heel veel dingen goed. Laten we die mensen nou niet frustreren, maar hun juist een stem geven. Ook graag een stem aan de jongere generatie. Zij hebben nog een carrière te maken en ik zie daar toch een totaal andere en betere houding. En zoals ik aangaf: ik participeer met liefde in deze nieuwe commissie. Samen met mijn goede vriend Pieter de Kok (hij mag van mij ook in de commissie) heb ik al wat proefballonnetjes bedacht:
- Nationaal Fonds Assurance – audit fees innen via opslag VpB, uitkeren via een Nationaal Fonds Assurance.
- Audit fees centraal bepalen op basis van een transparante verdeelsleutel.
- Inschrijven op opdracht bij aantoonbare ruimte in planning/team/kennis binnen het team, waarbij de selectie een beauty contest, een selectie op kwaliteit/inhoud in plaats van geld, is
- Transparante kwaliteitsrating per aangesloten externe accountant op basis van kwaliteitstoetsingen en ratings relevante stakeholders.
- Maximumaantal wettelijke controles vaststellen (naar omzet/omvang controles) per externe accountant.
- Controlegrenzen optrekken naar € 150 miljoen omzet, de overige controles worden vrijwillig (vrije markt).
- Verplicht de stap zetten naar continuous assurance met betrekking tot de wettelijke en vrijwillige controles.
- Minimaal 25% van het team bestaat uit data (science) specialisten.
- Audit findings publiek maken per controle.
- In het verlengde van punt 1 kunnen maatschappen worden afgeschaft, om vervangen te worden door meer holacratische organisaties (met bijvoorbeeld medewerkersparticipatie als uitgangspunt).
- Accountants die uit het openbare beroep gaan, worden uitgeschreven in het register en raken daardoor hun ook titel kwijt.
- De stage wordt een maatschappelijke stage, zodat de stagiair beter snapt wat ‘publiek belang’ betekent.
- Opleidingen van accountants worden drastisch aangepast, waarbij de focus nadrukkelijk meer op ICT en soft skills komt te liggen.
- Accountants gaan over naar een integrated audit en kijken dus breder – en ook dieper – naar niet-financiële verslaglegging.
- Alle accountantscontroles in het publieke domein vinden plaats door een op te richten overheids-accountancyorgaan.
- In de komende jaren een stevig leerprogramma optuigen (met name op het gebied van soft skills en ICT) voor alle accountants die in het openbaar beroep werkzaam willen blijven.
- Oprichting van een echt Accountancy Onderzoekslab, door een samenwerking van de accountancyopleidingen met technische opleidingen. Waarbij de opdracht luidt: ontwikkel 21ste-eeuws accountancygereedschap.
- De AFM en de sector spreken met elkaar af dat er gedurende een periode van drie jaar geen nieuwe onderzoeken plaatsvinden. In plaats daarvan wordt er intensief samengewerkt om het beroep op het gewenste niveau te brengen.
- Ook de politiek geeft het beroep 4 jaar de kans om de echte beweging te maken en schiet niet bij het volgende incident weer in de stress.
- Enzovoorts.
Verder lijkt het mij een bijzonder gezond idee om alle accountants die de Accountantsdag bezochten, hun 5 PE-punten te laten inleveren. Want laten we eerlijk zijn: het was te belachelijk voor woorden dat je voor een dergelijk programma punten krijgt. U ziet het: van deze accountant(s) kunt u wel een paar creatieve ideeën verwachten.
Al las ik in het FD dat u eigenlijk geen accountants wilt toelaten…wellicht bent u na lezing van deze tekst bereid om dit toch te heroverwegen. U weet mij te bereiken.
Fou-Khan Tsang is voorzitter van de Raad van Bestuur van Alfa Accountants & Adviseurs. Hij schrijft deze column op persoonlijke titel.
Marcel Maassen zegt
Mooi stuk en ik wens je succes in de sollicitatieprocedure. Wie weet wordt de commissie ‘Hoekstra’ geen vervolg op het onderzoek dat mevr. Halsema ooit deed naar de branche, waarbij ze geen accountants in haar onderzoek betrok. En, waar zijn jullie belangenbehartigers in deze discussie? Ik mis ze.
Karel van der Pol zegt
Ik ben blij met je beschouwing Fouk. Mijn organisatie is prima door de toetsingen heen gekomen echter ik ervaar bij nieuwe regelgeving of andere verplichte aanpassingen dat het eigen worden van nieuwe regels en derhalve aanpassingen in de cultuur een zeer vermoeiende en energie-vretende management taak is. En echt wij zijn daar zeer serieus mee bezig. Echter het tempo waarin het accountantspersoneel dit kan absorberen (ja de wil is er) is er bijna niet omdat zij al op hun tenen lopen om de gewone werkzaamheden te kunnen volbrengen. En vergeet niet de klanten die ook heel veel uitgelegd moet worden waarom we het anders doen. Ja zelfs het maatschappelijk verkeer zoals banken en crediteuren en anderen snappen niet waarom de accountant zo ‘raar’ doet. Helaas moeten we de kerst gaan opofferen om alles binnen de regels te krijgen, waarmee ik wil zeggen dat de tijd zeer schaars aan het worden is om alles gedraaid te krijgen. En dan krijgen wij ook nog eens op ons falie dat wij het niet goed doen.
Dan is er nog een kwestie die over het hoofd wordt gezien. De overheid heeft bewust bezuinigd op politie. Er blijken bijna 40.000 dossiers bij de politie te liggen die niet opgelost worden. Daarom zijn er wetten gekomen zoals NOCLAR en WWFT etc om werkzaamheden over te hevelen naar accountants. Ik voel mij vaak opsporingsambtenaar. Helaas wil mijn klant dit niet betalen. Kunnen wij een rekening indienen bij justitie of financiën.
Wat ik wil aangeven: het voelt niet goed. Wetende dat het alles braaf wordt opgepakt door accountants en dan nog straf krijgen ook.
Dus Fouk: ik hoop dat je aangenomen wordt 🙂
John zegt
Heel veel succes bij de selectie Fouk. Voor het geval dat je door weet te dringen tot de commissie wil ik graag een klein aandachtspuntje meegeven: audit fees innen via een opslag op de vennootschapsbelasting vind ik een briljant idee. Zou heel mooi geweest zijn dat in plaats van een verlaging van de tarieven, buitenlandse entiteiten zouden worden gelokt met een “gratis controle”. Klein minpuntje hierbij is dat wij afgelopen week hebben kunnen lezen dat onze multinational Shell in Nederland al jaren geen vennootschapsbelasting betaald. Zij zouden bij dit systeem dan ook nog eens beloond worden met een gratis accountantscontrole….
Terug naar de tekentafel op dit punt.
Overige punten (aangevuld met een centraal digitaal patiëntendossier) kunnen niet snel genoeg worden ingevoerd. Ik hoop van harte dat je aangenomen wordt.
Frans zegt
Door het SRA werd ik geattendeerd op deze blog na mijn ontboezeming dat de accountantssector eens op moet houden met zelfkastijding. Schudt onze minister iets uit z’n mouw dat volslagen ‘los van de trappers’ is en schrijft de AFM een wetenschappelijk rapport over voor en nadelen van een partnermodel (let wel: geen feiten, slechts algemene kenmerken); dan concluderen wij als sector dat we de regie kwijt zijn en niet hard genoeg gewerkt hebben….. Tja, dat zie ik, net als de auteur van deze uit het hart gegrepen blog echt anders.
Toch ook wel een klein kritiekpunt dat me doet twijfelen aan het steunen van uw sollicitatie: Het grootste deel van de ‘voorstellen’ heeft wat mij betreft een te betuttelend karakter. Buigen we met deze voorstellen als sector niet opnieuw het hoofd voor allerlei misplaatste suggesties over de invulling van ons prachtige beroep?