De Accountantskamer heeft de klacht van curatoren van het failliete installatiebedrijf Imtech tegen drie RA’s die namens KPMG bij de wettelijke controle van de jaarrekening 2011 van Imtech waren betrokken, gegrond verklaard. Twee van hen worden tijdelijk doorgehaald, de derde, die als OKB’er bij de controle betrokken was, is berispt.
Imtech en elf dochtermaatschappijen werden in augustus 2015 failliet verklaard. Twee jaar eerder had het bedrijf een onderzoek ingesteld naar mogelijke onregelmatigheden bij projecten in Polen en Duitsland en geconstateerd dat de jaarrekening van 2011 in ernstige mate tekortschoot in het bieden van het vereiste financiële inzicht.
Uitspraken: 18-276-277 RA RA en 18-328 vh RA
De curatoren van het bedrijf hadden drie externe accountants van KPMG aangeklaagd die bij de controle van de geconsolideerde jaarrekening 2011 betrokken waren geweest. Eén van hen was opdrachtpartner op groepsniveau en werd bijgestaan door een controleteam. Deze groepsaccountant heeft op 14 februari 2012 de goedkeurende controleverklaring bij de jaarrekening 2011 verstrekt. In mei 2013 verklaarde hij dat niet meer kon worden gesteund op de eerder door hem verstrekte goedkeurende verklaring. De tweede aangeklaagde accountant was het belangrijkste lid van het opdrachtteam en de derde aangeklaagde accountant was de zogeheten opdrachtgericht kwaliteitsbeoordelaar (OKB’er) bij de controle. Hij had beslist dat de groepsaccountant de controleverklaring 2011 kon afgeven.
Te weinig inzicht, signalen genegeerd
Beide accountants waren tekortgeschoten in de controle van de jaarrekeningen 2011 en hebben de gedrags- en beroepsregels geschonden, zo klaagden de curatoren. Ze hebben onder meer te weinig inzicht hebben verkregen in de activiteiten en organisatie van Imtech en hebben onvoldoende cijferbeoordelingen uitgevoerd. Daarnaast hebben ze waarschuwingssignalen genegeerd die uit de cijferbeoordeling volgden en de controledocumentatie onvoldoende op orde gehouden. De OKB’er heeft volgens de curatoren zijn taak ten aanzien van de controle met onvoldoende diepgang en met een onvoldoende professioneel-kritische instelling verricht, luidde de klacht.
‘Gezonde onderneming’
Daartegenin brachten de accountants dat zij alleen (eind)verantwoordelijk waren voor de groepscontrole. Die is destijds zorgvuldig en op basis van de destijds geldende standaarden als group auditor uitgevoerd, stelden zij. In 2011 was Imtech volgens hen nog een succesvolle en financieel gezonde onderneming. Cijferanalyses leverden geen waarschuwingssignalen op. De accountants hadden de taken verdeeld, maar hadden veel contact met elkaar en waren op de hoogte van de werkzaamheden die die andere accountants voor hen op de locaties verrichtten. De significante oordeelsvormingen zijn door de OKB’er, die zeer ervaren was, onafhankelijk getoetst, zo verweerden de drie zich.
Oordeel tuchtrechter
De Accountantskamer ziet dat anders: ‘De beide accountants hebben bij de groepscontrole niet zorgvuldig gehandeld. De vastlegging van controledocumentatie is onvoldoende geweest. Ook zijn de accountants niet professioneel kritisch geweest bij het beoordelen van werkzaamheden en bevindingen van collega-accountants die de groepsonderdelen van Imtech hebben gecontroleerd. Er is onvoldoende opvolging gegeven aan duidelijke signalen die bij de controle naar voren zijn gekomen. Voor zover hieraan al opvolging is gegeven, zijn antwoorden onvoldoende kritisch gewogen en zijn groepsonderdelen ten aanzien waarvan signalen zijn opgepakt, veelal te geïsoleerd bezien.’ Ook de OKB’er treft blaam: hij is tekortgeschoten in het vastleggen van zijn overwegingen ten aanzien van de kwaliteitsbeoordeling. Ook hij is onvoldoende professioneel kritisch geweest, aldus de tuchtrechter. ‘Door de accountants en de OKB’er zijn vaktechnische en overige beroepsvoorschriften geschonden. Zo is niet voldaan aan de voor hen relevante wet- en regelgeving.’
Doorhalingen
Aan de twee accountants is de maatregel van tijdelijke doorhaling opgelegd. De groepsaccountant is voor drie maanden geschrapt. ‘Zo heeft hij onvoldoende opvolging gegeven aan duidelijke signalen die bij de controle naar voren zijn gekomen.’ De andere RA wordt een maand doorgehaald. ‘Haar rol was beperkter omdat zij geen opdrachtpartner was zodat een maatregel van kortere duur is opgelegd. Voor beiden speelde mee dat Imtech een beursgenoteerde onderneming was met veel aandeelhouders, obligatiehouders, andere schuldeisers en werknemers waardoor ze nog zorgvuldiger hadden moeten handelen.’
De OKB’er krijgt een berisping opgelegd.
Kort geding
Afgelopen week wonnen de Imtech-curatoren nog een kort geding tegen advocatenkantoor De Brauw Blackstone Westbroek over de geheimhouding van juridische adviezen. Die adviezen waren volgens het kantoor op straat gegooid door de curatoren, die onder meer onderzoek doen naar de aansprakelijkheid van voormalig bestuurders, commissarissen, KPMG en betrokken banken.
Kan de kleine belegger nu ook nog ergens zijn/haar geleden schade indienen?
Veel kleine beleggers zijn ook niet georganiseerd, vaak ook niet via VEB omdat ze dus echt een kleine belegger zijn. Maar door al deze uitspraken dat er binnen het bedrijf EN door de accountants gehandeld is of nagelaten is waardoor uiteindelijk door het faillissement veel beleggers nu waardeloze aandelen hebben. Niet dat het om heel grote bedragen gaat maar in verhouding tot het vermogen van deze kleine beleggers zijn het vaak relatief net zo’n grote verliezen als bij de grotere beleggers.