Sinds de invoering van een wettelijk streefcijfer is het aandeel vrouwen in raden van bestuur en raden van commissarissen gestegen, maar de voortgang is gering. De commissie Monitoring Talent naar de Top adviseert het streefcijfer met vier jaar te verlengen en het cijfer ook te laten gelden voor organisaties van de overheid, ook de politiek, en de publieke sector.
Maandag ontvingen de minister van OCW, Jet Bussemaker, en de voorzitter van VNO-NCW, Hans de Boer, de Bedrijvenmonitor Wet bestuur en toezicht 2012-2015 getiteld Topvrouwen in de wachtkamer van Gerdi Verbeet, voorzitter van de commissie Monitoring Talent naar de Top.
De bedrijvenmonitor laat de effecten van het wettelijk streefcijfer in de praktijk zien. Daartoe wordt sinds 2012 jaarlijks grootschalig onderzoek gedaan onder de ruim 4900 grote vennootschappen die vallen onder de Wet bestuur en toezicht. Dit jaar is de werking van het wettelijk streefcijfer geëvalueerd met verschillende stakeholders, waaronder werkgevers, accountants, topvrouwen en wetenschappers.
Trage voortgang
Sinds de invoering van de Wet bestuur en toezicht is het aandeel vrouwen in de raden van bestuur en de raden van commissarissen en het aantal bedrijven dat het streefcijfer van ten minste 30% m/v heeft gerealiseerd weliswaar gestegen, maar de toename is gering. De stijging van het aandeel vrouwelijke bestuurders en commissarissen wordt slechts gerealiseerd door een klein aantal voortrekkers. Eind 2014 heeft ruim driekwart van de rvb’s en bijna twee derde van de rvc’s nog geen vrouw.
Jaarverslag niet transparant
Vennootschappen die het streefcijfer van minimaal 30% m/v niet hebben bereikt, moeten in het jaarverslag uitleggen waarom dat niet gelukt is. Opvallend weinig bedrijven doen dat: meer dan de helft (57%) legt geen verantwoording af over de onevenwichtige samenstelling van de rvb en rvc. Het aantal bedrijven dat in 2014 aan alle wettelijke rapportageverplichtingen voldoet, is minder dan tien procent.
Gerdi Verbeet, scheidend voorzitter van de Monitoringscommissie Talent naar de Top: ‘Dit is de laatste keer dat ik als voorzitter een rapport uitbreng. De resultaten zijn me tegengevallen. Er zitten heel veel topvrouwen in de wachtkamer. Ik heb wel de indruk dat men in de top van het bedrijfsleven steeds meer de urgentie voelt. Als bedrijven de komende vier jaar de helft van de vacatures voor een bestuurslid of toezichthoudende functie zouden benutten om een vrouw te benoemen, kan die 30 procent in een mum van tijd worden behaald. Het talent is er, de topvrouwendatabase is gevuld met zeer gekwalificeerde vrouwen.’
Aanbevelingen
De commissie Monitoring Talent naar de Top beveelt aan het wettelijk streefcijfer van 30% aan te houden voor een extra termijn van vier jaar, maar de commissie bouwt wel een tussenstap in. Als doelstelling voor de volgende termijn van vier jaar stelt de commissie voor dat op 31 december 2019 een aandeel van 20% vrouwen in de rvb en in de rvc dient te zijn gerealiseerd. Is dit aandeel niet gerealiseerd dan wordt in 2020 het streefcijfer van 30% vervangen door een quotum van 30%. Dat wil zeggen een target waarvoor sancties gelden indien het niet wordt gerealiseerd. Is het aandeel van 20% wel gerealiseerd dan geldt als nieuwe doelstelling een aandeel van 30% op 31 december 2023.
Ook stelt de commissie voor het streefcijfer uit te breiden tot alle organisaties in de overheid en (semi-)publieke sector, inclusief politiek. Aanbevolen wordt de nieuwe termijn van vier jaar te benutten voor het inzetten van meer stimulans om de urgentie te verhogen en diversiteitsbeleid van ondernemingen te helpen realiseren.
Minister Bussemaker, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en voorzitter monitoringscommissie vindt de cijfers buitengewoon betreurenswaardig, maar gaat nog geen wettelijke sancties in het leven roepen: ‘Het aantal vrouwen in topfuncties stijgt, maar met een slakkengang. Vorig jaar zei ik tegen het bedrijfsleven; het is 5 voor 12. Nou, het is nu echt 5 over 12 geweest. Toch zie ik dat talentvolle vrouwen op de drempel van de boardroom staan. In de eerste helft van dit jaar heeft 70% van de raden van commissarissen een vrouw aangesteld bij een nieuwe benoeming en bij bijna 1 op de 3 bedrijven is begin 2015 sprake van een evenwichtige bestuurssamenstelling. Die beweging in de boardroom maakt dat ik wettelijke maatregelen nog even in de la laat liggen en het bedrijfsleven nog een laatste kans geef. Die kans moet dan wel met beide handen worden aangegrepen.’
Geef een reactie