Het idealistische gedachtegoed van SBR om slechts één keer te ‘taggen’ aan de bron en daarna ‘met één druk op de knop’ elk gewenst rapport te genereren, is een mooi betoog van de overheid in haar strijd voor lastenverlichting. Van harmonisatie of hergebruik van de taxonomie-elementen is in de praktijk echter niet veel sprake. Op dit moment levert het dan ook juist extra klikwerk op en zit binnenkort menig accountant of controller wellicht met RSI op kantoor.
Om de belofte van SBR te realiseren zal dan ook meer gedaan moeten worden dan het automatiseren van de aanleverstroom. Aanpassing van wetgeving, inperking van vrijheden en een strenge taxonomie waakhond zijn de ingrediënten om het gedachtegoed van SBR waar te maken.
Het ideaalbeeld…
In onderstaand promotiefilmpje wordt het beeld geschetst dat eenmalig taggen aan de bron het mogelijk maakt om diverse rapportages met één druk op de knop te genereren. Uiteraard een mooi gedachtegoed dat wij alleen maar kunnen onderschrijven. De weg naar dit ideaalbeeld bevat echter nog vele obstakels. De komende tijd brengen wij graag door middel van een serie blogberichten enkele kritische kanttekeningen aan het licht waar accountantskantoren mee geconfronteerd zullen worden indien zij SBR daadwerkelijk een integraal onderdeel willen maken van hun werkproces. Er wordt veel gesproken over SBR, maar helaas teveel op strategisch niveau. De visie achter SBR is glashelder en daar staan wij volledig achter. Desondanks wordt naar onze mening te eenvoudig gedacht of gesproken over SBR. Indien je het gedachtengoed van SBR eer aan wilt doen en je de details in duikt zullen vraagstukken opkomen die we alleen gezamenlijk (d.w.z.: ondernemers, accountantsorganisaties, softwareleveranciers, beroepsorganisatie, uitvragende partijen én de wetgever) kunnen oplossen. Anders blijft die mooie belofte helaas slechts bij een belofte.
De werkelijkheid….
Ten eerste komt eenieder al snel tot de conclusie dat de boekhouding (de bron) alleen financiële data bevat die voortvloeien uit transacties. Hierin ontbreken dus veelal de tellingen en kengetallen die in diverse SBR rapportages worden opgevraagd. Daarnaast ontbreken tekstuele toelichtingen zoals de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling. Als gevolg hiervan zal rapportagesoftware voorlopig dus onontbeerlijk zijn. Dit wordt mede in stand gehouden doordat uitvragende partijen een andere versie van de waarheid willen zien. Denk hierbij aan de keuzes in waarderingsgrondslagen. Een van de alternatieven, die we voorbij hebben zien komen, is dat leveranciers van administratieve pakketten ook teksten zijn gaan ondersteunen. Kun je dan nog wel spreken van een administratiepakket? Streeft dat het primaire doel niet voorbij? Hebben deze softwareleveranciers bovendien voldoende kennis in huis van externe verslaggeving om hun software continu up-to-date te houden in lijn met de wetgeving, richtlijnen en voorschriften?
Ten tweede maakt de indeling naar taxonomieën, domeinen en entrypoints het onmogelijk om eenmalig te taggen. Een taxonomie is een verzameling genormaliseerde en geharmoniseerde begrippen. In de taxonomie ligt vast welk soort informatie ingevuld moet worden in de instance (bijv. tekst of getal). Een taxonomie is een elektronisch document dat een ‘verklarende lijst’ van begrippen bevat met hun onderlinge samenhang.
Bij het opstellen van een SBR rapportage selecteer je allereerst de taxonomie die je nodig hebt. We kennen onder meer de volgende taxonomieën:
- Bankentaxonomie (BT) voor rapportages aan de ABN Amro Bank, ING Bank en Rabobank;
- Nederlandse taxonomie (NT) voor rapportages aan overheidsinstanties;
- NBA taxonomie (NBAT) voor de accountantsverklaring.
De Nederlandse taxonomie (NT) maakt vervolgens onderscheid in verschillende domeinen. Er is een generiek domein waarin elementen zijn opgenomen die in de diverse rapportages worden gevraagd. De Bankentaxonomie maakt hier bijvoorbeeld ook gebruik van. Naast dit generieke domein kent de NT voor elke uitvragende partij van de overheid een domein. Dit zijn de Belastingdienst, het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en de Kamer van Koophandel (KvK).
Binnen een taxonomie of, in het geval van de NT, binnen een domein, zijn weer verschillende entrypoints aanwezig. Dat is de uiteindelijke toegang naar een set elementen (tags) die worden gevraagd in een specifieke rapportage.
Zie onder een schematisch voorbeeld van de NT:
Maar waarom is het gedachtegoed van SBR dan niet te realiseren in de huidige opzet?
Ieder domein heeft een aantal eigen prefixes in de tag. Zo beginnen de meeste tags in het domein van de Belastingdienst met ‘bd-(…)’. Wanneer de grootboekrekeningen inzake bedrijfsgebouwen en -terreinen moeten worden getagd in de financiële administratie, zijn de volgende tags noodzakelijk:
| Kamer van Koophandel | Belastingsdienst (VPB) | Banken | ||
| Gebouw | venj-bw2-i:LandAndBuildings | bd-bedr:BuildingsAndLandFiscal | bank:Buildings | |
| Terrein | venj-bw2-i:LandAndBuildings | bd-bedr:BuildingsAndLandFiscal | bank:Land | |
Dit voorbeeld illustreert dat voor bedrijfsgebouwen en –terreinen al vier verschillende tags bestaan.
Zolang er dus verschillen bestaan tussen fiscale en commerciële waardering van activa en passiva, zal het dus onvermijdelijk zijn dat er dubbel ‘getagd’ moet worden om zowel aan de KvK als aan de Belastingdienst te kunnen rapporteren. Bovendien zou gewenst zijn dat de bankentaxonomie aansluit bij in ieder geval de Nederlandse taxonomie. Daarmee wordt voorkomen dat het bedrijfspand in het grootboek opgesplitst moet worden en vervolgens nog twee keer getagd moet worden.
RGS als redmiddel?
Inmiddels is het Referentie Grootboekrekeningschema (RGS) verbonden aan SBR. Het RGS moet de brug vormen tussen de administratie en de verschillende domeinen en zo als katalysator dienen voor SBR rapportages. De komende tijd zullen wij ook het RGS kritisch onder de loep nemen in deze blogs, zodat u een beeld kunt schetsen of dit uw risico’s op RSI zal verminderen of niet…
Vera van Dijk RA is projectmanager bij BDO. Deze blog is geschreven op persoonlijke titel.
Geef een antwoord