Het is wennen en onduidelijk. De Wet DBA, die de VAR-verklaring moet doen vergeten, is sinds mei dit jaar in werking. Nog niet iedereen is er enthousiast over, blijkt uit het opmaken van een eerste, voorzichtige, balans. Staatssecretaris Eric Wiebes van Financiën probeert de onrust weg te nemen.

Wiebes: Het komt allemaal goed met de Wet DBA

Staatssecretaris Eric Wiebes van Financiën moet de gemoederen rond de Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie), de opvolger van de VAR, zien te sussen. Weet u het nog? De Wet DBA geldt sinds 1 mei dit jaar en moet de arbeidsrelatie tussen de opdrachtgever en de flexwerker, zoals een zelfstandige zonder personeel, vastleggen. Na twee maanden valt voorzichtig te zien wat de wet voor een gevolgen heeft.

Een molensteen, een pensioenklem, fiscale rommel. Zo maar wat termen als het gaat om het ‘pensioen in eigen beheer’ voor directeur-grootdeelaanhouders (dga’s) die in hun eigen BV sparen voor hun oude dag. Maar meer en meer zagen zij en de fiscus deze regeling als een doorn in het oog. Tot deze conclusie kwam ook Wiebes, die de pensioenregeling afschaft.

Zorgen bij de bedrijven over Wet DBA

De wet DBA zorgt voor veel onduidelijkheid bij ZZP’ers en werkgevers. De modelovereenkomsten, die de arbeidsverhouding tussen de partijen moet bevestigen, brengen geen vertrouwen dat de fiscus naderhand niet alsnog op de deur klopt. Tijdens de VAR was de ZZP’er verantwoordelijk voor de loonheffingen en hoefde de opdrachtgever niets te betalen. Nu zijn beide partijen aansprakelijk.

De gevolgen zijn voorzichtig zichtbaar, blijkt uit berichten. Ondanks dat er werk is, zakt de vraag naar bedrijfsjuristen, meldt detacherings-, werving- en selectiebureau Yacht. Ondernemingen vinden de risico’s op boetes of naheffingen te groot. Volgens ZZP Nederland vervangen bedrijven uit onzekerheid de ZZP’ers door payrollers en uitzendkrachten. Dan zijn ze niet gebonden aan loonheffingen.

Geen zorgen, meent Wiebes. Hij benadrukt dat het systeem niet is gewijzigd. Wie onder het VAR-regime geen dienstbetrekking had, heeft dit ook niet onder de Wet DBA. De modelovereenkomsten geven duidelijkheid, aldus de staatssecretaris. Of de ZZP’ers en bedrijven hiermee gerust zijn gesteld, is de vraag.

Opluchting voor dga’s: einde aan het ‘pensioen in eigen beheer’

Wat was er mis met de regeling ‘pensioen in eigen beheer’ voor dga’s? Zo’n 35 jaar geleden, toen de regeling werd ingesteld, gold dit nog als een gunstige manier van pensioensparen. Het was fiscaal aftrekbaar voor de vennootschapsbelasting die toen 48 procent bedroeg. Inmiddels ligt dat op 25 procent en daardoor is de aftrekpost een stuk minder aantrekkelijk.

Daar komt bij dat de pensioenverplichting behoorlijk drukt op de solvabiliteit van het bedrijf, waardoor er geen dividend mag worden uitgekeerd, een eventuele verkoop bemoeilijkt wordt en de bank spaarzaam is met leningen. Daarbij opgeteld: de advieskosten en het werk voor de Belastingdienst maakt deze pensioenregeling overbodig. Ook Wiebes ziet dit in.

Hoe nu verder? De VVD-staatssecretaris heeft het volgende bedacht: de dga’s kunnen de regeling afkopen met een forse belastingkorting. Dat moet hen stimuleren om het pensioen in eigen beheer ook echt af te kopen. Volgend jaar is dat 34,5 procent van de grondslag, het jaar daarop 25 procent korting en in 2019 19,5 procent. Het afkopen is geen verplichting. Wiebes komt met een spaarvariant als dga’s willen vasthouden aan het ‘pensioen in eigen beheer’.

Nico Koppel is oprichter van Koppel Belastingadviseurs en verantwoordelijk voor de fiscale kant van het bedrijf.