De Algemene Ledenvergadering van de NBA heeft besloten de eed voor alle accountants in te voeren. Dat zat er dik in. De invoering stond immers niet ter discussie. Ik las dat er toch nog wat geprutteld is, vooral door accountants in business, maar dat mocht verder geen naam hebben. Zo doe je dat als NBA.
Mijn vrienden niet-accountants sturen mij hoonmailtjes over deze eed. Nee, zelfs het effect dat bij de buitenwereld werd beoogd, keert zich zo om in het tegendeel. Welk effect was bedoeld? Respect man. Zoiets als sporters tegenwoordig op hun mouw spelden. Ja, ook zij eisen respect.
De eed luidt ‘na amendering’ als volgt:
‘Ik ben mij ervan bewust dat ik als accountant dien te handelen in het algemeen belang.
Ik oefen mijn beroep uit met een professioneel-kritische instelling. In de uitoefening van mijn beroep als accountant laat ik mij leiden door fundamentele beginselen van integriteit, objectiviteit, vakbekwaamheid en zorgvuldigheid en vertrouwelijkheid.
Ik houd mij aan de wetten en regelgeving die op mijn beroep van toepassing zijn.
Mijn professionaliteit brengt met zich mee dat ik geen handelingen verricht waarvan ik weet of behoor te weten dat die het accountantsberoep in diskrediet kunnen brengen.
Zo waarlijk helpe mij God almachtig/dat beloof/dat verklaar ik.’
De inhoud van de eed – en dat heb ik voorafgaand aan de ALV geschreven – is onzinnig. En dat bedoel ik letterlijk. Zinnigheid ontbreekt. Ik noem een paar dingetjes.
‘Als accountant’. Wat is een accountant? Wie is accountant?
Wikipedia: ‘Een accountant is iemand die beroepsmatig jaarrekeningen controleert, jaarrekeningen opmaakt of financiële administraties voert’.
Volgens van Dale: ‘iemand die zijn werk maakt van accountancy’.
Van Dale: accountancy is ‘het inrichten, bijhouden en controleren van de boekhouding van ondernemingen’.
Of ook: ‘Een accountant is een persoon die ingevolge de Wet op de Registeraccountants van 1962 of de Wet op de Accountants- Administratieconsulenten uit 1972 gerechtigd is de benaming accountant te voeren. Dit kan zowel de titel RA als AA opleveren’.
Zeker zijn er RA’s en AA’s die aan deze definities voldoen, die gerechtigd zijn zich accountant te noemen en dit volgens hun beroepsuitoefening ook zijn. Maar er zijn ook RA’s en AA’s die volgens deze definities niet het beroep van accountant uitoefenen en zich wel accountant zouden mogen noemen, maar dit niet doen omdat zij dat niet zijn. Het gaat om de meerderheid van alle AA’s en RA’s.
Er is niks mis mee dat de ALV de eed voor alle accountants verplicht stelt. Maar ik kan me niet onttrekken aan de indruk dat eigenlijk wordt bedoeld dat deze verplichting voor alle AA’s en alle RA’s geldt, dus ook voor de AA’s en RA’s die geen accountant zijn en zich zo ook niet noemen. En dat is dus onjuist. Natuurlijk, ik kan die eed ook afleggen, want ik treed nooit op ‘als accountant’. Dus het schaadt mij niet. Maar ik vraag ook om respect, al was het alleen maar zelfrespect.
‘Ik ben mij ervan bewust …’. Eerlijk gezegd: nee, lang niet altijd. Ik weet het wel, maar weten is iets anders dan je van datzelfde steeds maar bewust te zijn. In mijn achterhoofd? Soms zelfs dat niet.
En dat ‘algemeen belang’ zit mij dwars. Ik hoopte dat de NBA daar wel een antwoord op zou geven, maar ik heb niets gezien. Daarom maar weer naar internet:
- Het algemeen belang (Latijn: bonum commune) is datgene dat voor het welzijn van het volk in zijn geheel nuttig, gewenst of nodig is.
- Het algemeen belang is in feite het belang van IEDEREEN, dus niemand uitgesloten.
- Het welzijn of de voorspoed van het volk als geheel.
- Algemeen welzijn dat vaak als richtlijn van overheidshandelen geldt; het belang van de meerderheid, de algemeenheid; gemeenschapsbelang. Bijv. ~ dat staat tegenover persoonlijk belang.
Nu ik dit zo lees, dien ik eigenlijk nooit het algemeen belang. En ik denk u ook niet. Het belang van IEDEREEN? Ik kan me dat niet eens voorstellen. Het volk in zijn geheel? Dat is een abstractie die het nodige regentisme veronderstelt. Er zijn vast wel politici die zeggen te weten wat voor ‘het volk in zijn geheel’ weten wat goed is. Niet dat het goed is voor u en mij, maar wel voor ‘het volk als geheel’. Maar het is in mijn geval nog erger: beroepshalve houd ik mij bezig met particuliere belangen, en die staan – zie de laatste definitie – tegenover het algemeen belang. En soms – denk ik – niet alleen per definitie.
Samenvattend: ik dien geen algemeen belang waarvan ik niet eens weet wat het is; ik ben mij er vaak helemaal niet van bewust; ik ben geen accountant, alleen maar RA. U ziet, ik ben niet in de positie om deze eed af te leggen. Niet zonder verlies van zelfrespect. Ik zal die eed niet afleggen. U wel? Of schaadt het u niet? Kan het geen kwaad! Wat kan het schelen? Gemak dient de mens! Veel makke schapen in een kooi. Gedoe met je baas? Bah! Ik hoorde al zulke geluiden.
Wat gebeurt er met ons als we een eed niet meer ernstig nemen?
Drs. Joost Groeneveld RA RV
Joost Groeneveld is accountant in business, specialist in het waarderen van bedrijven en (oud)columnist van Accountancy Nieuws.
Geef een reactie