Het verlies van een werknemer is gelet op de krapte op de arbeidsmarkt al uiterst vervelend. Nóg vervelender is het wanneer een ex-werknemer uw (ex-)klanten mee probeert te nemen, bijvoorbeeld naar zijn nieuwe werkgever. Veelal maakt u hier als werkgever afspraken over via een zogeheten ‘relatiebeding’, maar hoe sterk staat u hiermee? En waar moet u op letten?
Ik leg dit graag uit aan de hand van een uitspraak van de kantonrechter van 5 juli 2017 over een Manager Accountancy bij een Nederlands accountantskantoor
Relatiebeding: wat is dit nu eigenlijk?
Een relatiebeding in een arbeidsovereenkomst verbiedt een werknemer om na uitdiensttreding nog langer te werken voor klanten van zijn oud-werkgever. Nu dit vaak lastig is om te bewijzen wordt ook veelal afgesproken dat het verboden is om überhaupt nog contact te hebben met klanten van het kantoor. Deze afspraak is vaak begrensd tot een periode van 12-24 maanden na uitdiensttreding van de werknemer.
In een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd is een relatiebeding niet toegestaan. Er bestaat een uitzondering, namelijk als de afspraak noodzakelijk is voor de werkgever wegens zwaarwegende bedrijfsbelangen waarvoor de belangen van de werknemer in alle redelijkheid moeten wijken. Die zwaarwegende belangen moeten in het contract (dus schriftelijk) worden gemotiveerd. Ontbreekt die motivering, dan is het beding ‘nietig’, in andere woorden: niet geldig.Zijn werknemers het niet eens met een relatiebeding dan kan een werknemer een verzoek doen tot vernietiging van het relatiebeding. Bijvoorbeeld omdat zo’n afspraak hem of haar te veel beperkt qua nieuwe baankansen. Dit kan ook het geval zijn wanneer de motivering van het relatiebeding in een arbeidscontract voor bepaalde tijd contract ontoereikend c.q. te algemeen is geformuleerd.
Manager na uitdiensttreding naar de rechter
De betrokken manager accountancy was sinds 1 oktober 2007 voor onbepaalde tijd in dienst bij een accountantskantoor te Amstelveen. De werknemer besloot de arbeidsovereenkomst met het kantoor op te zeggen. Deze overeenkomst eindigde daarmee op 31 oktober 2016.
In de arbeidsovereenkomst van de betrokken manager is een relatiebeding overeengekomen. Dit relatiebeding verbiedt deze oud-werknemer om voor een periode van 2 jaar na zijn uitdiensttreding contact te onderhouden met “relaties”. Onder relaties werd hier verstaan, zo volgt expliciet uit de overeenkomst: alle klanten van de vestigingen van het kantoor waaraan in de afgelopen 24 maanden (in)direct zakelijke diensten zijn verleend. De afspraak gaat dus verder dan alleen de eigen klanten die door de oud-werknemer in kwestie werden bediend. De oud-werknemer kan door deze afspraak slechts die klanten bedienen die het kantoor langer dan 2 jaar geleden voor het laatst heeft geholpen óf die nog geen klant waren. De oud-werknemer vecht vervolgens via de rechter het relatiebeding aan. De ontslagen werknemer doet in eerste instantie in een kortgedingprocedure een poging om het relatiebeding (gedeeltelijk) te laten vernietigen. Hij meent dat hij door deze afspraak onbillijk en ernstig wordt benadeeld. Hij woont in Zeeland en heeft daar een aanzienlijk deel van zijn contacten. Veel van deze relaties heeft hij in het verleden bij zijn oud-werkgever aangebracht en kan hij daarom niet meer bedienen. Aan andere bij het kantoor vertrekkende werknemers werd, volgens hem, wel toegestaan hun eigen klanten te bedienen na hun vertrek.
Vanzelfsprekend is het accountantskantoor het hier niet mee eens. Het kantoor meent een zwaarwegend belang te hebben om het relatiebeding te laten zoals het is. Klanten hechten immers aan hun vaste contactpersoon. Ook weet de oud-werknemer door zijn dienstverband wie de klanten zijn, hoe zij werken en welke diensten zij nodig hebben. Dit in combinatie met de werkwijze, diensten en tarieven van het accountantskantoor.
Beslissing rechter
De rechter ziet het belang van het accountantskantoor en vernietigt het relatiebeding daarom slechts gedeeltelijk. Het blijft voor de oud-werknemer verboden om contact te onderhouden met klanten die hij ten tijde van zijn dienstverband heeft bediend. Om welke klanten dit gaat, blijkt uit een door de oud-werknemer aangeleverde lijst. Met deze klanten heeft de oud-werknemer immers een sterke persoonlijke band opgebouwd.
Met klanten van het accountantskantoor waarvoor de oud-werknemer zelf geen werkzaamheden heeft verricht tijdens zijn dienstverband, mag de werknemer dus wél contact onderhouden.
Praktijktips
Deze zaak laat zien dat het goed is om aandacht te besteden aan de formulering van uw relatiebeding. U moet als werkgever voorkomen dat het relatiebeding te ruim is geformuleerd. U loopt anders het risico dat de afspraak (gedeeltelijk) vernietigd wordt omdat het de rechten en de bewegingsruimte van de oud-werknemer te veel beperkt. Ook doet u er verstandig aan om het relatiebeding te laten toetsen of het wel de lading dekt én of de motivatie van een relatiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd wel goed genoeg is.
Geschreven door mr. W. Sallé van The Legal Company B.V.
Neem voor een screening (ad hoc) of voor up-to-date contracten en bepalingen, contact op met mr. W. Sallé via wsalle@thelegalcompany.nl / 020-3450152.
Geef een reactie