Over werk hebben accountants niet te klagen. Dat valt te merken aan de omzetontwikkeling van de vijftig grootste kantoren: er wordt meer omgezet, meer verdiend en dus flink gegroeid. Maar in deze verzadigde accountancymarkt doemt een consolidatieslag aan de horizon. De Accountancy Vanmorgen Top 50 in acht trends.
Voor een krimpjaar was 2020 een verrassend economisch succes. Althans – in de accountancy. Door de coronacrisis kromp de algehele Nederlandse economie volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek met 3,8 procent. Dit geldt niet voor de accountancy, zo blijkt uit onze jaarlijkse ranglijst. De kantoren groeiden gemiddeld met 4,9 procent.
Dieper inzicht in de marktontwikkelingen
Die ranglijst heet overigens sinds dit jaar de Accountancy Vanmorgen Top 50. In 2008 begon advieskantoor Full Finance de lijst als een top 20. Twee jaar later breidde de lijst uit naar een top 30. En dit jaar verzamelden Accountancy Vanmorgen en Full Finance de cijfers van liefst vijftig accountantskantoren. Met die uitbreiding krijgt Nederland niet alleen een breder inzicht in de relevante kantoren in de accountancy, ook verschuift de focus in de ranglijst naar de bewegingen in de lijst in het midden- en kleinbedrijf. Zo ligt de omzetgrens van de top 50 over 2020 rond de tien miljoen euro.
Spelen klanten die in financiële problemen verkeren de accountancy parten of leveren de verschillende steunmaatregelen toch vooral extra werk en dus extra inkomsten op? Het antwoord is duidelijk: groei, groei en nog eens groei. De reden is eenvoudig: het jaarlijkse terugkerende jaarrekeningen- en aangiftewerk maakt dat het risico op dubieuze debiteuren in laagconjunctuur voor accountantskantoren het grootst is. En omdat de overheid met coronasteunmaatregelen en belastinguitstel de kapitaalstroom gaande heeft gehouden, bloeit de accountancy als nooit tevoren.
Een kwart miljard euro meer omzet
Het goede nieuws is dus groei. Voor de top 50-kantoren als geheel geldt dat zowel voor de omzet als voor het aantal mensen dat werkzaam is binnen de accountancy. De vijftig kantoren in de AV-Top 50 genereerden in 2019 een omzet van € 5,16 miljard, een jaar later is dat € 5,41 miljard. Een mooie omzetstijging van € 254 miljoen, ofwel een gemiddelde groei van 4,9 procent.
Een belangrijkere stijging is wellicht die van het aantal medewerkers dat bij de top 50-kantoren werkt. In 2019 lag het aantal op 35.351 fte, een jaar later op 36.700 fte. Dat is goed nieuws, iedereen binnen de accountancy weet immers dat er al jaren een war for talent aan de gang is. Deze strijd is zo bepalend geworden dat het wel of niet weten aantrekken van nieuwe mensen leidend is geworden voor groei. De arbeidsmarkt als beperkende factor, deze verzuchting wordt in menig jaarverslag van accountantskantoren gedaan. Niettemin slagen de kantoren in de AV-Top 50 erin nieuw talent aan zich te binden. Hieronder benoemen we de acht trends in de Accountancy Vanmorgen Top 50.
Trend 1 | De groei is breed verdeeld
In algemene zin valt op dat er zich binnen de ranglijst weinig echt grote onderlinge verschuivingen voordoen. Waar die wel te zien zijn, spelen overnames soms een grote rol. Het beste voorbeeld daarvan is ETL (24), dat zich vanuit Duitsland inkoopt, met een omzetgroei van nagenoeg een kwart. Het bedrijf stijgt vier plaatsen op de ranglijst. Ook in die categorie valt Vermetten (35), dat vijf posities omhoog spurtte met een omzetgroei van bijna een vijfde. Onder de meer autonome groeiers vallen Mazars (7), PKF Wallast (28), Van Ree Accountants (36), Eshuis (40) en Crowe Peak (46) op met een groei in dubbele cijfers.
En dan moeten natuurlijk meteen ook de twee uitzonderingen in de ranglijst worden benoemd: Accon avm (10) en Hendriksen accountants (50). Het verhaal van top 10-kantoor Accon avm is bijzonder en behandelen we verderop in dit artikel. Hendriksen accountants neemt in de AV-Top 50 de laatste plaats in beslag. Het Twentse accountantskantoor (met vestigingen in Tubbergen, Almelo, Rijssen, Oldenzaal, Enschede en Hardenberg) daalde vorig jaar met 2,5 procent in omzet ten opzichte van 2019. Met hun stabiele klantenportefeuilles boeken veel accountantskantoren kleine plusjes van enkele procenten, naast een ook niet onaanzienlijk deel dat groeipercentages behaalt van 5 tot 10 procent.
Een aanzienlijk deel van de kantoren boekt een omzetgroei van 5 tot 10 procent
Trend 2 | Binnen de Big Four krijgen de Big Three vorm
Het verschil tussen de Big Four en alle andere kantoren bleef ook in 2020 groot. Deloitte (1) ging als eerste accountantskantoor ooit door de magische grens van 1 miljard omzet. Een mijlpaal, waarmee Deloitte voor het zesde jaar op rij op kop gaat in de markt. De onderlinge verhouding tussen de Grote Vier is niet gewijzigd ten opzichte van een jaar eerder, al is de spurt van vooral PwC (2) opvallend. Een flinke omzetsprong van ruim € 65 miljoen, ofwel van 7,4 procent, doet dat kantoor verder uitlopen op concurrent EY (3).
Met elk omzetten van benoorden de € 900 miljoen, kunnen we inmiddels al onderscheid maken tussen de Grote Drie binnen de Big Four en de hekkensluiter. KPMG (4) neemt al sinds 2012 de vierde plek in en ziet zijn afstand met deze Big Three ook dit jaar oplopen in euro’s gemeten. We plaatsen hier de kanttekening dat wij de omzet van het gelieerde juridische en belastingadvieskantoor KPMG Meijburg & Co niet meerekenen in onze ranglijst.
Flynth voelt de hete adem van het Franse Mazars in de nek
Trend 3 | Nationale kampioenen onderpresteren
In de top 10 springen Flynth (6) en Accon avm in het oog. Nationale kampioen Flynth groeide slechts licht en ziet op een slinkend afstandje het Franse Mazars naderen. De andere nationale kampioen, Accon avm, daalde zelfs in omzet en liet zich inhalen door concurrent Alfa (9). Het bedrijf wist ook behoorlijk wat minder professionals aan zich te binden: het aantal werknemers daalde van 873 naar 835 fte. Na twee jaren van beperkte omzetgroei is Accon avm daarmee weer terug bij waar het voor die tijd was: krimp. Bij de omzetcijfers moet worden aangetekend dat het een schatting betreft. Accon avm heeft eind september 2021 namelijk nog altijd geen jaarcijfers bekendgemaakt – een bijzonderheid in deze ranglijst.
Wel is helder dat Accon avm onderpresteert, zo bevestigt Theo de Vries, de nieuw aangetreden interim-bestuurder. Aan Accountancy Vanmorgen vertelde hij dat de exploitatie in 2020 verlieslatend was en dat de omzet licht is gedaald. De geschatte omzetcijfers zijn voorgelegd aan Accon avm, maar het kantoor wenste daarop niet te reageren. Duidelijk is dat het accountskantoor kampt met flinke financiële problemen. De Vries: ‘Een deel van mijn opdracht zal zijn daarvoor een verklaring te vinden; om te weten te komen of de krimp en het verlies structureel of incidenteel zijn.’
Op de vraag of de interim-bestuurder zich als puinruimer ziet bij Accon avm antwoordde hij bevestigend: ‘Het is misschien een zwaar woord. Ik noem mezelf liever specialist in veranderings-trajecten. Ik heb niet zoveel zin in bedrijven die op rolletjes lopen. Ik vind het prachtig als ik in een branche die ik goed ken, zoals die van accountantskantoren, wat kan verbeteren. Daarom vind ik deze opdracht uitdagend.’
Trend 4 | Het is dringen in de subtop
Alfa valt met een forse omzetgroei van 8,9 procent positief op en steeg een positie op de ranglijst. Als Alfa in staat is zijn huidige groei voort te zetten, kan het volgend jaar concurrent Baker Tilly (8) evenaren. Het zuidelijk georiënteerde ABAB (15) groeide vorig jaar weliswaar met 4,5 procent, maar zakt twee posities op de ranglijst. In de subtop is het dan ook dringen: concurrenten RSM (13) en DRV (14) groeiden net een tikje harder en zijn het agro- en MKB-kantoor voorbijgestreefd. HLB Van Daal (26) zakt ook twee plekken. Het is het laatste jaar dat het kantoor als zodanig voorkomt in de lijst, want inmiddels zijn HLB Van Daal en Witlox Van den Boomen (19) gefuseerd tot HLB Witlox Van den Boomen. Behalve de al eerdergenoemde groeiers presteren ook Kroese-Wevers (21), Visser & Visser (23), CROP (25) en Verstegen (27) prima, afgemeten aan hun omzetgroei.
De omzet per medewerker ligt bij de Big Four € 47.000 hoger dan bij de rest van de AV-Top 50
Trend 5 | Frisse nieuwkomers verrassen
Nu de Top-30 de AV-Top 50 is geworden, is de hamvraag welke kantoren nieuw in de lijst terecht zouden komen. Onder de nummers 31 tot en met 50 bevinden zich bekende namen als Bentacera (31), Bol adviseurs (32), ESJ (34) en JAN accountants (38), die in het verleden ook al wel eens in de Top-30 voorkwamen. Naast deze herintreders zijn er meerdere verrassingen te vinden op de tweede helft van de lijst. Neem het Eindhovense Joanknecht (43), dat de hoogste is op de lijst met slechts één vestiging.
ABIN (48), met twee vestigingen in Zuid-Holland, wist zich op zijn beurt met een serie overnames de afgelopen jaren op te werken. De omzetgroei was het afgelopen jaar beperkt, maar het accountantskantoor haalt met een omzet van € 11 miljoen niettemin net de drempel. Het voornamelijk op audit gerichte Qconcepts (45) maakte de afgelopen jaren – mede door auditportefeuilles over te nemen – een flinke groei door. De omzetgroei zal komend jaar doorzetten. Ook weet het kantoor erg goed mensen aan zich te binden, want het personeelsbestand nam vorig jaar met 32 procent toe. Er zijn veel regionale kantoren onderin de lijst te vinden met een handvol vestigingen en een omzet van 10 tot 15 miljoen euro. In die categorie zijn de onderlinge omvangverschillen relatief klein.
Trend 6| MKB-kantoren zijn relatief declarabeler geworden
In dit jaar, waarin coronamaatregelen zorgen voor veel extra werk in een toch al schaarse arbeidsmarkt, stijgen de prijzen van accountants-werk. Afgelopen jaar zette de gemiddelde werknemer € 147.400 euro om. Omdat meer dan de helft van de medewerkers op de AV-Top 50 werkt bij de prijzige Big Four-kantoren, vertekent dat het beeld. Bij die kantoren ligt het gemiddelde op € 168.400. Niet vreemd, daar hun controlepraktijken sterk zijn gericht op de Amsterdamse Zuidas en de internationale klandizie. Tussen dat bedrag en dat van de MKB-kantoren prijkt een gat van bijna een halve ton.
Voor de kantoren vanaf BDO (5) en daaronder op de lijst, is de gemiddelde jaaromzet per werknemer € 121.400. Meer dan een ton omzet per fte is zo onderhand wel de standaard geworden. In de AV-Top 50 komt nog maar één kantoor voor dat daar niet aan tipt: het voornamelijk op Zeeland georiënteerde Rijkse (47), met € 98.300 per fte. Het valt op dat een specialisatie op vakkennis of branche kantoren helpt hun omzet per accountant te stuwen. De Grote Vier worden bijvoorbeeld afgetroefd door het op zorg georiënteerde Verstegen, dat met € 192.700 uitstekend presteert en de lijst aanvoert. Ook Qconcepts presteert met € 165.900 zeer goed.
Trend 7 | Ook met minder personeel valt omzetgroei te behalen
Opvallend is dat er ook accountantskantoren zijn die er niet in slagen meer personeel aan te trekken, maar desondanks een omzetstijging boeken. Baker Tilly is een voorbeeld daarvan. Het kantoor telde nagenoeg een gelijk aantal medewerkers ten opzichte van een jaar eerder, maar boekte wel een omzetgroei van 3,5 procent. De omzet per fte bij Baker Tilly ging dan ook omhoog, van € 129.900 per fte in 2019 naar € 134.300 een jaar later. Ook bij ABAB en Witlox Van den Boomen valt op dat er met minder mensen meer omzet is behaald. Kantoren met van huis uit een agrarische achtergrond hebben overigens lagere tarieven dan andere kantoren.
Trend 8 | De markt consolideert verder
Ook dit jaar zijn veel accountants druk met het afwikkelen van alle steunregelingen die verband houden met het coronavirus. Alle seinen staan daarmee op groen: ook 2021 zal in het teken staan van groei. De krapte op de arbeidsmarkt blijft voor kantoren een remmende factor bij het realiseren van die groei. In deze verzadigde personeelsvijver verhevigt onherroepelijk de consolidatieslag. De lijst van volgend jaar zal door verschillende fusies en overnames worden opgeschud. We zien HLB Witlox Van den Boomen een flinke sprong maken, richting positie 12, met pro forma evenveel omzet als Grant Thornton (12).
Ook lijkt het een zekerheid dat ETL en Vermetten doorgroeien. Beide accountantskantoren gaan dit jaar namelijk door met wat ze ook in 2020 al volop deden: andere kantoren schaken. ETL nam dit jaar al NBC Eelman & Partners, Cinq en BW&S als partners over. Vermetten breidde uit met Rekenraad en Accountenz+. Ook Van Ree Accountants, dat vorig jaar al prima presteerde, zal blijven doorgroeien. Koster Accountants uit Bodegraven sloot zich eerder dit jaar namelijk aan bij het accountantskantoor.
Over de Accountancy Vanmorgen Top 50
De AV-Top 50 is tot stand gekomen met medewerking van Marcel Maassen en Arjen Schutte van Full Finance. De lijst is samengesteld op basis van gepubliceerde jaarstukken en door de accountantskantoren aan de redactie beschikbaar gestelde financiële gegevens. Bij een enkel kantoor is een beredeneerde schatting gemaakt, op basis van feitelijke gegevens. De kantoren zijn in de gelegenheid gesteld de feiten te controleren en hun prestaties toe te lichten.
Mooi om te zien dat accon avm zich solidair toont met de tendens van de algehele economie. Dichtbij de klant blijven.
Bedankt voor de toelichting. Grote kans dat oamkb in 2021 de top 50 binnen dendert als de groei weer 21% is.