‘Mogelijk hoog risico’ Accon avm noopte Mazars tot wisseling tekenend accountant

Mazars classificeerde Accon avm vorig jaar als cliënt met een mogelijk hoog risicoprofiel. Dat vormt de context van de keuze om niet partner Joeri Galas, maar collega-partner Egon de Prouw de herziene jaarrekening te laten ondertekenen. Dat licht Mazars toe in een reactie op vragen van Accountancy Vanmorgen.

Accountancy Vanmorgen legde deze week een reeks vragen voor aan Mazars, naar aanleiding van het verschijnen van de herziene jaarrekening van Accon avm in december. Die jaarrekening corrigeerde de eerder, in juni verschenen, en van een goedkeurende verklaring voorziene jaarrekening van 2020. In de herziene jaarrekening was sprake van een foutherstel dat in de miljoenen liep en resulteerde in een forse daling van het eigen vermogen. Het verslag van de Raad van Bestuur, onder leiding van Theo de Vries, meldde dat het foutherstel het gevolg was van ‘manipulaties’ – een term die tekenend accountant Egon de Prouw van Mazars in zijn goedkeurende verklaring niet overnam.

Vervanging van tekenend accountant

Een eerdere accountantsverklaring bij de eerdere jaarrekening 2020 van Accon avm was nog ondertekend door Mazars-partner Joeri Galas, die vaker als controlerend accountant van MKB-accountantskantoren optreedt. In zijn recente interview met Accountancy Vanmorgen liet interim-bestuursvoorzitter Theo de Vries weten dat de wisseling van accountant voor de herziene jaarrekening een keuze van Mazars was. Die keuze was echter niet toegelicht in de goedkeurende verklaring van Mazars. Gevraagd naar deze wisseling van de wacht en naar de reden dat Mazars besloten heeft de wisseling in zijn verklaring niet toe te lichten, gaf een woordvoerder van Mazars het volgende antwoord:
‘Voor wat betreft het ondertekenen van de controleverklaring door onze collega E. de Prouw is het volgende van belang: Op het moment dat bij een opdracht/klant een signaal ontstaat dat sprake is van een situatie die mogelijk geclassificeerd moet worden als een hoog risico, is het staand beleid dat wij het inzetten van aanvullende kwaliteitsmaatregelen op de opdracht afwegen. De belangrijkste redenen hiervoor zijn het ondersteunen van de externe accountant en zijn/haar team en het naar het publiek en de gebruiker van onze verklaring etaleren dat de (controle-) opdracht objectief is

uitgevoerd. Eén van de mogelijke maatregelen is dan het vervangen van de externe accountant door interne roulatie toe te passen. Daarmee geven wij geen oordeel over het werk van de voorgaande accountant. Deze maatregel wordt uitsluitend ingezet vanwege de hiervoor genoemde redenen.’

Extra accountantsverklaring over 2019

Aangezien het foutherstel in de jaarrekening van 2020 van Accon avm met terugwerkende kracht is toegepast op balansdata van 2019, vroegen wij Mazars of het kantoor ook de goedkeurende verklaring van de jaarrekening van de jaarrekening 2019 heeft ingetrokken. Mazars laat weten ‘bij de mededeling van Accon avm voor het Handelsregister ingevolge art. 2:362 lid 6 BW een accountantsverklaring te hebben verstrekt’. Dit betreft een mededeling van Accon avm, over de inhoud van de jaarrekening 2019, waarbij Mazars als bijlage een goedkeurende verklaring heeft afgegeven. Die mededeling met goedkeurende verklaring zijn ten tijde van het schrijven van dit artikel nog niet gedeponeerd bij het Handelsregister.

Fout of fraude?

In zijn column in het Financieele Dagblad van 3 januari beklaagt Marcel Pheijffer zich over de vage taal van het herziene jaarverslag van Accon avm, waarin geen duidelijk onderscheid wordt gemaakt tussen fouten en fraude. In zowel het voorwoord van de Raad van Bestuur als het verslag van de Raad van Commissarissen is de term ‘manipulatie’ gebruik. In de goedkeurende verklaring beperkte Mazars zich echter tot het constateren van materiële onjuistheden ‘als gevolg van onregelmatigheden’. In NVCOS 200 lid 5 wordt onderscheid gemaakt tussen (1) afwijkingen van materieel belang die het gevolg zijn van fraude en (2) afwijkingen van materieel belang die het gevolg zijn van fouten. In NV COS 240 wordt uitgelegd dat het bepalende karakter van frauduleuze afwijkingen ‘het opzettelijk karakter van de handeling die aan de afwijking in de financiële overzichten ten grondslag ligt.’

Voor Accountancy Vanmorgen was het reden te vragen waarom Mazars van mening verschilt met Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen van Accon avm over ‘het opzettelijke karakter’ van de materiële afwijkingen? Mazars laat weten niet van mening met Accon avm te verschillen over de afwijkingen. Meer wil een woordvoerder niet kwijt over de kwestie.

Geheimhouding

Voor de resterende vragen die Accountancy Vanmorgen stelde, beweert een woordvoerder van Mazars op grond van de geheimhouding geen informatie te mogen verstrekken. Voor vragen met betrekking tot de jaarrekening, het totstandkomingsproces en de daarbij betrokken personen verwijst Mazars door naar Accon avm. Deze onbeantwoorde vragen zijn hieronder weergegeven.

Het foutherstel dat leidde tot herziening van de balansposten overlopende activa en koopsomverplichtingen, en de reservering voor vakantiedagen, is uitgevoerd door de balans van 2019 te herzien, en daarna ook die van 2020 (al blijkt uit de jaarrekening niet hoe de oorspronkelijke jaarrekening van 2020 eruit zag). Dit leidt tot de volgende vragen:

• De post onderhanden diensten is herzien van een positie van per saldo 11,2 miljoen euro naar per saldo 1,3 miljoen euro. Dat betekent dat van elke euro ‘onderhanden diensten’ 88 cent nooit is ontvangen door Accon avm groep. Heeft de controlerend accountant van Mazars standaard afloopcontroles uitgevoerd? Zo nee, waarom niet? En zo ja, hoe kan het dat de afloopcontroles door Mazars niet eerder hebben geleid tot afwaardering?
• De afkoopcontrole met betrekking tot boekjaar 2019 heeft in de oorspronkelijke jaarrekening van Accon avm die in juni-juli 2021 is goedgekeurd, ofwel anderhalf jaar na afloop van balansdatum 31 december 2019, niet geleid tot een herstel van deze post. Hoe heeft Mazars dat over het hoofd kunnen zien?
• Hoe kan het dat Mazars de vergeten consolidatie van een derdengeldenrekening in beheer van Accon avm eerder over het hoofd heeft gezien – en nu gecorrigeerd heeft?
• Volgens het jaarverslag 2020 heeft het foutherstel betrekking op de jaren 2015 tot en met 2020. Klopt het dat de correcties slechts zijn doorgevoerd voor boekjaren 2019 en 2020? Waarom (niet)?
• Heeft Mazars de jaarrekeningen over 2015 tot en met 2018 herzien? En heeft Mazars de goedkeurende verklaringen over die jaren ook ingetrokken? Waarom (niet)?
• Welke conclusies trekt Mazars over de kwaliteit van zijn dienstverlening voor deze cliënt? Welke consequenties heeft dit voor de betreffende controlerend accountant?
• In het jaarverslag wordt genoemd dat een WACC-verdisconteringsvoet voor de impairment-toets is gebruikt. Welke verdisconteringsvoet? Van welke te verwachten toekomstig te genereren kasstromen zijn uitgegaan bij deze impairment-test?
• Theo de Vries heeft in zijn interview met Accountancy Vanmorgen aangegeven dat Accon avm ter controle een eigen onafhankelijke impairment-test heeft uitgevoerd. Waarin verschillen de uitgangspunten van de impairment-test van Mazars met die van Accon avm zelf?
• Waarom heeft Mazars geaccepteerd dat Accon avm de vooronderstellingen die in overweging zijn genomen bij de impairment-test op de goodwillpost niet heeft toegelicht in het jaarverslag?
• Waarom zijn de vooronderstellingen die in overweging zijn genomen bij de impairment-test op de goodwillpost niet door Mazars in de goedkeurende verklaring toegelicht?
• De goedkeurende verklaring van Mazars bij de afgelopen zomer reeds opgestelde jaarrekening is ingetrokken. Waarom heeft Mazars die goedkeurende verklaring ingetrokken?
• Waarom heeft Mazars in zijn nieuwe goedkeurende verklaring niet toegelicht waarom de eerdere goedkeurende verklaring is ingetrokken?