RA vroeg ten onrechte NOW aan voor eigen kantoor: maand doorhaling

Een RA heeft een doorhaling van een maand opgelegd gekregen van de Accountantskamer omdat hij onterecht NOW-steun heeft aangevraagd. De klacht kwam van zijn voormalig partner, een AA, met wie hij in een juridische strijd is verwikkeld over de afhandeling van de samenwerking.

De AA was sinds 1999 partner bij het kantoor van de RA. Hij had een aandelenbelang van 20 procent. Vanwege een verschil van inzicht besluiten beiden dat het beter is als de samenwerking per 1 januari 2021 wordt beëindigd. Er wordt een vaststellingsovereenkomst gesloten: de AA koopt voor acht ton alle voor hem geldende bedingen af en neemt zijn 150 klanten plus drie medewerkers mee naar zijn nieuwe kantoor. De RA doet in 2021 een beroep op de NOW-noodregeling en krijgt daarvoor 135.737 euro aan voorschotten. Over het eerste kwartaal van 2021 wordt bovendien ruim 42.000 euro TVL-subsidie uitgekeerd.

Steun blijft buiten prognose

Over de waardering van de aandelen van de vertrokken partner wordt geen overeenstemming bereikt. Een waarderingsdeskundige moet daarover uitsluitsel geven. Die verlangt van de RA dat in de aangeleverde prognose ook de ontvangen NOW- en TVL-steun moet worden betrokken, iets wat in eerste instantie niet het geval was.

De AA dient daarom een tuchtklacht in: de RA heeft ten onrechte coronasteun aangevraagd en heeft bij de waardering van de aandelen van de AA een onjuiste voorstelling van zaken gegeven door in eerste instantie niet de ontvangen steun op te geven. Daardoor dreigde hij te worden afgescheept met een te laag bedrag voor zijn aandelen.

NOW-aanvraag tuchtrechtelijk toetsbaar

De Accountantskamer stelt in de uitspraak voorop dat de RA de NOW- en TVL-uitkeringen heeft aangevraagd voor zijn eigen onderneming. Maar er is wel sprake van een professionele dienst. ‘In artikel 1 van de VGBA is namelijk bepaald dat onder een professionele dienst wordt verstaan: werkzaamheden waarvoor vakbekwaamheid als accountant wordt of kan worden aangewend. De Accountantskamer is van oordeel dat betrokkene bij het indienen van zijn aanvragen voor NOW- en TVL-uitkeringen deze vakbekwaamheid heeft toegepast of had kunnen toepassen. Het handelen of nalaten van betrokkene kan daarom worden getoetst aan de VGBA.’

Eigenbelang geen bezwaar

Het bezwaar van de RA dat de klacht nogal tegenstrijdig is – onterechte uitkeringen wel moeten meenemen in een aandelenwaardering – en dat de AA alleen maar klaagt omdat hij ontevreden is over de afloop van zijn vertrek, wimpelt de tuchtrechter af met de opmerking dat ‘de omstandigheid dat klager bij deze tuchtprocedure (mogelijk) ook een eigen belang heeft dat niet samenvalt met de doelstelling van de tuchtrechtspraak, op zichzelf nog niet betekent dat sprake is van misbruik van tuchtrecht’.

Geen informatie verstrekt

De AA betoogt dat het omzetverlies van zo’n zeven ton bij het kantoor van de RA louter te wijten is aan zijn vertrek. Last van de coronamaatregelen heeft zijn voormalige partner niet gehad, zo klaagt hij met verwijzing naar de omzetcijfers van het kantoor. De RA wil daar inhoudelijk weinig tegenoverstellen omdat er nog een civiele procedure loopt tussen beide kemphanen, en hij is bang dat eventueel verstrekte informatie door zijn voormalige partner zal worden gebruikt in die procedure.

Dat laatste kan de Accountantskamer niet volgen: die procedure heeft namelijk betrekking op boetes voor het niet nakomen van de vaststellingsovereenkomst. ‘Gelet op de onderbouwde stellingen van klager mocht van betrokkene, die over alle benodigde informatie met betrekking tot de aanvraagde NOW-uitkeringen beschikt en de bewering van klager dus eenvoudig met feiten kan weerleggen, meer openheid van zaken worden verwacht.’ De RA heeft alleen scenario’s geschetst die een beroep op de NOW rechtvaardigen, maar niet aangegeven welke daarvan op zijn kantoor van toepassing zijn. Daarom gaat de tuchtrechter mee in de stelling van de AA dat de coronasteun ten onrechte is aangevraagd.

Specifieke coronarol voor accountants

Daarmee heeft hij gehandeld in strijd met het beginsel van professionaliteit. ‘Voor accountants is immers een specifieke rol weggelegd met betrekking tot de coronasteunmaatregelen, waarbij van de accountant juist wordt verwacht dat hij bijdraagt aan een eerlijk gebruik van de beschikbare regelingen. Bij gebrek aan een deugdelijk verweer moet worden aangenomen dat betrokkene in weerwil daarvan en ten behoeve van zijn eigen onderneming ten onrechte aanspraak heeft gemaakt op NOW-uitkeringen.’ Dat geldt niet voor de TVL-uitkeringen: daarvoor is de klacht te summier onderbouwd.

Verdedigbaar standpunt

De AA krijgt geen gelijk met zijn klacht over de opzettelijk te lage prognose. De RA heeft tegengeworpen dat de peildatum voor de prognose 1 januari 2021 was. En toen waren er nog geen aanvragen voor NOW- en TVL-uitkeringen ingediend. De deskundige oordeelde later dat die toch meegeteld moesten worden, maar dat maakt nog niet dat hij heeft geprobeerd een onjuiste voorstelling van zaken te geven. Dat laatst is een verdedigbaar civielrechtelijk standpunt en dat mag een accountant in een zakelijk conflict innemen danwel kenbaar maken. ‘Daarbij is in aanmerking genomen dat in artikel 6 van de opdrachtovereenkomst staat vermeld dat moet worden uitgegaan van de peildatum 1 januari 2021 en dat ontwikkelingen na deze datum niet worden meegenomen in de waardevaststelling.’

Geen openheid van zaken willen geven

De Accountantskamer legt een tijdelijke doorhaling van een maand op. ‘Aangenomen moet worden dat betrokkene ten onrechte en daarmee op een niet-integere wijze uitkeringen op grond van de NOW heeft aangevraagd en dat hij daarmee het accountantsberoep in diskrediet heeft gebracht. Ook zijn meegewogen het maatschappelijk belang bij een eerlijk gebruik van de coronasteunmaatregelen en de specifieke rol die de accountant daarbij heeft. Verder valt het betrokkene aan te rekenen dat hij geen enkele openheid van zaken heeft willen geven – ook niet nadat hij is gewezen op de mogelijkheid van een verzoek ex artikel 29a Wtra.’