De Accountantskamer heeft een AA berispt voor het ten onrechte accepteren van een samenstellingsopdracht van een controleplichtige cliënt, een vleesverwerkingsbedrijf. De Accountantskamer vindt dat niet zonder meer valt in te zien dat het een accountant nooit is toegestaan een samenstellingsopdracht te aanvaarden van een controleplichtige cliënt. Dat wordt anders zodra het de accountant duidelijk is of moet zijn dat de cliënt zich aan de controleplicht zal onttrekken.
De accountant heeft samenstellingsverklaringen afgegeven bij de (geconsolideerde) jaarrekeningen over de kalenderjaren 2009 tot en met 2011 en over de eerste acht maanden van 2012 van een aantal ondernemingen die zich bezig houdt met het inkopen, verwerken en verhandelen van (rund)vlees. Uit de geconsolideerde jaarrekeningen van een van de ondernemingen blijkt dat dit bedrijf (in ieder geval) met ingang van het boekjaar 2009 controleplichtig is geworden. Een andere onderneming is zelfstandig controleplichtig met ingang van het boekjaar 2010. In de bij de jaarrekeningen van deze vennootschap toegevoegde ‘Overige gegevens’ is telkens vermeld:
“De interne organisatie van de onderneming was gedurende … niet zodanig ingericht dat op rationele wijze voor accountantscontrole de vereiste zekerheid kan worden verkregen omtrent de volledigheid van de opbrengstverantwoording en daarmee samenhangende posten. Om bovenstaande reden hebben wij geen accountantscontrole uit laten voeren. Wij hebben besloten tot maatregelen waarbij mede aan het voorgaande tegemoetgekomen zal worden.”
Tevens ontbreekt bij een andere onderneming, controleplichtig met ingang van het boekjaar 2012, de accountantsverklaring. In de bij de jaarrekening over dat (gebroken) boekjaar toegevoegde ‘Overige gegevens’ is vermeld:
“1. Mededeling omtrent het ontbreken van een accountantsverklaring
Op grond van artikel 2:396 lid 1 BW is de besloten vennootschap vrijgesteld van de verplichting tot controle van de jaarrekening door een accountant. Op grond daarvan is geen opdracht tot accountantscontrole verstrekt. Derhalve ontbreekt een controleverklaring.”
Kort na het uitbrengen van de jaarrekeningen over het (gewijzigde) boekjaar 2012 heeft de accountant zijn samenstellingsopdrachten teruggegeven met als reden dat de onderneming, vanwege de overschrijding van de grenzen voor de controleplicht, een controleopdracht diende te verstrekken.
De klacht
Het Openbaar Ministerie verwijt de accountant onder meer dat hij:
– ten onrechte een samenstellingsopdracht van een controleplichtige cliënt heeft geaccepteerd, hetgeen heeft geleid tot het afgeven van een samenstellingsverklaring, waarmee in de onderhavige situatie niet kon worden volstaan;
– onvoldoende toepassing heeft gegeven aan het conceptuele raamwerk, bedoeld in artikel A-100.5 van de VGC.
Gronden voor de beslissing
De Accountantskamer vindt dat niet zonder meer valt in te zien dat het een accountant nooit is toegestaan een samenstellingsopdracht te aanvaarden van een controleplichtige cliënt. Dat wordt anders zodra het de accountant duidelijk is of moet zijn dat de cliënt zich aan de controleplicht zal onttrekken. Hij had zich toen moeten realiseren dat hij op grond van het bepaalde in artikel A-110.2 van de VGC gehouden was te vermijden dat hij in verband werd gebracht met rapportages die naar zijn oordeel een bewering bevatten die niet volledig is. Evenzeer had de accountant zich (op grond van het bepaalde in artikel B1.210.1 en B1.210.6 van de VGC) moeten afvragen of het onttrekken aan de controleplicht een bedreiging opleverde voor het continueren van de opdrachtrelatie. In dit geval waren er geen gegronde redenen waarom niet aan de controleplicht hoefde te worden voldaan.
De in de overige gegevens bij de jaarrekeningen van het boekjaar 2009 en 2010 opgenomen vermelding geldt volgens de Accountantskamer niet als reden. Ook het oordeel van de accountant dat er geen reden was om te twijfelen aan de integriteit van de enig aandeelhouder van de onderneming levert niet zo’n reden op. De accountant had tevens niet moeten ingaan op de suggestie van de aandeelhouder dat de gegevens ten behoeve van de wettelijke criteria voor de controleplicht wellicht anders zouden uitvallen in het geval van een gebroken boekjaar (eindigend op 31 augustus in plaats van 31 december), omdat, gezien de omvang van de posten voorraad en debiteuren in de balans en de omzetontwikkeling over de voorafgaande jaren, redelijkerwijs niet valt in te zien dat de wijziging van het boekjaar zodanige verschillen zou hebben opgeleverd dat de controleplicht zou zijn komen te vervallen.
Daarom had de accountant zijn opdracht tot het samenstellen moeten teruggeven en niet zijn samenstelwerkzaamheden moeten continueren.
Met het afgeven van de samenstellingsverklaringen over een aantal daaropvolgende jaren heeft de accountant volgens de Accountantskamer gehandeld in strijd met het fundamentele beginsel van professioneel gedrag als bedoeld in artikel A.100.4 onder e. van de VGC dat onder meer inhoudt dat een accountant zich houdt aan de voor hem geldende wet- en regelgeving.
Omdat de accountant alleen nog het teruggeven van zijn opdracht ter beschikking had als waarborg tegen de bedreigingen van het fundamentele beginsel ‘professioneel gedrag’ en dat te laat heeft gedaan, heeft de accountant volgens de Accountantskamer ook onvoldoende toepassing gegeven aan het conceptuele raamwerk, bedoeld in artikel A-100.5 van de VGC.
Maatregel
De Accountantskamer acht oplegging van de maatregel van berisping passend en geboden. Bij de bepaling van de maatregel heeft de Accountantskamer er in dit geval mede op gelet dat de accountant ter zitting heeft verklaard dat hij denkt dat zijn cliënt geen accountantscontrole liet uitvoeren vanwege de daaraan verbonden kosten. Daaruit moet volgens de Accountantskamer worden afgeleid dat de accountant, door zijn cliënt te blijven bedienen met samenstellingsverklaringen, kennelijk de financiële belangen van zijn cliënt heeft laten prevaleren boven het belang van het maatschappelijk verkeer bij controle van de jaarrekeningen van daartoe bij de wet aangewezen rechtspersonen.
Geef een antwoord