Accountants moeten beter fraude opsporen. Dat vraagt om middelen van forensische accountancy. Maar de hamvraag is: hoe moet dat precies? Om dat te bespreken, vond vorige week de Lunch & Learnsessie Forensische Accountancy in de dagelijkse praktijk plaats. Dé conclusie: accountants hebben behoefte om elkaars ervaringen te delen.
De maatschappelijke druk op accountants is groot: van accountants wordt verwacht dat ze actief fraude bestrijden. Dat vraagt in de praktijk om een integratie van methoden en praktijken van forensische accountancy in de jaarrekeningcontrole. De twee kwartiermakers, die door de minister van Financiën zijn aangesteld om de verandering van de accountancy te begeleiden, vinden de forensische accountancy belangrijk. Zij willen concrete adviezen in het tweede kwartaal van dit jaar publiceren. Voor de jaarrekeningcontrole van boekjaar 2021 moeten accountants met die aanwijzingen meer aandacht hebben voor fraude, voor de continuïteit bij controle en forensische expertise proportioneel inzetten. De veranderingen moeten dus goed én snel gebeuren.
Maar hoe kunnen accountantskantoren dat doen? Over die vraag bogen de vier deelnemende ervaringsdeskundigen zich. Zij legden uit hoe de kantoren momenteel forensische middelen inzetten, en aan welke ondersteuning ze precies behoefte hebben. Drie thema’s keerden regelmatig terug, drie P‘s:
- Proces
- Papier, en
- Persoonlijke ervaring.
Hierna vatten we samen wat daarover gezegd werd.
Nieuwe processen
Verankering in het controleproces en omkadering met forensische accountancy expertise zijn nodig voor de geloofwaardigheid van de aangekondigde veranderingen. Voor de dagelijkse intervisie rond fraude en corruptie, kunnen enkele accountants per vestiging worden opgeleid naar een hoger expertiseniveau. Voor de complexere gevallen zal er op kantoorniveau forensische accountancy ondersteuning beschikbaar moeten zijn. Slechts zes grote kantoren leveren forensische diensten en hebben daardoor deze expertise zelf in huis. Bij de andere kantoren ontbreekt waarschijnlijk de schaalgrootte om deze expertise zelf op te bouwen. De sprekers benoemden nog enkele andere concrete maatregelen: forensische ondersteuning voor het onderzoeken van fraudevermoedens, bewustmaking en training, beleidsmaatregelen, en in geval van twijfel: melden. Vanuit de deelnemers werd bevestigd dat accountants regelmatig melden aan de FIU maar vrijwel nooit bij de politie (slechts een melding vorig jaar).
Een papieren werkelijkheid
Tegelijk is er sprake een papieren werkelijkheid. De kwaliteit van de controle moet omhoog. In de praktijk weten accountants heel goed hoe zij hun controle moeten uitvoeren, maar zo deelde één panellid, je weet als accountant pas echt wat fraude is, als je het een keer hebt meegemaakt. Wie een keer tegenover een klant zit, die de frauduleuze praktijken in zijn onderneming te verbergen heeft, blikt tot die tijd terug op het controlewerk als een papieren exercitie. Wanneer duidelijk wordt, dat je als accountant recht tegenover je klant komt te staan, wordt een controle een uphill battle. Vanaf dat moment is je behoefte niet langer aan controleaanwijzingen en richtlijnen, maar meer aan praktische tips: wanneer heb je als accountant een afdoende controle uitgevoerd? Wanneer doe je genoeg?
Persoonlijke ervaring
Op die laatste vraag kan niemand antwoord geven, betoogde een panellid. En dat brengt ons bij het belang van de laatste P: persoonlijke ervaring. Immers, wanneer een fraude wordt ontdekt, die de voorgaande jaren verborgen bleef, kun je je als accountant erg alleen voelen. Op kantoor kan de gemiddelde collega je niet echt helpen. In zo’n situatie kan een forensisch accountant rust en raad geven.
Ten slotte benadrukte de deelnemer die de NBA vertegenwoordigde dat de best practices frauderisicobeheersing voor bestuurders en toezichthouders in de afrondingsfase zijn. Terecht werd benadrukt dat bij een fraude de bestuurders verantwoordelijk zijn en niet de accountant.
Uitnodiging: deel je verhalen over fraude met Accountancy Vanmorgen
Controlerende accountants hebben behoefte aan het delen van hun ervaringen, aan eerlijke gesprekken over de dilemma’s waar controlerende accountants mee te maken hebben, bij het omgaan met conflict, bij het uitvoeren van hun maatschappelijke opdracht, bij het voldoen aan regelgeving… Dat die behoefte aan een eerlijk en vertrouwelijk gesprek tussen vakgenoten bestaat, kwam tijdens het bewuste webinar naar boven.
Accountancy Vanmorgen wil die wens graag ondersteunen. Hoe we dat vorm kunnen geven, hangt af van de behoefte van u. Denk bijvoorbeeld aan verhalen van fraude – accountants die hun relaas delen over hoe zij vanaf het moment dat ze fraudesignalen opvingen optraden bij hun jaarrekeningcontrole. Of denk aan een bijeenkomst waarbij een aantal accountants in een besloten sessie ervaringen delen. Wie belangstelling heeft voor deelname, kan contact opnemen met hoofdredacteur Wilbert Geijtenbeek.
Over het webinar
Als gespreksleider interviewde hoofdredacteur Wilbert Geijtenbeek van Accountancy Vanmorgen vier ervaringsdeskundigen over dit actuele thema: Evert Jan Lammers van EBBEN Partners, Jethro Vrouwenfelder van Deloitte, Jeroen Spiekker van Baker Tilly en Antoinette Dijkhuizen van 4YouAccountancy. Onder de deelnemers aan het webinar waren accountants uit de controlepraktijk goed vertegenwoordigd. Ook NBA en de FIOD waren vertegenwoordigd.
Geef een antwoord