Het ontslag van directeur Harm Mannak bij de NBA in november 2019 staat ruim twee jaar na dato nog altijd ter discussie. Mannak probeert via de Accountantskamer zijn gelijk te halen in een tuchtzaak tegen de vijf accountants die destijds het bestuur van de NBA vormden.
Door Misha Hofland
Het besluit van de NBA om hem te ontslaan vanwege zijn financiële banden met Enron-fraudeur Andy Festow is onzorgvuldig genomen, voerde Harm Mannak vrijdag bij de tuchtrechter aan. Het onderzoek naar zijn handelen dat de beroepsorganisatie liet uitvoeren door advocatenkantoor Norton Rose Fulbright was volgens de voormalige directeur vooringenomen. ‘Geef ons een rapport waarmee we met goed fatsoen de heer Mannak kunnen wegsturen’, zou volgens Mannak ongeveer de opdracht zijn geweest. De NBA wijst er op haar beurt op dat er weinig vertrouwen meer in de ontslagen directeur was binnen een groot deel van de organisatie omdat hij onvoldoende transparant zou zijn geweest. “De heer Mannak neemt geen verantwoordelijkheid voor de gebeurtenissen”, vindt advocaat Jan Garvelink.
Banden met Festow
Harm Mannak raakte in september 2019 in opspraak nadat hoogleraar en columnist Marcel Pheijffer hem in het FD van belangenverstrengeling had beschuldigd. Mannak had namelijk zakelijke banden met Enron-fraudeur Andy Fastow, die ook sprak op twee NBA-bijeenkomsten. Beiden waren aandeelhouder in het bedrijf KeenCorp. De kwestie kreeg veel aandacht in de media na de column van Pheijffer. Mannak werd vervolgens door de NBA in eerste instantie op non-actief gesteld, waarna Norton Rose Fulbright onderzoek deed naar zijn handelen. Op basis van de uitkomsten van het onderzoek zegde de NBA in december 2019 de samenwerking met Mannak op. Die vond het onderzoek niet onpartijdig omdat Norton Rose Fulbright de huisadvocaat van de NBA was en dreigde met juridische stappen, maar schikte uiteindelijk met de accountantsorganisatie. Hij liet het daar echter niet bij zitten en spande een tuchtzaak aan tegen het toenmalige NBA-bestuur. Tijdens de zitting bij de Accountantskamer bleek vrijdag dat Mannak ook een tuchtklacht heeft ingediend over het onderzoek door Norton Rose Fulbright.
Banden niet verzwegen
Dat hij naast zijn commissariaat bij KeenCorp ook aandeelhouder was had hij achteraf bezien best wat explicieter mogen benoemen, erkent Mannak. Maar van het verzwijgen van de financiële banden zou nooit sprake zijn geweest, zei hij vrijdag bij de Accountantskamer. “Ik heb het met toenmalig voorzitter Jongstra besproken en dat was geen enkel probleem. Ook stond het vermeld op een lijst met verbonden partijen.” Bovendien was er al eens eerder een bijeenkomst met Fastow als gast geweest, zonder dat dat enig probleem opleverde. Pas nadat Marcel Pheijffer over de kwestie schreef zou Mannak plotseling zijn geslachtofferd, meent de voormalige directeur. “Mijn aandeelhouderschap bij Keencorp was bekend. Waarom het ineens wel onverantwoord was is mij nog steeds niet duidelijk.”
Vertrouwen geschaad
Volgens advocaat Garvelink zit Mannak mis met zijn argumentie. “Wat er precies wel en niet op welk moment gezegd is, dat zijn details die weinig te maken hebben met het ontslag van de heer Mannak. De reden van zijn ontslag is dat er geen vertrouwen meer in hem was.” Voor het NBA-bestuur heeft dat geschonden vertrouwen meerdere oorzaken. Niet alleen zou Mannak onvoldoende transparant zijn geweest over zijn aandeelhouderschap bij Keencorp, maar nadat hij op non-actief werd gezet kwamen er volgens de NBA ook veel andere negatieve reacties los vanuit de eigen organisatie over mogelijke belangenverstrengeling van Mannak. Daarbij werd onder anderen een klokkenluidersmelding gedaan over de verkoop van de opleidingen van de NBA. Ook het feit dat Mannak de media opzocht tijdens een mediationtraject wordt hem niet in dank afgenomen. “Een stapeling van gebeurtenissen waardoor het vertrouwen in Mannak is geërodeerd”, aldus Garvelink. “De directie heeft de dagelijkse leiding bij de NBA en moet bijdragen aan vertrouwen in het beroep. Je bent een boegbeeld en dan kan er geen maatschappelijke controverse over je ontstaan. Dat is wel gebeurd, Mannaks betrouwbaarheid stond ter discussie. Dat is niet alleen pijnlijk, maar ook schadelijk. Die verantwoordelijke positie wordt niet erkend door de heer Mannak.” De timing van de hele kwestie kon bovendien niet slechter, schetste Garvelink, aangezien de NBA net een campagne had gelanceerd die er voor moest zorgen dat de accountancy er weer wat beter op zou komen te staan.
Ontslag te zwaar middel?
Of de non-actiefstelling en het ontslag van Mannak niet een beetje te zwaar was, bevroegen de tuchtrechters vrijdag verschillende malen aan alle betrokkenen. De gevolgen voor Mannak zijn immers groot, schetste hij zelf. “Ik heb veertig jaar gewerkt op het publiek-private snijvlak, maar dat is nu helemaal gestopt. Dit heeft een hele grote impact gehad voor mij, ik hoef het echt niet meer te proberen om te solliciteren op een commissariaat of iets dergelijks.” Dat de zaak inderdaad alleen maar verliezers kent, daar waren alle aanwezigen het wel over eens. Garvelink: “maar door alle gebeurtenissen was er al snel geen prettige oplossing meer mogelijk.”
Wie het gelijk aan zijn kant heeft, daarover gaat de Accountantskamer zich nu buigen. De uitspraak volgt over ongeveer 12 weken.
Geef een antwoord