Studenten Accountancy aan de Hogeschool Utrecht (HU) krijgen zoveel mogelijk ‘real life’ opdrachten, ter voorbereiding op een carrière als registeraccountant of administratieconsulent. Mét moderne software, onder meer van CaseWare.
De HU ziet al langer in dat de basis van het accountantsberoep in toenemende mate digitaal is. Dat beseft ook oud-studente Talitha Steenbeek, sinds 2015 werkzaam bij Baker Tilly Berk. Aan NyenrodeBusiness University vervolgt ze haar opleiding tot registeraccountant. Een getalenteerde student, volgens haar HU-docenten. Steenbeek dankt haar aanstelling aan haar vakbekwaamheid, maar zelf denkt ze dat haar huidige positie ook een beetje op CaseWare terug te voeren is.
Voor de jaarrekening gebruikt Baker Tilly Berk CaseWare Financials. Met deze software had Talitha op de HU al uitgebreid kennisgemaakt. “Op mijn CV stond dat ik enige ervaring met CaseWare had. Tijdens mijnsollicitatiegesprek werd dat expliciet benoemd. Waarschijnlijk heeft dat marginaal meegespeeld, maar het helpt wél. Je kent het programma, weet hoe een rapport met CaseWare eruitziet en kent de templates. Je weet waar je moet klikken, of hoe je ergens moet komen. Dat scheelt, daar ben ik van overtuigd.”
Benaderen beroepswerkelijkheid
Sabrina Jupijn en Asha Mechielsen zijn docent Auditing & Assurance aan de bacheloropleiding Accountancy, waarbij Jupijn ook doceert aan de post-bacheloropleiding AA aan de HU. Naast het doceren en toetsen van onderwijs ontwikkelen beide ook nieuw onderwijs voor de financiële opleidingen aan de HU. Beide hebben ze ruime ervaring in de accountancypraktijk, eerstgenoemde bij Baker Tilly Berk en KPMG, de ander bij Mazars en Van Ooijen Accountants. Hun eigen ervaring heeft hen erin gesterkt dat het zo dicht mogelijk benaderen van de beroepswerkelijkheid de kwaliteit van het onderwijs verbetert en de studie verlevendigt en uitdagender maakt. “We proberen studenten meer dan vroeger ook inzicht te geven in wat ze straks meemaken in de praktijk”, zegt Mechielsen. “Zoveel mogelijk real life”, volgens Jupijn. “Dat betekent de praktijk introduceren in het onderwijs en de mensen uit het beroepsveld mee laten kijken.” Bedrevenheid met gespecialiseerde software, onder meer die van CaseWare, hoort er in hun ogen gewoon bij. Sinds 2013 werkt de opleiding met de CaseWare SRA Controle Manager en Financials, in het nieuwe curriculum komt daar de Samenstel Manager bij.
Verweven
De aspirant-accountants moeten steeds meer van zichzelf laten zien, zegt Mechielsen, en andersom toont de opleiding in toenemende mate de veelzijdigheid van het vak. Uit het beroepsleven gegrepen zijn – naast vaktechniek – onderwerpen en vaardigheden als concept kolommenbalansen controleren en daar boekingen voor maken. Kasstroomoverzichten en de jaarrekening sluitend krijgen. De BTW- en VPB-positie berekenen. Kennismaken met een typologie die van eenvoudig oploopt naar moeilijker. Risicoanalyse. De noodzaak een deugdelijk dossier op te bouwen. Kritische houdingen vooraf controleaanpak bepalen. Sociale en presentatievaardigheden aanleren. Een klant-accountant gesprek voeren. Data-analyse en procesmining, straks ook met speciale software. Alle onderdelen die het ‘echte werk’ vragen van (assistent-)accountants zitten verweven in het onderwijs en de cases die de studenten in drie jaar krijgen voorgeschoteld.
Beroepsproducten
“Van losse vakken gaat het steeds meer richting de beroepsproducten”, legt Mechielsen uit. Studenten krijgen dus niet meer het vak recht. Dat is geïntegreerd in het voeren van een administratie en opstellen van de jaarrekening en aangifte, waarin de vakgebieden jaarrekeningenrecht, belastingrechten contractrecht worden geïntegreerd. Andere beroepsproducten, zoals het businessplan bevatten dan weer meer vakgebieden als bedrijfseconomie en financiering.”Jupijn: “Waar we heen willen is dat we het onderwijs zo inrichten dat studenten kunnen kiezen of ze met echte applicaties de cases willen behandelen die wij in house in samenspraak met het beroepsveld hebben ontwikkeld, of aan de slag gaan met een vergelijkbare opdracht bij een accountantskantoor. In dat laatste geval doen ze aansluitend nog een assessment om te laten zien dat zede benodigde kennis ook echt in huis hebben. Een casus betrefteen fictieve autohandel, genaamd ‘Search Car’. Mechielsen: “Veel handelsbedrijven hebben tegenwoordig een webshop, te ingewikkeld voor eerstejaars studenten. Zowel collega’s als mensen uit het beroepsveldzijn enthousiast, want naast de vaktechniek kun je iets met garantievoorwaarden, milieueisen en zo ontstonden er eigenlijk allerlei ideeën. Op basis daarvan maak je er een verhaal bij. ”De casus wordt gedurende de opleiding complexer, vult Jupijn aan. “Dan wordt het een middelgrote onderneming met extra typologieën. We voegen erin het tweede jaar een afdeling werkplaats en een afdeling schadeherstel aan toe. Zo komen er twee typologieën bij, massa en stuk. In het derde jaar komt er een oldtimer bij die we verhuren, want daar zitten waarderingsaspecten bij vanuit de IFRS, met de vraag of je nog mag afschrijven en waar je hem op de balans zet.
Onderlinge relaties
Cases zoals beschreven maken het volgens Jupijn gemakkelijker om de onderlinge relaties te zien en integraal te kijken. “Nu zie je soms dat studenten een overall toets moeten maken en schrikken. Door de beroepsproducten centraal te stellen willen wij de integratie tussen de vakgebieden laten zien.” Volgens haar werken de studenten voor een aantal projecten al met de CaseWare Controle Manager. “Dat deden we zowel in jaar 2 als in jaar 3. Studenten maakten met CaseWare ook al een enkelvoudige jaarrekening. We willen dat nu breder integreren en vanaf jaar 1 ook beginnen met een samenstelopdracht. Studenten moeten weten; wanneer aanvaard je een opdracht wel en wanneer niet? Er zit een stuk risicogericht samenstellen in. We proberen mee te geven dat je moet focussen op de dingen die belangrijk zijn en vooral de posten moet pakken waar de ondernemer ’s nachts ook wakker van zou liggen. Dat betekent tegelijk dat je moet durven loslaten en andere zaken minder uitgebreid doet. Vervolgens voeren studenten data-analyse uit op de omzet. Lastig voor ze, want de studenten zijn dan nog niet veel in de praktijk geweest. Voorzichtigheidshalve gaan ze het hele werkprogramma doen. Wij proberen daar in de groep discussie over te krijgen.” Het ideaalbeeld, volgens Jupijn: “Een duurzame accountant opleiden, die weet wat zijn positie is binnen de keten waarin hij acteert waarbij hij of zij van data informatie kan maken. Dat kan niet meer uitsluitend met hardcopy. In een digitale wereld zijn digitale hulpmiddelen onontbeerlijk in het onderwijs.”
Dit artikel is ook verschenen in het CaseWare Magazine van mei 2017.
Geef een reactie