Uit onderzoek van de Algemene Rekenkamer blijkt dat de Belastingdienst erin slaagt risicomodellen te ontwikkelen en goed toe te passen bij de controle van belastingaangiften. De Rekenkamer onderzocht twee risicomodellen in de praktijk. Bij het relatief eenvoudige model over BTW-teruggave aan ondernemers worden meer fouten ontdekt. De trefkans stijgt van 17 % naar 34 % van de onderzochte aangiften. Hier is een extra belastingopbrengst van circa € 60 miljoen per jaar mee gemoeid. Het risicomodel dat gebruikt wordt bij de inkomstenbelasting van particulieren blijkt minder goed te werken, omdat dit model geen concrete aanwijzingen geeft waar de fout in de aangifte te vinden is. De inspecteur moet dan alsnog de hele aangifte handmatig controleren.
Datagedreven eerste controle van aangiften
De risicomodellen zorgen ervoor dat de aangiften met de hoogste kans op fouten worden geselecteerd voor handmatige controle. Hoeveel aangiften gecontroleerd worden is echter afhankelijk van de beschikbare behandelcapaciteit. De Belastingdienst investeert volop in een ‘datagedreven’ eerste controle van aangiften via geautomatiseerde modellen, constateert de Rekenkamer. Op jaarbasis signaleert de Belastingdienst circa 1 miljoen meldingen van mogelijke fouten in de aangiften, terwijl er daarvan uiteindelijk 350.000 door een belastinginspecteur nader bekeken kunnen worden. De beschikbare personele capaciteit bepaalt hoeveel gecontroleerd wordt. Er wordt geen afweging gemaakt tussen extra personeel inzetten en wat dit aan meeropbrengst kan opleveren. De wijze waarop door de Belastingdienst met de privacy van burgers wordt omgesprongen is bij de onderzochte modellen op orde. Wel zou het management van de dienst een sterkere rol moeten hebben bij het bewaken van de rode lijnen, zeker omdat er nog geen rijksnormen zijn voor het gebruik van modellen op basis van data-analyse.
Aanbevelingen
Aan de staatssecretaris van Financiën beveelt de Rekenkamer aan de afweging tussen inzet van personele capaciteit en risico op fouten in de aangiften helder te maken aan de Tweede Kamer. Dat gebeurt nu niet. Verder beveelt de Rekenkamer aan om in lijn met de bestaande toezichtstrategie van de Belastingdienst via risicomodellen zowel positieve als negatieve correcties mogelijk te maken. In reactie kondigt de staatssecretaris van Financiën aan de risicomodellen op dit aspect aan te passen. Voor een zorgvuldige omgang met data van burgers en bedrijven beveelt de Rekenkamer een sterkere betrokkenheid van het management aan bij het bewaken van de rode lijnen. Ook beveelt de Algemene Rekenkamer een set van normen aan voor de toepassing van modellen en data-analyse. Die normen zouden voor de hele Belastingdienst of zelfs de hele rijksoverheid moeten gelden.
Bron: Rekenkamer
Geef een antwoord