In een nieuwe trendanalyse over de kwaliteitswaarborgen bij niet-OOB-accountantsorganisaties constateert de AFM dat er bij die categorie vanaf 2015 sprake is van een afname van de inzet van de opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordeling (OKB), het intern kwaliteitsonderzoek (IKO) en de oorzakenanalyses. De toezichthouder noemt dat een zorgelijke ontwikkeling. Het naleven van het stelsel van kwaliteitsbeheersing en het kwaliteitsbeleid krijgt met betrekking tot het uitvoeren van IKO’s, OKB’s en oorzakenanalyse volgens de toezichthouder onvoldoende prioriteit.
De analyse van de AFM bestaat uit een kwantitatieve analyse van de AFM Monitor 2015-2018 en een nadere analyse op basis van interviews uitgevoerd onder 38 geselecteerde niet-OOB accountantsorganisaties. AFM, SRA en NBA vragen de niet-OOB-kantoren naar aanleiding van de trendanalyse in een gezamenlijke brief extra aandacht te besteden aan het uitvoeren van de kwaliteitswaarborgen, meldt NBA-platform accountant.nl.
‘Kwaliteitsverbetering geen motief bij daling’
OKB’s, IKO’s en oorzakenanalyses worden door de sector gezien als belangrijke pijlers van het stelsel van kwaliteitsbeheersing en het kwaliteitsbeleid van accountantsorganisaties, schrijft de toezichthouder in de trendanalyse. ‘Uit data-analyse van de AFM blijkt echter ook dat vanaf 2015 bij niet-OOB-accountantsorganisaties sprake is van een afname van de inzet van deze maatregelen en dat sommige niet-OOB-accountantsorganisaties de OKB’s en IKO’s uitstellen of zelfs een jaar overslaan. Het belang dat de 281 niet-OOB-accountantsorganisaties hechten aan deze maatregelen enerzijds, en de afname daarvan anderzijds, is opvallend. De dalende trend over de jaren 2015- 2018 in het aantal uitgevoerde OKB’s en IKO’s zijn daarom voor de AFM aanleiding geweest een nadere analyse te verrichten naar de mogelijke oorzaken van die daling. De AFM vindt de dalende trend van deze kwaliteitswaarborgen een opvallende ontwikkeling, ook gezien de toename van het aantal wettelijke controles uitgevoerd door de niet-OOBaccountantsorganisaties die 41% van het totaal aantal wettelijke controles in Nederland uitvoeren. De 281 niet-OOB-accountantsorganisaties voeren circa 7.800 van de circa 19.000 nietOOB wettelijke controles uit. De niet-OOB-accountantsorganisaties vervullen derhalve een belangrijke maatschappelijke rol, in het bijzonder jegens leveranciers, banken en andere stakeholders. De redenen van de daling die de niet-OOB-accountantsorganisaties gaven bij de nadere analyse op basis van telefonische interviews baart zorgen. De redenen die aangegeven worden voor de dalende trend zijn divers, echter zelden is het motief kwaliteitsverbetering.’
Meer dan twee jaar geen OKB of IKO
Naast de daling van het aantal OKB’s en IKO’s, blijkt uit de kwantitatieve analyse dat van de 262 niet-OOB-accountantsorganisaties die wettelijke controles uitvoeren een relatief grote groep de afgelopen twee of meer dan twee jaar geen OKB of IKO heeft uitgevoerd. De omvang van deze groep baart de AFM zorgen, meldt de toezichthouder. ‘Er is sprake van een groep van 15 niet-OOB accountantsorganisaties die twee jaar lang geen OKB’s hebben uitgevoerd. Ook zijn er 25 nietOOB accountantsorganisaties die de afgelopen twee jaar geen IKO hebben uitgevoerd. Daarnaast zijn er 19 niet-OOB-accountantsorganisaties die drie jaar of meer geen OKB’s hebben uitgevoerd en 43 niet-OOB-accountantsorganisaties die drie of meer jaren geen IKO hebben uitgevoerd.’
Aanbevelingen
Op basis van de analyse concludeert de AFM dat de naleving van het stelsel van kwaliteitsbeheersing en het kwaliteitsbeleid met betrekking tot het uitvoeren van OKB’s, IKO’s en oorzakenanalyse onvoldoende prioriteit krijgt bij de niet-OOB-accountantsorganisaties. OKB’s, IKO’s en oorzakenanalyses worden door deze accountantsorganisaties niet of niet structureel toegepast. Dit is een zorgelijke ontwikkeling, schrijft de toezichthouder. Om er voor te zorgen dat prioriteit wordt gegeven aan deze kwaliteitsbevorderende maatregelen en het naleven van het stelsel van kwaliteitsbeheersing en het kwaliteitsbeleid, komt de AFM tot de volgende aanbevelingen. De aanbevelingen zijn gebaseerd op voorbeelden (good practices) die zijn aangedragen door niet-OOB-accountantsorganisaties.
- OKB’s en IKO’s dienen als afzonderlijke en als zelfstandige kwaliteitswaarborg te worden uitgevoerd
- Vergroot het lerend effect binnen de accountantsorganisatie door het organisatiebreed terugkoppelen van de – negatieve én positieve – uitkomsten van OKB’s, IKO’s en oorzakenanalyses
- Pas coaching en mentoring van externe accountants op wettelijke controles toe als aanvullende maatregel en niet ter vervanging van OKB’s en IKO’s
Geef een reactie