De accountancysector ondervond slechts ‘enige hinder’ van de coronacrisis. Dat concludeert ING in een sectorupdate. Het volume kromp met 1% maar de omzet steeg met 1%. De bank verwacht in 2021 een krachtig herstel met een verwachte volumegroei van 1,5%.
Coronaklap
Na een goed eerste kwartaal in 2020 met een volumegroei van zo’n 4% kromp de accountancysector in het tweede kwartaal van het afgelopen jaar net zo hard. Ook in het derde (en waarschijnlijk vierde) kwartaal was krimp, maar wel minder dan in het tweede kwartaal. Hoewel de samenstel- en controlewerkzaamheden grotendeels intact bleven, nam vooral de vraag naar adviesdiensten af. Vanwege de grote onzekerheid rondom het coronavirus trapten veel bedrijven op de rem met betrekking tot het doen van overnames en andere investeringen, wat leidde tot minder vraag naar advieswerk.
Meer werk
De coronacrisis levert de branche ook meer werk op. Zo kwamen er meer vragen van klanten over de verschillende financiële steunmaatregelen van de overheid. Daarnaast zorgen de verschillende NOW-regelingen, een financiële tegemoetkoming van de overheid voor bedrijven met betrekking tot de loonkosten van werknemers, ook in 2021 voor extra werk. De omzet van accountantskantoren steeg hierdoor in 2020 met 1%. Ten opzichte van 2015 hadden accountants in 2020 gemiddeld 20% meer omzet. Dit werd in de hand gewerkt door stijgende tarieven. In 2020 vroegen accountantskantoren gemiddeld 2,3% meer. Met name de tarieven van de auditpraktijk en de financiële administratie groeiden met 3% sterk. In de auditpraktijk betreft het waarschijnlijk intensievere controles en daarmee gepaard gaande extra kosten. Verder zijn de hogere tarieven deels ook compensatie voor de hogere personeelskosten als gevolg van de krappe arbeidsmarkt.
Gunstig
De vooruitzichten voor 2021 zijn gunstig. ING verwacht een volumegroei van 1,5%. Een deel houdt verband met de coronacrisis. Inmiddels hebben circa 140.000 bedrijven een beroep gedaan op de NOW-regeling 1.0, en een kleiner deel daarvan ook op de NOW 2.0 en 3.0. Ongeveer 10% van deze bedrijven heeft naar verwachting een accountantsverklaring nodig ter verantwoording van deze subsidie. De verwachting is dat met het aantrekken van de economie later dit jaar, ook de vraag naar adviesdiensten weer aantrekt. Deze conjunctuurgevoelige business heeft in 2020 een klap gehad. Een grotere bedrijvigheid en meer investeringsactiviteit zorgen in 2021 weer voor meer vraag naar financieel en/of fiscaal advies. Zoals bijvoorbeeld advies over de tijdelijke baangerelateerde investeringskorting (BIK), een regeling die bedrijven er toe moet zetten om investeringen te doen.
Rem op groei
Door de coronacrisis is de spanning op de arbeidsmarkt in 2020 in rap tempo afgenomen. Hetzelfde geldt voor het aantal openstaande vacatures. Waren er begin 2019 in de specialistische zakelijke dienstverlening, waar onder meer advocaten, consultants en accountants onder vallen, nog 46 vacatures per 1.000 banen, inmiddels is dit eind derde kwartaal 2020 gedaald naar 34 vacatures per 1.000 banen. Niettemin blijkt uit cijfers van het UWV dat er nog altijd veel vraag is naar zowel registeraccountants als AA-accountants. Doordat goede accountants nog altijd schaars zijn, mede door concurrentie vanuit het bedrijfsleven, zorgt dit bij ongeveer een kwart van de accountantskantoren voor een rem op de groei, zo blijkt uit de Conjunctuurenquête.
Vertrouwen herstellen
De grootste uitdagingen voor de sector in de komende jaren zijn verdere digitalisering en strengere wet- en regelgeving om de kwaliteit van de dienstverlening te versterken. Daarmee verbetert waarschijnlijk ook het imago van de sector, dat in de afgelopen jaren door verschillende schandalen een grote deuk heeft opgelopen. In 2020 zijn daarom twee kwartiermakers aangesteld om het vertrouwen in de sector te herstellen, onder meer door de kwaliteit te verbeteren, en de verdere digitale transitie in de sector aan te jagen.
Data-analyse
Digitalisering van de werkzaamheden speelt al geruime tijd in de sector. Zo zijn met name de eenvoudige administratieve werkzaamheden inmiddels vrijwel volledig gedigitaliseerd en geautomatiseerd. Eén van de vervolgstappen in het digitaliseringsproces is het inzetten van (klant)data-analyse om de interne processen verder te optimaliseren en de klant nog beter van dienst te kunnen zijn. Bijvoorbeeld door bepaalde bestanden aan elkaar te koppelen of door controlewerkzaamheden via kunstmatige intelligentie te laten uitvoeren. Binnen de sector wordt dit nog nauwelijks toegepast, terwijl hier volop mogelijkheden liggen.
Regelgeving aangescherpt
Een tweede uitdaging voor de sector is wet- en regelgeving. Volgens de Commissie Toekomst Accountancysector is de kwaliteit van de wettelijke controles in de afgelopen jaren onvoldoende verbeterd. Om dit te veranderen verschuift daarom het toezicht op audits van niet-OOB (organisaties van openbaar belang) accountants in 2022 van NBA en SRA naar de AFM. De verwachting is dat dit naast strengere regelgeving ook leidt tot hogere toezichtskosten en meer administratieve taken voor accountantsorganisaties.
Strategische koers
Digitalisering en het voldoen aan de kwaliteitseisen als gevolg van strengere wet- en regelgeving vergen grote investeringen, waar schaalgrootte voor nodig is. Zo is bijvoorbeeld door de oplopende kosten de auditpraktijk bij veel accountantsorganisaties te klein om nog zelfstandig te kunnen blijven bestaan. Veel accountantsorganisaties zullen zich daarom beraden op hun strategische koers. Daarbij staan ze voor de keuze: schaalvergroten door middel van fusies en overnames, specialiseren in bijvoorbeeld samenstel- en advieswerk of in een specifieke sector, of samenwerken met andere partijen zodat een bredere dienstverlening kan worden aangeboden.
Wettelijke controles
De verwachting is dat door de strategische heroriëntatie het aantal kantoren met een vergunning voor wettelijke controles de komende jaren verder zal afnemen omdat wettelijke controles niet langer rendabel voor ze zijn. Deze ontwikkeling is overigens al langer gaande. Zo is het aantal niet-oob kantoren in de afgelopen vijf jaar met ruim een kwart afgenomen, terwijl het aantal oob-vergunninghouders bijna is gehalveerd.
Geef een antwoord