Economen en ondernemers staan nog niet te juichen bij een mogelijke regering onder leiding van de PVV. Economen voorzien oplopende begrotingstekorten en ondernemers vrezen voor arbeidsmigratie en het pensioenstelsel.
Vakbonden en werkgevers vrezen vooral voor het pensioenakkoord en de arbeidsmigratie. VNO-NCW-voorzitter Ingrid Thijssen stelt in de Volkskrant dat er ‘al een paar jaar geen fatsoenlijk gesprek meer over migratie mogelijk is’. ‘Terwijl voor belangrijke sectoren als de zorg of techniek vakkrachten nodig zullen blijven. Ook voor onze kenniseconomie blijft buitenlands talent nodig. We moeten zorgen voor een goede visie op (arbeids)migratie.’ Daarnaast zijn PVV en NSC tegen de al aangenomen nieuwe pensioenwet. Dat baart CNV-voorman Piet Fortuin weer zorgen: ‘Ik kan me bijna niet voorstellen dat Omtzigt of Wilders aan dat akkoord wil morrelen. Dat kaartenhuis is heel zorgvuldig opgebouwd aan heel veel verschillende tafels. Het zou uitermate onverstandige politiek zijn.’ Ook Thijssen vindt dat de pensioenwet niet meer overhoop moet worden gehaald.
Economische plannen PVV eerder links
En hoe rechts is de PVV eigenlijk? Economen hebben een hard hoofd in de betaalbaarheid van veel wensen van een mogelijk kabinet met PVV, NSC en BBB: langetermijninvesteringen en de begrotingsdiscipline zouden lijden onder de plannen om de koopkracht te herstellen. Een zorg die doorgaans vooral bij plannen aan de linkerzijde van het politieke speelveld wordt geuit.
Rabobank-economen zeggen in het FD weinig financiële onderbouwing te zien in het programma van de PVV, dat op economisch vlak haaks op het VVD-beleid staat. De grootste partij wil de AOW-leeftijd terug naar 65, een hoger minimumloon, een hogere huurtoeslag en afschaffing van het eigen risico in de zorg: wensen die ook terugkomen bij linkse partijen die in tegenstelling tot de PVV hun programma wel hebben laten doorrekenen door het CPB. De Rabo-economen voorzien een knelpunt bij de andere mogelijke coalitiepartners omdat zij juist voorzichtig willen omspringen met de staatskas.
Plannen betalen met klimaatgeld
Om de dure plannen te dekken zou er best eens een greep kunnen worden gedaan in het klimaat- en groeifonds, verwachten de economen, met negatieve gevolgen voor niet alleen de energietransitie, maar ook het onderwijs. Andere budgetten die naar verwachting zullen worden uitgehold: cultuursubsidies, ambtenaren en ontwikkelingshulp. Maar dat zal volgens de Rabo-economen niet genoeg zijn om een lagere AOW-leeftijd blijvend te kunnen betalen. Mogelijk gaan ook bedrijven de rekening betalen via (plan NSC) het hoger beprijzen van CO₂-uitstoot of een hogere energiebelasting voor het bedrijfsleven.
Meer uitgeven en kleiner tekort is illusie
Bij ABN Amro voorzagen de experts problemen in een coalitie met de inmiddels afgehaakte VVD omdat de liberalen het zwaarder belasten van de hoogste inkomens zouden dwarsbomen, waarbij het alternatief dan is om het klimaatbeleid te minimaliseren en hoge begrotingstekorten te accepteren. Marieke Blom, hoofdeconoom van ING, is het meest concreet in het FD: ‘Meer voor de mensen doen én een kleiner tekort, dat gaat niet samen. Je kunt een streep door ontwikkelingssamenwerking halen, maar voor de rest: geen idee hoe de partijen dit willen doen.’ Een complicerende factor is dat geen van de partijen in het meest voor de hand liggende kabinet het programma heeft laten doorrekenen. ‘Normaliter hebben onderhandelaars een overzicht van maatregelen en wat ze kosten. Dan is iedereen beter geïnformeerd en kan er beter worden onderhandeld.’ Blom stipt aan dat relatief hoge begrotingstekorten de economie stimuleren. En dat trekt weer arbeidsmigranten aan – waar de PVV nu juist vanaf wil.
Geef een reactie