Kredietunie slaat nog niet aan

Kredietunies spelen nog een zeer bescheiden rol in het financieren van het MKB, concludeert bureau KplusV uit een onderzoek in opdracht van Economische Zaken. Dat komt onder meer door de beperkte naamsbekendheid en de gespleten vertegenwoordiging door twee brancheorganisaties.

Er zijn nu 25 actieve kredietunies die de afgelopen vijf jaar voor € 12,5 miljoen aan krediet hebben verstrekt. Er zijn tot op heden 800 financieringsaanvragen ingediend en 163 leningen verstrekt.

De zes grootste unies hebben 100 leningen verstrekt. ‘Kredietunies spelen volgens het rapport hiermee een beperkte rol in het financieringslandschap’, laat staatssecretaris Keijzer dan ook weten aan de Tweede Kamer. Dat heeft onder meer te maken met de beperkte bekendheid en beperkt bereik van kredietunies in (lokale) netwerken van ondernemers met kredietaanvragen, schrijft de staatssecretaris. De unies krijgen daardoor te weinig aanvragen binnen. Ter vergelijking: crowdfundingplatforms verstrekten vorig jaar alleen al € 240 miljoen aan financieringen.

Twee brancheverenigingen

Volgens K+V kunnen kredietunies dat verbeteren door zich in te zetten in netwerken met andere financiers. ‘Zij hebben hiervoor een goede uitgangspositie, vanwege het type leningen dat zij verstrekken en de samenwerking met (oud)ondernemers uit dezelfde regio of branche die naast een deel van hun vermogen ook hun kennis en ervaring inzetten ten behoeve van de geldlener.’ Struikelblok is dat de unies nu door twee verschillende brancheorganisaties – Vereniging Kredietunie Nederland (VKN) en Vereniging Samenwerkende Kredietunies (VSK) – worden vertegenwoordigd, vinden de onderzoekers. Dat remt de ontwikkeling en groei van de financieringsvorm. ‘K+V stelt dat het in het belang van alle kredietunies is wanneer één brancheorganisatie alle kredietunies zou vertegenwoordigen, in een ondersteunende en faciliterende rol.’ Dat wordt een hele klus: beide organisaties zijn in 2012 al vanuit één initiatief ontstaan na onenigheid en in de jaren erna is herhaaldelijk vruchteloos geprobeerd te fuseren.

Impact niet waarschijnlijk

Het onderzoeksbureau acht het niet aannemelijk dat kredietunies de komende vijf jaar een grote impact gaan hebben op het financieringslandschap voor het MKB. ‘K+V verwacht dat wanneer kredietunies op de huidige voet doorgaan, zij over vijf jaar ongeveer € 30-40 miljoen in totaal verstrekt hebben bovenop de huidige € 12,5 miljoen. Kredietunies kunnen volgens K+V hun waarde wel verder vergroten door te zorgen dat zij voldoende kredietaanvragen van voldoende kwaliteit binnen krijgen. Dit blijft primair de verantwoordelijkheid van kredietunies zelf.’

Subsidie wordt afgebouwd

Brancheorganisaties kunnen daarin ondersteunen door kennisuitwisseling te faciliteren en de naamsbekendheid te vergroten.
Keijzer blijft de VSK financieel ondersteunen in 2019 en in 2020, maar wel in de vorm van een subsidie met een afbouwend karakter. ‘Dit sluit ook aan bij de aanbeveling van K+V aan de kredietunies om de inkomsten in lijn te brengen met de uitgaven en om naast subsidies op zoek te gaan naar additionele inkomsten vanuit de markt.’