Afgelopen zomer hebben het Instituut voor het Midden- en Kleinbedrijf (IMK), de Nederlandse Mediatorsvereniging (NMv), ACB Mediation, ADR register en Fiscount samen een manifest opgesteld: ‘Manifest in beweging – stappen in conflictbemiddeling’. Dit manifest moet alternatieve vormen van geschilbeslechting stimuleren, waaronder mediation.
Het doel van het manifest is om – samenlevingbreed – alternatieve vormen van geschilbeslechting te bevorderen. En wel zodanig, dat aan het einde van de aankomende kabinetsperiode, mediation en dergelijke als een heel gewone optie voor geschillen worden gezien. Polarisaties in de samenleving escaleren veelal door de vragen die niet aan elkaar worden gesteld en de gesprekken die nooit worden gevoerd. Bij langlopende kwesties, zoals het Groninger ‘gasdossier’, de toeslagenaffaire, maar ook bij menig ‘klein’ geschil, blijkt na jaren dat partijen nog nooit (echt c.q. serieus) met elkaar in gesprek zijn geweest. Dossiers vullen zich met brieven en e-mails, terwijl partijen elkaar in zeer veel gevallen zelfs nog nooit hebben ontmoet, laat staan (echt) hebben gesproken. Dat kan beter!
Voordelen mediation
De voordelen van mediation e.d. ten opzichte van ruziemaken en/of procederen, zijn zeer groot. Zo hebben partijen zelf maximale invloed, waarbij er in de meeste gevallen niet alleen een uitkomst volgt, maar ook daadwerkelijk een oplossing. Samengebouwde oplossingen worden bovendien beter gedragen. Verder gaat het proces in verreweg de meeste gevallen sneller, zijn de kosten lager, is het beter voor de werkrelatie en neemt de druk op de rechterlijke macht af.
Vervolg manifest: congres met werktafels
Als vervolg op het manifest zou op vrijdag 19 november jl. het eerste werkcongres ‘Manifest in beweging – stappen in conflictbemiddeling’ fysiek van start gaan. Door de coronamaatregelen is besloten dit te verplaatsen naar aankomend voorjaar. Dit werkcongres zal bestaan uit verschillende tafels, zoals drie algemene tafels (expertisecentra, voorportalen en mediationclausules in contracten), maar ook uit diverse specifieke tafels, zoals een burgerbemiddelingstafel, een Brexit-tafel, een klokkenluiderstafel, een zorg- en jeugdzorgtafel en een fiscale mediationtafel.
Fiscale mediationtafel
In samenspraak is besloten om onder andere de fiscale mediationtafel toch – online – van start te laten gaan op 19 november jl. Samen met collega drs. Quintus Stokvis-Veth heb ik deze online tafel begeleid, die bestond uit diverse personen uit het fiscale werkveld in brede zin. Allen schoven aan op persoonlijke titel. Dit gesprek was geen debat of discussie, maar een rondetafelgesprek. Een rondetafelgesprek heeft tot doel om ieders inzicht te vergroten. Een kort verslag van het eerste rondetafelgesprek van deze tafel:
- De deelnemers ervaren de overlegcultuur tussen de advieswereld en de Belastingdienst wisselend; van plezierig tot star. Bij het grootbedrijf worden de overleggen als ‘soepeler’ ervaren dan bij het micro- en kleinbedrijf. De overlegbereidheid is een cultuurvraagstuk en biedt ruimte voor verbetering aan beide zijden.
- Het wettelijk ‘overlegkader’ is matig geregeld. De AWR (Algemene Wet inzake Rijksbelastingen) kan gemoderniseerd worden.
De deelnemers deden diverse suggesties om zowel de overlegcultuur als het wettelijk overlegkader te verbeteren. Onderstaand de belangrijkste punten:
Suggesties voor verbetering overlegcultuur
- In alle fiscale opleidingen zouden gespreks- en onderhandelingsvaardigheden een grotere rol moeten krijgen.
- Bij alle interne en externe fiscale opleidingen (zowel privaat als bij de Rijksoverheid) zouden zowel adviseurs als inspecteurs les moeten geven. Ergo, gelijktijdig meer delen van inzichten uit de eigen wereld.
- De standaard ‘grondhouding’ zou moeten zijn: ‘In beginsel moeten we er altijd uit kunnen komen met een goed overleg, zonder te hoeven procederen’.
- Is een openbare poule van fiscale mediators met verschillende expertises (van inhoud tot vaardigheden) uit zowel de advieswereld als de Belastingdienst als de rechterlijke macht wenselijk?
- Een openbare lijst van mediationcoördinatoren aan de zijde van de Belastingdienst, is wenselijk.
- Een openbare lijst van fiscale mediators die werkzaam zijn bij de Belastingdienst, is wenselijk.
- Vaststellingsovereenkomsten zouden standaard een mediationclausule moeten bevatten.
- HT-convenanten zouden eveneens standaard een mediationclausule moeten bevatten.
Suggesties voor verbetering wettelijk overlegkader
- De AWR is een zogenaamd ‘gesloten’ systeem, in tegenstelling tot de Awb. Maak van de AWR eveneens een open systeem.
- Zou er naast het hoorrecht ook een mediationrecht moeten komen?
- Is een fiscale ombudsman een optie?
- Zou een fiscale equivalent van artikel 96 RV wenselijk zijn (procederen over een deelonderwerp)?
- Is invoering van een fiscaal kort geding een optie?
Wordt vervolgd in 2022!
drs. Servaas M.M. Vrijburg is directeur Fiscount | zakelijk mediator | business coach | herstructureringskundige | trainer
Geef een reactie