Uber heeft Nederlandse functionarissen in zijn zak gestoken om in Europa vaste voet aan de grond te krijgen. Toenmalig eurocommissaris Neelie Kroes lobbyde om illegale taxidienst Uberpop geaccepteerd te krijgen en nu blijken hoge ambtenaren van de Belastingdienst in 2015 regels te hebben overtreden om de Amerikanen ter wille te zijn.
Het FD schrijft over de steun die vanuit de fiscus aan het Uber-offensief werd gegeven op basis van de Uber Files, het huidige onderzoeksproject van het International Consortium of Investigative Jounalists (ICIJ) naar meer dan 124.000 interne documenten van het Amerikaanse taxibedrijf Uber, waar The Guardian de hand op heeft weten te leggen. De verboden steun van Neelie Kroes kwam afgelopen weekend naar buiten.
Doel: groei aanjagen
Uber kwam de laatste jaren geregeld in het nieuws wegens belastingontwijkende slimmigheden. Nu blijkt uit het onderzoek dat Nederlandse belastingambtenaren informatieverzoeken van andere landen over Uber opzettelijk hebben vertraagd en vertrouwelijke informatie over andere autoriteiten aan Uber-werknemers hebben gelekt. Het FD spreekt van ‘een bijzonder innige omgang tussen hoge belastingambtenaren en de topfiscalisten van Uber’. ‘De Europese top van het bedrijf, die zetelt in Amsterdam, jubelt intern over zijn ‘zeer waardevolle relatie’ met de Belastingdienst.’ Die kwam met name in 2015 van pas toen de Nederlandse fiscus een multilateraal fiscaal onderzoek naar Uber coördineerde en alles bleek te doen om het het techbedrijf zo makkelijk mogelijk te maken. ‘Alles wijst erop dat de dienst dit deed om de groei van Uber aan te jagen en daarmee ook de werkgelegenheid bij Ubers Europese hoofdkantoor in Amsterdam.’ De ambtenaren bleken verblind door het imago: ‘Uit de stukken komt wel naar voren dat de ambtenaren een soort ontzag hebben voor Uber als Amerikaanse techdisruptor; destijds gold Uber als een enorm sexy bedrijf.’
Moreel verwerpelijk
En Uber kon wel hulp gebruiken om de illegale dienst Uberpop, waarbij chauffeurs zonder vergunning reden, in Europa toch geaccepteerd te krijgen. Die hulp kwam er: de Belastingdienst geeft bijvoorbeeld niet thuis als Zweden en het Verenigd Koninkrijk vragen om inkomensgegevens van Uber-chauffeurs om te bepalen hoeveel belasting zij moeten betalen. En de fiscus gaat praten met Frankrijk als blijkt dat Uber daar ook een vestiging heeft. Hoogleraar belastingrecht Jan van de Streek vindt dat er een problematisch beeld opdoemt van de Belastingdienst. ‘Alles lijkt geoorloofd om het bedrijf een aantrekkelijk vestigingsklimaat te bieden.’ Anticorruptiewaakhond Transparency International Nederland noemt het fiscaal bevoordelen van Uber door de Belastingdienst moreel verwerpelijk. De fiscus zelf laat weten zich niet te herkennen in het geschetste beeld.
Mijn vraag is niet meer dan: welk top- of kopstuk zal de volgende zijn in deze niet aflatende stroom van opborrelende ongerechtigheden?