ING: ‘Hoe blijer met eigen portemonnee, hoe positiever over kabinetsbeleid’

Consumenten geven het kabinet een rapportcijfer 4.6 voor het gevoerde economische beleid. Dit rapportcijfer loopt al twee jaar op. Precies twee jaar geleden ontving Rutte II nog een 3,7 als rapportcijfer voor het gevoerde economisch beleid. Het aandeel respondenten dat het kabinet een voldoende geeft – nu 1 op de 3 – is ruim twee keer zo groot als in juli 2013.

Het cijfer dat consumenten het kabinet geven lijkt volgens de ING samen te hangen met hoe zij hun eigen financiële situatie beoordelen. Ook dit vertrouwen in de eigen portemonnee bereikte zo’n twee jaar geleden het dieptepunt, om vervolgens vrijwel continu te verbeteren. Hoe blijer consumenten zijn over hun portemonnee, des te positiever ze zijn over het economisch beleid van het kabinet.

Tikje

Het vertrouwen in de economie kreeg in juni wel een tikje. Na vier maanden van groeiend optimisme zijn consumenten nu negatiever dan vorige maand. De situatie in Griekenland is hier mede debet aan. Voor een kwart van de consumenten –de grootste groep– vormt de Griekse situatie het belangrijkste probleem voor onze economie op de korte termijn. Volgens 18% van de consumenten is de situatie in Griekenland ook op de lange termijn het grootste probleem voor de economie. Hiermee is het de één na belangrijkste zorg –na de vergrijzing. Het akkoord dat onlangs werd gesloten tussen Griekenland en zijn schuldeisers lijkt de zorgen niet weg te nemen. Een meerderheid (54%) denkt zelfs dat dit akkoord negatief uitwerkt voor de Nederlandse economie. Andere issues die de economie in Nederland zouden kunnen hinderen, zoals onvoldoende innovatiekracht, te weinig investeringen of te hoge loonkosten, vinden consumenten zowel op korte als op lange termijn minder problematisch.

Situatie Griekenland

Ook het ING Economisch Bureau is van mening dat de Griekse situatie de Nederlandse economie kan beïnvloeden. ‘De directe impact –bijvoorbeeld op de internationale handel– is beperkt, maar juist het feit dat consumenten zich zorgen maken, kan de economie een knauw geven. Als het vertrouwen daalt, en consumenten en bedrijven in Nederland en elders in Europa uit onzekerheid grote uitgaven uitstellen, kunnen de binnenlandse en buitenlandse vraag onder druk komen te staan. Of de Griekse situatie ook het belangrijkst is voor onze economie is maar de vraag. Griekenland is immers een externe factor die de vraag (naar onze producten en diensten) beïnvloedt, terwijl het structurele groeitempo van de economie op lange termijn voornamelijk afhankelijk is van het aanbod (het aantal werkenden en hun productiviteit). Niet alleen de vergrijzing speelt hier een rol, maar ook het op peil houden van onze concurrentiepositie. Nederland is op dit moment een zeer competitieve economie, maar het is geenszins zeker dat dit voor altijd zo zal blijven. Hiervoor zijn investeringen, innovatiekracht en een goed opgeleide en snel wendbare beroepsbevolking nodig.’

Belastingherziening

Een grote hervorming van het belastingstelsel lijkt voorlopig van de baan. Toch bestaat hier nog altijd veel draagvlak voor, blijkt uit de Vraag van Vandaag. De meerderheid (54%) van de respondenten denkt dat zo’n hervorming positief zal uitwerken voor de economie. Slechts 15% verwacht negatieve effecten. Volgens 33% zijn zowel de inkomstenbelasting, de vermogensbelasting als de BTW aan herziening toe. Ruim een kwart is van mening dat vooral de inkomstenbelasting op de schop moet. Een vrijwel even grote groep vindt dat de noodzaak tot hervormen het grootst is bij de vermogensbelasting. Slechts 8% vindt dat de BTW het meest aan herziening toe is. Toch kan volgens de ING de BTW een belangrijke knop zijn om aan te draaien, om verlaging van andere belastingen mogelijk te maken. ‘Belastingen op consumptie werken minder verstorend dan belastingen op arbeid: de groeicapaciteit op de lange termijn wordt door lasten op consumptie veel minder geraakt dan door lasten op arbeid.’