Als accountant ben je snel geneigd om bij pensioenvraagstukken te zeggen: ‘dat is mijn pakkie-an niet’. De rechter heeft echter al een aantal keer geoordeeld dat een accountant wel degelijk een zorgplicht heeft als het gaat om pensioenvragen van zijn klanten, zegt pensioenjurist Edwald de Voogd van der Straten.
Zo oordeelde het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) dat een accountant-administratieconsulent (AA) had moeten vaststellen of de informatie die hij bezat over de stopzetting van pensioenopbouw in eigen beheer, volledig was. En de Accountantskamer heeft gesteld dat een accountant met een samenstellingsopdracht, de plicht heeft om zijn opdrachtgever te wijzen op de mogelijkheid dat diens onderneming wellicht onder de werkingssfeer van een verplicht bedrijfstakpensioenfonds valt.
Signaleringsfunctie
Uit deze twee voorbeelden blijkt vooral dat een accountant op grond van zijn beroepsregels een zekere signaleringsverplichting heeft richting zijn opdrachtgevers als het gaat om pensioenonderwerpen. Daarmee is niet gezegd dat hij ook zelf de vragen moet oplossen maar wegkijken is zeker geen optie. Aan de hand van een aantal voorbeelden laat ik zien waar je dan zoal aan kunt denken.
Eigen beheersituaties
Eigen beheer bestaat nog steeds! Op heel veel balansen van vennootschappen komen nog lijfrente-, stamrecht- en ODV-verplichtingen voor. Deze verplichtingen zijn in het verleden vaak ontstaan als gevolg van bijvoorbeeld de inbreng van een onderneming, een ontslagvergoeding of omzetting van eigen beheerpensioen. Door de verschillende fiscale spelregels, bijvoorbeeld rondom de ingangsdatum van de uitkeringen, is het dan ook van belang dat je het onderscheid kunt maken tussen de verschillende (soorten) voorzieningen. Hiermee zorg je ervoor dat jouw klant de juiste beslissingen kan nemen.
Bedrijfstakpensioenfondsen
Een MKB-ondernemer krijgt een brief van een pensioenfonds met de mededeling dat hij zich moet aansluiten bij het betreffende fonds. In die situatie is het zaak voor de ondernemer om aan te tonen of hij wel of niet onder de werkingssfeer van het pensioenfonds valt. Daarbij moet worden beoordeeld of de activiteiten van de onderneming passen bij de verplichtstellingsbeschikking van het betreffende pensioenfonds. Daarnaast moet worden beoordeeld of de onderneming aan het ‘in hoofdzaak criterium’ voldoet. Bij de beantwoording van deze vragen is een rol voor de accountant weggelegd. In eerste instantie het aanleveren van de relevante omzetcijfers of het aantal werknemers dat aan de onderneming is verbonden. In tweede aanleg, al dan niet in samenspraak met de pensioenadviseur/ pensioenjurist, namens de ondernemer als gesprekspartner van het pensioenfonds.
Overigens lijkt het erop dat de accountant op dit punt meer verantwoordelijkheden gaat krijgen. In het kielzog van het Pensioenakkoord heeft de Stichting van de Arbeid aangegeven dat de accountant een grotere rol moet krijgen daar waar het gaat om het verminderen van ‘witte vlekken’ op pensioengebied.
Lijfrentepremie
De aftrek van lijfrentepremies is gebonden aan fiscale maxima. Bij het berekenen van deze maxima zijn inkomensgegevens nodig. Hier ligt, zeker waar het gaat om ondernemers, een rol voor de accountant. Het tijdig bepalen van de maximale fiscale ruimte voor jouw klanten is van belang om te voorkomen dat er ‘teveel’ premie wordt betaald.
Tot slot
De genoemde voorbeelden zijn allemaal situaties die zich in jouw praktijk kunnen voordoen. In alle voorbeelden fungeert de accountant als de spin in het web. Hij/ zij heeft het totaal overzicht van de financiële/ juridische situatie van zijn klanten. Die positie verplicht tot een actieve signaleringsrol daar waar het gaat om pensioenvraagstukken. Loop daar niet voor weg en schakel daar waar nodig externe expertise in.
Mr. Edwald de Voogd van der Straten is pensioenjurist bij Fiscount. Dit blog is verschenen in de nieuwsbrief Pensioen Vanmorgen. Deze nieuwsbrief boordevol nuttige pensioenkennis maandelijks ontvangen? Bekijk hier de mogelijkheden.
G Timmerman zegt
Wegkijken noch Adviseren maar Zorgen door Signaleren.
De accountant(sorganisatie) heeft echter de schijn zwaar tegen omdat hij -lees desgewenst ook zij- zich al jaren lang op een buitengewoon glibberig pad begeeft waar hij geen opleiding voor heeft genoten. Klanten een rechtsvorm “aansmeren” omdat ze dan een aftrekpost hebben die veel belasting bespaart ( en dat is wat de klant kennelijk zo graag wil horen) n.l. een Pensioenreserve op kunnen bouwen is een verkeerd advies. Natuur staat de VpB toe dat er pensioenreserve wordt gevormd maar dat is dan ongewenst en dus oneigenlijk omdat het doel niet anders is is belastingheffing verschuiven. Niet besparen. Besparen doe je zeker op dat moment in de liquiditeit van de onderneming. De belastingclaim en/of de betaalverplichting die daardoor gaat ontstaan wordt nergens geduid. Ach ja, maar dat probleem garandeert een volgend betaald advies, n.l. hoe je dan de klant uit het medegeschapen probleem helpt.