
Recent is de uitwerking van de Corporate Sustainability Reporting (CSRD) beschikbaar gekomen en wordt zowel voor het grootbedrijf als het mkb duidelijk dat CSRD impact heeft op het businessmodel van de organisatie. Bij accountants dringt het besef door dat er van hen niet alleen wordt verwacht een oordeel te geven bij het jaarverslag maar evenzeer dat zij geacht worden een gesprekspartner te zijn op een nog voor velen onontgonnen terrein, te weten duurzaamheid.
In dit artikel geven auteurs André Nijhof en Mark de Lat handreikingen voor het voeren van het ‘goede gesprek’ vanuit het motto ‘liever elkaar inspireren, dan wachten tot je moet transpireren’.
In de oktoberuitgave van het Tijdschrift Familiebedrijven publiceerden we een artikel met de bovenstaande titel. In het artikel breken we een lans voor verantwoorden met de strategie voor ogen. En niet, zoals op dit moment ook gaande is, te starten met de data die kunnen worden ontleend aan de set datapunten die de European Sustainability Reporting Standards (ESRS) duidt, en waarvan de Excelbestanden inmiddels hun weg via de social mediakanalen hebben gevonden.
Stel je zelf en je klant vijf vragen!
Wij adviseren organisaties en de accountants te werken vanuit de volgende vijf vragen:
- Waarmee inspireert de organisatie haar omgeving op het thema duurzaamheid: oftewel wat is de waardepropositie?
- Hoe organiseert de organisatie duurzaamheid in de organisatie (bijvoorbeeld met behulp van bijvoorbeeld een managementsysteem zoals de B Corp standaard, ISO of de MVO prestatieladder?
- Welke data heb je (nodig) om de waardepropositie te onderbouwen en je (op basis van de CSRD) te verantwoorden?
- Waarover ga je je verantwoorden aan je stakeholders?
- Wat motiveert jou als mens om met het thema duurzaamheid aan de slag te gaan?
Inspireren in plaats van transpireren
Als ondernemers wordt gevraagd of ze al aan de slag zijn met het thema duurzaamheid, wordt al snel gereageerd met: “Jazeker, ik heb zonnepanelen en elektrische auto’s aangeschaft.”
Dit is te duiden als de operational excellence van de duurzaamheid. Beter is vast te stellen waar het thema duurzaamheid de organisatie vanuit strategisch perspectief gaat raken of belangrijker nog op welke wijze inhoud wordt gegeven aan een waardepropositie die duurzaamheid in zich heeft.
In het artikel ‘Vijf strategieën voor waardecreatie’[1] benoemen Jonker & De Witte de volgende vijf strategieën voor waardecreatie, waar wij er een zesde en zevende strategie aan toevoegen:
- Product leader: de productleider richt zich op het aanbieden van de beste producten;
- Cost leader: de kostenleider levert vanuit de principes van operational excellence betrouwbare producten tegen een concurrerende prijs;
- Customer intimacy: vanuit deze waardepropositie richt een bedrijf zich op specifieke klantvragen (veelal in een niche), waarbij met deze klanten een langjarige relatie wordt opgebouwd.
Op deze van oorsprong drie strategieën van Tracey & Wiersema voegen Jonker & De Witte er twee toe, te weten:
- Experience: vanuit deze strategie wordt de klant een optimale belevenis geleverd, zoals dat bijvoorbeeld in De Efteling het geval is;
- Communitybuilding: deze strategie gaat uit van het bouwen van community’s, veelal in combinatie met technologie. Spotify is hier een bron van inspiratie.
Gezien de ontwikkelingen rondom het thema duurzaamheid, onderkennen we een zesde en zevende strategie:
- Impact-focused: deze door ons toegevoegde strategie gaat uit van meervoudige waardecreatie, oftewel het bedrijf realiseert naast economische waarde ook sociale, maatschappelijke en/of ecologische waarde. De startup Smyle is hiervan een voorbeeld.
- Eco-centered: deze strategie stelt het effect op natuurlijke ecosystemen centraal in het handelen van de onderneming. Een merk als Patagonia kan als impact-focused worden getypeerd.
Vanuit de theorie van Tracey & Wiersema bezien is het zaak dat een onderneming op één van de strategieën excelleert en op de andere aan de zogenoemde hygiënevoorwaarden voldoet en dus niet ‘door de mand valt’.
Begin bij het gat in de maatschappij!
Hier wordt een bijzondere verschuiving zichtbaar. Daar waar historisch gezien een beweging zagen van aanbod aan de klant naar vraag van de klant, zien we nu een transitie in denken van de vraag van de klant naar het belang van de klant. Oftewel een waardepropositie die niet langer uitgaat van een ‘gat in de markt’ maar uitgaat van een ‘gat in de maatschappij’.
Een scherp gedefinieerde waardepropositie is het vertrekpunt voor een inspirerende strategische koers. Een koers die je vervolgens organiseert door bijvoorbeeld gebruik te maken van een managementsysteem (zoals B Corp of MVO prestatieladder), dataficeert en pas dan gaat verantwoorden.
Verder lezen?
Wil je ook weten hoe je duurzaamheid organiseert, dataficeert en erover verantwoordt, schaf dan het artikel aan via een abonnement van het Tijdschrift Familiebedrijven of bestel via m.delat@eshuis.com het binnenkort te verschijnen notitieboekje ‘Het klaverblad van volhoudbaarheid’. De prijs van dit boek bedraagt € 20,- inclusief BTW en exclusief verzendkosten. De meeropbrengst komt ten goede aan de www.eshuisfoundation.nl.
Prof. dr. ir. A. Nijhof is hoogleraar Duurzaam Ondernemen en Stewardship aan Nyenrode Business Universiteit. Hij maakt deel uit van het Nyenrode Center for Entrepreneurship, Governance & Stewardship.
Drs. M. de Lat verricht als buitenpromovendus onderzoek aan Nyenrode Business Universiteit onder begeleiding van prof. dr. ir. André Nijhof. Hij onderzoekt de rol van de accountant bij de transitie van het mkb naar duurzame businessmodellen. Daarnaast is hij als ESG-opinieleider en -strateeg verbonden aan Eshuis Accountants en Adviseurs, als onderzoeker aan het lectoraat businessmodellen van Hogeschool Saxion en begeleidt hij vanuit Het TransitieAtelier directies en managementteams in de rol van strategie- en teamcoach.
[1] zie Jonker, J., & de Witte, M. (2013). Vijf strategieën voor waardecreatie. Opgehaald van www.marcodewitte.nl: http://www.marcodewitte.nl/publicaties/19-vijf-strategieen-voor-waardecreatie
Geef een reactie