Afgifteplicht
Op 1 juli 2017 is de Wet versterking positie curator in werking getreden. Sindsdien zijn op grond van artikel 105b Faillissementswet onder andere administratiekantoren gehouden om de administratie van de gefailleerde aan de curator af te geven, zo nodig met inbegrip van de middelen om de inhoud binnen redelijke tijd leesbaar te maken. Het uitoefenen van een retentierecht is op grond van artikel 105b lid 2 Faillisementswet niet mogelijk.
Als de administratie niet wordt verstrekt, dan start een curator hierover soms een procedure. Voor Jurisprudentie Onderneming & Recht annoteerde ik een uitspraak van de Rechtbank Gelderland van 12 maart 2024. In deze zaak procedeerde een curator tegen een administratiekantoor. De uitspraak en de volledige noot zijn hier te vinden.
De kosten van afgifte
De Rechtbank Gelderland formuleert “een verplichting om de administratie (kosteloos) aan de curator af te geven.” De rechtbank lijkt daarmee te beslissen dat het administratiekantoor geen vergoeding zou kunnen vragen voor het ter beschikking stellen van de administratie. Dat een administratiekantoor aanspraak kan maken op een vergoeding volgt echter uit de wetsgeschiedenis bij artikel 105b Faillissementswet. Daarin staat: “voor zover de curator informatie bij derden inwint, kan daarvoor een vergoeding worden gevraagd.”
De curator moet een derde dus een redelijke vergoeding betalen. Dit gaat om een vergoeding voor de kosten om de administratie af te geven en niet om de openstaande rekeningen van voor het faillissement. In een faillissement heeft de curator niet altijd voldoende middelen om deze vergoeding te kunnen betalen. Het administratiekantoor heeft een boedelvordering. Dat is een vordering met een hogere rang dan andere vorderingen, maar zekerheid op betaling is er niet. Het (vermoedelijk) niet betaald krijgen mag geen reden zijn om de medewerking te weigeren. Indien dat anders zou zijn, dan zou artikel 105b Faillissementswet maar beperkt effect hebben.
In de praktijk gaat de discussie met een administratiekantoor vaak vooral over de openstaande rekeningen van vóór het faillissement. De werkzaamheden om dat wat er is, feitelijk en leesbaar ter beschikking te stellen, vallen in de praktijk meestal mee. In de praktijk volgt meestal geen rekening. De meeste administratiepakketten zijn ook zodanig ingericht dat op betrekkelijk eenvoudige wijze een dump van de relevante informatie kan worden gemaakt en verstrekt.
Wat valt er onder administratie?
In de zaak bij de Rechtbank Gelderland komt ook aan de orde wat er allemaal onder de af te geven administratie valt. Het administratiekantoor stelt zich op het standpunt dat de bestanden die door het administratiekantoor voor de gefailleerde zijn opgesteld, niet verstrekt zouden hoeven te worden, omdat deze niet tot de administratie zouden behoren. De rechtbank oordeelt echter anders. Tot de administratie behoren ook de bestanden die het administratiekantoor voor de klant heeft opgesteld. Dat is ook logisch en lijkt mij juist, omdat de curator anders in veel gevallen nog niet zou gaan krijgen wat hij nodig heeft. Het is immers gebruikelijk dat een administratiekantoor de administratie opstelt en bijhoudt op basis van input van een ondernemer. Als de curator dan vervolgens die administratie niet kan opvorderen, dan wordt het doel van artikel 105b Faillissementswet niet bereikt.
Drie opmerkingen
Ik sluit af met een drietal opmerkingen.
- Het is zinvol om bij een verzoek van de curator vooraf overleg met de curator te zoeken over de kosten en daar bij voorkeur ook concrete afspraken over te maken. Een goede vastlegging van deze afspraken en duidelijke specificatie helpt om discussie te voorkomen.
- Daarnaast adviseer ik om de digitale omgeving met administratie zodanig in te richten dat het eenvoudig uitvoerbaar is om een kopie van de administratie op leesbare wijze te verstrekken.
- Ten slotte is van belang om voor ogen te houden dat er een afgifteplicht is. Dat betekent dat de administratie die er is moet worden afgegeven. Dat betekent niet dat een administratiekantoor ook verplicht is om de administratie bij te werken of andere werkzaamheden te doen . Soms zal een curator daar wel om vragen. Dat valt dan buiten de werking van artikel 105b Faillissementswet, maar hier kunnen natuurlijk wel afspraken met een curator over gemaakt worden.
Ferdinand Bosvelt is werkzaam als advocaat en curator bij Wijn & Stael Advocaten N.V. in Utrecht.
* Om de leesbaarheid te verhogen kies ik ervoor hierna steeds enkel administratiekantoor te gebruiken. Dit sluit ook aan bij de casus die aan de Rechtbank Gelderland is voorgelegd.
Geef een reactie