De zorgbonus is voor zorgmedewerkers die zich tijdens de coronacrisis bijzonder hebben ingezet. Nu blijkt bijna iedereen in de zorg de bonus te krijgen, ook personeel voor wie dit extraatje niet bedoeld was. De accountant moet vaststellen of dit rechtmatig is. ‘Een duivels dilemma’, vindt Mike Tagage (BDO).
1000 euro
Dat de verpleegster op de covid-afdeling een bonus van 1000 euro verdient, is evident. De medewerker van het verpleeghuis heeft ook loodzware maanden achter de rug. Net als de praktijkondersteuner van de huisarts. Maar verdient de dermatoloog die geen patiënten mocht ontvangen een zorgbonus? En de netwerkbeheerder van de zorginstelling? Moet de schoonmaakploeg van het ziekenhuis ook 1000 euro krijgen?
Veel meer aangevraagd dan beoogd
Het blijkt dat zorginstellingen royaal de zorgbonus voor hun personeel hebben aangevraagd voor de periode maart-september 2020. Ruim 1,2 miljoen zorgverleners krijgen dit jaar duizend euro extra uitbetaald door hun werkgever. Dat is 90 procent van het totaal aantal zorgmedewerkers. Inmiddels hebben zorginstellingen een beschikking van het ministerie van VWS ontvangen: indien de zorgbonus ten onrechte is aangevraagd, dan moet dit worden gemeld en bovendien moet het teveel aan ontvangen geld worden terugbetaald. Jeugdzorg Nederland zag deze bui als een van de weinige hangen. Er werd besloten géén zorgbonus voor medewerkers aan te vragen. ‘Wij willen niet het risico lopen dat we de subsidie moeten terugbetalen, omdat we geen financiële middelen hebben om dit zelf op te vangen’, stelde de jeugdzorg.
Op bord van accountant
Als accountant in de zorg voelt Mike Tagage RA (BDO) zich voor het blok gesteld. ‘Zorginstellingen nemen in 2020 de zorgbonus voor medewerkers op in hun jaarrekening. De accountant moet, zoals het er nu nog naar uitziet, vaststellen of aan de voorwaarden van de zorgbonus is voldaan. Daar komt een heel vervelende aap uit de mouw. De overheid heeft namelijk een wet gemaakt die in de praktijk tot onduidelijkheid leidt. Er zijn vijf wettelijke criteria op basis waarvan iemand wel of geen recht heeft op zorgbonus. Het belangrijkste criterium – ben jij iemand die zich bovenmatig heeft ingespannen tijdens de coronacrisis – is niet in de wet uitgewerkt. Wat is een bovenmatige inspanning? En wanneer ben je een zorgmedewerker? Is dat alleen als je zorg verleent, of geldt het ook voor de talloze ondersteuners die in de zorg werkzaam zijn? De verantwoordelijkheid dit te bepalen is neergelegd bij de bestuurders van zorginstellingen. Door hetgeen wat in de beschikking op de aanvraag staat, is het werk van de accountant opgerekt om nu toch de rechtmatigheid te betrekken.’
Handreiking mist wettelijk kader
Om klaarheid te geven over ‘wie wel en wie niet’ publiceerde het kabinet een lijst met beroepen die voor een zorgbonus in aanmerking komen. Maar deze lijst is slechts een ‘handreiking’, er is geen wettelijk kader. Tagage: ‘Als accountant moet ik alle informatie die voorhanden is betrekken bij mijn werkzaamheden. Ik kan dus niet zomaar om die handreiking met beroepen heen. Als een klant voor 90 procent van zijn personeel een zorgbonus heeft aangevraagd, is duidelijk dat dit ook voor medewerkers is die volgens de handreiking niet in aanmerking komen. In dat geval kom ik in een spagaat als hiervoor geen terugbetaalplicht in de jaarrekening is opgenomen. Aan de andere kant hoeft de accountant geen inhoudelijk oordeel over de aanvraag voor de zorgbonussen te geven. Kortom, het is allemaal behoorlijk tegenstrijdig. Een bord spaghetti en de overheid zegt tegen de accountant: los het zelf maar op.’
Voorziening opnemen
BDO wordt continu gebeld door zorgklanten die zich afvragen hoe ze de zorgbonus in de jaarrekening moeten opnemen. ‘Er zijn meer vragen over de bonus dan over de compensatieregeling voor omzetderving. Mijn advies aan klanten is: kijk goed naar de vijf wettelijke criteria voor de zorgbonus en bepaal op basis hiervan of je een terechte aanvraag hebt gedaan voor medewerkers. Denk je dat je een bonus hebt aangevraagd voor medewerkers die er geen recht op hebben? Neem dan een voorziening in je jaarrekening op. Want zoals het er nu naar uitziet moet je onterecht uitgekeerde bonussen terugbetalen. Daar doemt dan meteen het volgende probleem op: veel zorginstellingen hebben hier helemaal geen geld voor en je kunt als goed werkgever de bonus niet van je personeel terug vragen. Mijn oproep aan VWS is om het rechtmatigheidsprobleem voor zowel bestuurders van zorginstellingen als de accountant op te lossen. Je kunt niet vooraf alle aanvragen honderd procent goedkeuren en achteraf het vreemd vinden dat het voor meer mensen is aangevraagd dan je aanvankelijk dacht.’
Absoluut een dilemma. Met een partner werkzaam in de zorg is de zorgbonus een regelmatig terugkerend gespreksonderwerp. Schoonmakers van een zorginstelling die tijdens de coronacrisis 24-uursdiensten, inclusief weekenden, zijn gaan werken om te zorgen dat het virus in de instelling continue wordt bestreden. Geen direct contact met coronapatiënten, misschien toch een bovenmatige inspanning? Die dermatoloog die genoemd wordt in het artikel zag geen eigen patiënten, maar heeft mogelijk de collega artsen op de corona-afdeling wel ondersteund. Het bestuur, management en IT-personeel hebben ook anders (lees: meer) gewerkt dan gebruikelijk. Het directe verplegende en verzorgende personeel had misschien wel behoefte aan geestelijke ondersteuning. Ook dat heeft een inspanning gevraagd van allerlei personen.
Misschien moet de accountant binnen de zorginstelling gaan praten met een brede vertegenwoordiging van medewerkers om zodoende te beoordelen of sprake is van een bovenmatige inspanning. Misschien heeft de Minister zich vergist in de brede inzet van zorgpersoneel om de zorg voor coronapatiënten te organiseren. Achter de Minister zal tenslotte ook sprake zijn van een brede groep mensen op de verschillende ministeries die zich vreselijk hard inzetten om alles geregeld te krijgen.
Helemaal eens met Olivier. Ik zou als openingszin misschien het woordje ‘geen’ voor dilemma hebben gezet. Zorg is een organisatie van met elkaar samenhangende onderdelen. Hier kan accountancy misschien wel van leren.
Een ieder van de zorginstellingen die te “royaal” de zorgbonus heeft aangevraagd wist bij voorbaat dat hij fout zat!
Fijn voor de zorgmedewerkers dat deze royaal is uitgekeerd maar dan wel uiteraard (groten-) deels ten laste komend van de eigen reserves van de zorginstellingen.
Kern is, en was, dat de medewerker zich bijzonder heeft moeten inzetten (ten opzichte van de rest). Dat is inderdaad zelden 100% of 90% van de medewerkers. Zou dat laatste wel zo bewust zijn aangevraagd dan lijkt het erop dat de instellingsbestuurders goede sier hebben willen maken ten lasten van de algemene Rijksbegroting en daar krijgen ze dan nu de rekening voor betaald.
De wetgever had mogelijk wel beter vooraf kunnen aangeven dat de zorgbonus voor maximaal x% van het personeelsbestand had mogen worden aangevraagd (bijvoorbeeld voor maximaal 20% of 25% van het personeelsbestand).
Eens met de opmerkingen, met uitzondering van de stelling dat de wetgever dit had moeten aangeven. Juist de instellingen kunnen beoordelen of een medewerker zich bijzonder heeft ingezet of mogelijk ook niet. En dat is geen gemakkelijke keuze, want hoe ga je dat aan de medewerkers uitleggen? En wellicht vindt de medewerker zelf wel dat hij veel heeft gedaan , door bijvoorbeeld extra te gaan werken. Dat maakt de prestatie niet bijzonder, want in heel veel gevallen zijn die extra uren ook “gewoon” betaald. De zorgbonus had er gewoon nooit moeten komen, zonder dat van tevoren duidelijk was wie wel (en dus ook waarom !) en wie niet in aanmerking komt.
Wat gaat er gebeuren met UITZENDKRACHTEN die geen zorgbonus krijgen omdat instellingen dat niet hadden aangevraagd voor alle uitzendkdachten? Ivm te veel administratieve werk voor hen.
Vaste team krijgt zorgbonus, maar uitzendkrachten niet? Hoe oneerlijk is dat? Wanneer komt er eigenlijk een oplossing voor uitzendkrachten? Waarvan geen zorgbonus is aangevraagd maar ook recht op hebben…
Weer de accountancy op zijn smalst. Vallen over een een simpel te controleren regel die naar zijn aard – en vandaar dat veel zorgbestuurders hun verantwoordelijkheid nemen – onrechtvaardig is, opgesteld vanuit een ivoren toren waar men geen idee heeft hoe het er in de zorg feitelijk toegaat en wiens werkzaamheden daadwerkelijk beïnvloed worden door corona.
Ik hoor de accountants niet over medisch specialisten die sinds 1 januari 2015 ook volgens de Belastingdienst meer ondernemerschap moeten tonen en risico zouden moet lopen, maar dat feitelijk nog steeds niet doen en zorgen dat de zorg daardoor onnodig duur blijft.
Of alle overtredingen van privacy wetgeving die nu onder het mom van ‘pandemie’ plaatsvinden waarbij herleidbare patiëntgegevens zonder toestemming, anonimisering of adequate informatie worden weggesluisd onder het mom van wetenschappelijk onderzoek of zonder dat hier passende overeenkomsten aan ten grondslag liggen (o.a. IC-data).
Ik heb bij verschillende organisaties gehoord dat de bonussen behoorlijk ruim zijn uitgekeerd aan mensen die geen seconde aan het bed van patiënten hebben besteed. Bijvoorbeeld een afdeling op een zorgkantoor die zich bezig houden met de financiën. Alle medewerkers kregen de bonus. Of iemand die 3 weken vakantiewerk deed als schoonmaker bij mensen thuis en daarvoor nog niet eens het bedrag van € 1000.- heeft verdiend en ook de volledige bonus heeft ontvangen.
Ga zo maar door.
Ik hoop dat er flink en goed wordt gecontroleerd. Uiteindelijk moet het geld wel worden opgebracht door de belastingbetalers. Voor de medewerkers die deze bonus wel echt verdiend hebben is het ook niet zo geweldig om dit te horen.
Ik werk bij een wijkverpleegkundige organisatie op kantoor. Bestaat ongeveer 3 jaar.
mijn werkgever heeft voor zeker 20 mensen de zorgbonus aangevraagd en heeft ca 5 mensen de bonus toegekend, omdat de meeste medewerkers nog een andere baan hebben waar de zorgbonus is aangevraagd. De rest heeft zij in haar eigen zak gestopt. 2 mensen op kantoor waaronder 2 familieleden hebben ook de zorgbonus ontvangen. Ik vind dit schandalig omdat je uit bovenstaande berichten leest dat mensen die echt recht hebben op de bonus deze niet hebben gehad. Ik ben benieuwd hoe deze bedrijven worden gecontroleerd. En hoe komt de fiscus erachter dat er gefraudeerd is met deze gelden.