Continuïteit is in 2021 het verplichte PE-onderwerp voor accountants, met uitzondering van overheidsaccountants. Maar wat betekent de verplichting voor accountants? Hoe komt de keuze voor een verplicht onderwerp tot stand? En aan welke voorwaarden moet een geslaagd thema voldoen? Sandra Kroon, manager Lerend Beroep bij de NBA, vertelt erover.
De eerdere keuzen
In hoeverre wordt er naar onderwerpen gezocht die voor alle accountants van belang zijn?
‘Er wordt ongeveer elke twee jaar een verplicht onderwerp vastgesteld. Soms voor alle accountants, soms ook niet. In 2014 was het bijvoorbeeld Zeg wat je ziet voor de openbare, interne en overheidsaccountants, in 2017 was het onderwerp frauderisicofactoren voor de openbaar accountant in de controlepraktijk verplicht, in 2019 fraude voor alle andere leden. En afgelopen jaar is dus besloten om het onderwerp continuïteit onder de aandacht te brengen. We proberen vaak binnen een thema voor elke doelgroep eigen accenten te leggen, het moet wel aansluiten bij de werkomgeving en de werkzaamheden van de accountant. Fraude is voor alle doelgroepen van belang, maar beroepsethiek is bijvoorbeeld jaren geleden met name ingestoken op de accountants in business. Voor de openbare en interne accountants heette dat toen de professioneel-kritische instelling, daar wordt dan een andere invalshoek bij gekozen.’
Het huidige thema
Wat wordt er van de verschillende soorten accountants verwacht bij het thema continuïteit?
‘Het is natuurlijk een breed onderwerp dat je heel variabel kunt uitwerken. Voor de accountants die te maken hebben met de wettelijke en vrijwillige controle geldt dat het vooral gaat om de regelgeving en de updates daarvan, om risico’s inschatten. Er is bijvoorbeeld momenteel ook veel discussie over de continuïteitsparagraaf en wat de accountant daarin wel of niet moet uitspreken. Voor die groep hebben we bepaald dat er een verplichte geaccrediteerde cursus moet worden gevolgd van 4 uur. Daartoe heeft de NBA ook een curriculum ontwikkeld, dat is aangeboden aan opleiders die zich daarvoor kunnen accrediteren. Datzelfde thema continuïteit is ook verplicht voor de overige accountants met uitzondering van de overheidsaccountants, maar daar mag het als thema wat breder worden ingevuld. Dus zij hoeven geen vastgesteld curriculum te volgen, maar formuleren het als leerdoel in hun PE-portfolio en besteden minimaal 4 uur aan een onderwerp dat daaraan is gerelateerd. Dat kan bijvoorbeeld ook cyberveiligheid of risicomanagement zijn en je mag het vormvrij invullen. Dit is inherent aan de nieuwe PE-systematiek. In de reflectiefase beschrijft de accountant het behaalde leerresultaat in het PE-portfolio.’
Het nieuwe stelsel
Wat betekent die nieuwe PE-systematiek voor het verplichte onderwerp?
‘Er was altijd al een verplicht onderwerp en dat blijft ook zo. Het verschil zit in de uitvoering. Het paraplu-onderwerp continuïteit kan door de nieuwe PE-systematiek op verschillende manieren worden uitgewerkt: voor de ene groep als verplichte cursus of training. Voor de andere groepen als leerdoel in het PE-portfolio, waarbij je afhankelijk van je werkzaamheden en eigen ontwikkeling bepaalt hoe je het onderwerp continuïteit uitwerkt. Dat kan op zich nog steeds via een cursus, je ziet ook dat veel opleiders daarop inspelen met hun aanbod. Sommige mensen vinden het heel aantrekkelijk gewoon een cursus te volgen. Vanwege het netwerken, omdat collega’s het ook op die manier doen, of omdat een cursus precies aansluit bij wat je zoekt qua verdieping van je kennis. Terwijl anderen zeggen: het is al een heel groot onderwerp bij ons op kantoor, we hebben er al vaktechnisch overleg over gehad. Die geven het op een andere manier vorm en dat is ook goed. Wat die vrijheid in leervormen, die bij het nieuwe PE-stelsel komt kijken, uiteindelijk betekent voor het cursusaanbod moet nog blijken, daar is iedereen erg nieuwsgierig naar.’
Hoe komt de keuze voor een verplicht PE-onderwerp tot stand?
Het NBA-bestuur stelt het verplichte PE-onderwerp vast. ‘Maar daaraan voorafgaand wordt met diverse stakeholders bekeken wat er bijdraagt aan de beroepsontwikkeling, welke urgentie er is voor alle doelgroepen binnen de accountants. Voorstellen voor een onderwerp worden voorgelegd aan de ledengroepbesturen, straks worden dat de faculties waar het gaat om beroepsontwikkeling. De faculties maken onderdeel uit van de nieuwe organisatiestructuur bij de NBA waar de leden eind 2020 mee hebben ingestemd. Het is belangrijk dat zij zich uitspreken over de relevantie van een bepaald thema voor de doelgroep die zij vertegenwoordigen. Daar komen uiteindelijk beargumenteerde onderwerpen en keuzes uit, die vervolgens worden voorgelegd aan het NBA-bestuur’, vertelt Sandra Kroon. ‘Bij de keuze voor het thema continuïteit speelde de maatschappelijke urgentie rond kwaliteitsverbetering een rol: de CTA- en MCA-rapporten, het werkplan van de kwartiermakers. Maar ook de impact van corona is natuurlijk relevant. Die is heel sterk voelbaar voor onze beroepsgroep en dat maakt continuïteit een heel urgent thema. Bij de criteria die gelden voor het kiezen van een thema is die maatschappelijke relevantie heel belangrijk. Een ander criterium is dat voor elke doelgroep ongeveer eens per twee jaar een nieuw verplicht onderwerp wordt vastgesteld; voor accountants in business ligt die lat iets lager. Maar het onderwerp moet zich vooral ook lenen voor voldoende differentiatie per doelgroep qua vaststelling van leerdoelen. Hoe verhoudt een onderwerp zich tot de PE-systematiek? Bovendien moet een onderwerp kunnen worden behandeld in een cursus of training. Die uitvoering van het curriculum gaat altijd via accreditatie aan opleidingsorganisaties. Daarmee heb je in feite alle criteria voor het verplichte onderwerp.’
Dit artikel verscheen in de gratis Opleidingsspecial van Accountancy Vanmorgen
Geef een reactie