Op 10 januari hebben alle bewindspersonen in het nieuwe kabinet een document gekregen om wegwijs te worden op hun departement. De nieuwe minister van Financiën Sigrid Kaag mag zich door een document van 418 pagina’s lezen. Daarin staan 750 woorden over accountancy.
Dit is wat Sigrid Kaag over accountancy en ontwikkelingen in de sector te lezen krijgt:
Achtergrond
De kwaliteit van de accountancysector is van groot belang voor het maatschappelijk en economisch verkeer omdat de accountantscontrole (‘wettelijke controle’) zekerheid toevoegt aan de financiële verantwoording van ondernemingen. De sector bestaat uit accountants; vrije beroepsbeoefenaren die van overheidswege wordt gereguleerd. Zo zijn er eindtermen voor de accountantsopleiding, beroepsregels en tuchtrechtspraak. Daarnaast spelen accountantskantoren (accountantsorganisaties genoemd) een grote rol; ook zij worden gereguleerd en een groot deel van hen staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Sinds het begin van deze eeuw is als gevolg van boekhoudschandalen veel aandacht geweest voor de tekortschietende kwaliteit van de sector. In reactie daarop zijn verschillende onderzoeken gedaan en verbetertrajecten in gang gezet.
Verbetering van de sector
Het verbetertraject van de accountancysector wordt deels gevoerd binnen de publiekrechtelijke beroepsorganisatie, de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) vanuit de wettelijke taak om een goede beroepsuitoefening te bevorderen. Dit heeft tot verschillende rapporten geleid. Ook de AFM voert regelmatig onderzoek uit naar de sector en is kritisch geweest op de prestaties van de sector. In 2018 zijn daarnaast nieuwe wettelijke eisen aan accountantsorganisaties van kracht geworden. N.a.v. een AFM-rapport uit november 2018 besloot de minister tot instelling van de Commissie toekomst accountancysector (Cta). De Cta kreeg in 2019 de opdracht te onderzoeken op welke manier de kwaliteit van wettelijke controles kon worden verbeterd en daarbij ook te kijken naar zgn. ‘structuurmaatregelen’, oftewel ingrepen in de structuur van de markt. Hieronder valt bijv. het ‘audit onlymodel’, waarbij grote (Big 4-)accountantsorganisaties hun audittak zouden moeten afsplitsen van de consultancytak omdat dat perverse prikkels zou wegnemen. In januari 2020 presenteerde de Cta haar rapport. Daarin concludeerde zij dat de kwaliteit van de sector inderdaad tekortschiet. Ook deed zij voorstellen voor verbeteringen. De wenselijkheid van de structuurmaatregelen zou nader moeten worden onderzocht, aldus de Cta.
Opvolging Cta-rapport
In de kabinetsreactie van 20 maart 2020 heeft uw voorganger geschreven dat hij (bijna) alle aanbevelingen overneemt. Ook besloot hij tot aanstelling van twee kwartiermakers toekomst accountancysector, om voor een periode van 3,5 jaar opvolging te geven aan een deel van de maatregelen. De Tweede Kamer steunde deze aanpak, zoals bleek tijdens het debat over accountancy op 28 september 2020. Op dit moment zijn wij bezig met het uitwerken van de aanbevelingen van de C ta. Een belangrijk deel daarvan moet wettelijk worden verankerd; het daarvoor benodigde wetsvoorstel is momenteel in voorbereiding. Daarvan maken o.a. deel uit: \
1) juridische verankering van de audit quality indicators (indicatoren om kwaliteit van een controle te ‘meten’);
2) de versterking van de interne governance van de grootste (ca. 20) accountantsorganisaties door een grotere rol voor de rvc;
3) aanscherping van het handhavingsinstrumentarium van de AFM;
4) aanwijzingsbevoegdheid voor ondernemingen die geen accountant kunnen vinden;
5) verplichting voor het bestuur van een onderneming om een ‘in control-verklaring’ af te geven. Het nieuwe kabinet zal moeten besluiten over toezending van het wetsvoorstel aan de Raad van State, waarna het kan worden ingediend bij de TK.
KRACHTENVELD
FIN: beleidsmatig verantwoordelijk voor de kwaliteit van de accountancysector.
AFM: AFM is toezichthouder op een groot deel van de accountancysector en heeft veel onderzoek gedaan naar de kwaliteit van de sector.
NBA: De Nederlandse Beroepsorganisatie voor Accountants is de bij wet ingestelde beroepsorganisatie van accountants. Zij vertegenwoordigen de sector en stellen o.a. de beroepsregels voor accountants vast.
Kwartiermakers toekomst accountancysector: Marlies de Vries en Chris Fonteijn zijn door uw voorganger aangesteld om een deel van de aanbevelingen van de C ta uit te voeren. Zij rapporteren halfjaarlijks over de voortgang.
Andere departementen: In sectorale wetgeving (bijv. zorg, onderwijs, woningcorporaties) zijn bijzondere regels over de accountantscontrole opgenomen. J&V is daarnaast verantwoordelijk voor het jaarrekeningenrecht.
Tweede Kamer: In de TK bestond ruime steun voor de aanpak van uw voorganger. Sommige partijen hebben zich voorstander getoond van meer structurele ingrepen in de markt. Jaarlijks vindt een commissiedebat Accountancy plaats. Het wetsvoorstel dat in voorbereiding is zal t.z.t. aan de TK en EK worden gezonden.
AMBTELIJKE BELEIDSOPVATTINGEN
Er bestaat consensus over het feit dat de kwaliteit van de sector omhoog moet, hoewel de sector goede stappen heeft gemaakt. Het traject ter verbetering van de sector, waarvan het hierboven beschreven wetsvoorstel de belangrijkste component is, moet dan ook worden voortgezet. Anderzijds is het niet realistisch om te verwachten dat er nooit meer boekhoudschandalen zullen plaatsvinden of dat een accountantscontrole alle problemen (bijv. faillissement) kan voorkomen. Daarom is de ketenaanpak ook van belang. T.a.v. de wenselijkheid van structuurmaatregelen moeten de uitkomsten van de door de kwartiermakers ingestelde onderzoeken worden afgewacht.
Lees hier het introductiedossier dat de nieuwe bewindspersonen op Financiën hebben gekregen.
Geef een antwoord