De plannen van de Europese Commissie om de antiwitwasregels aan te scherpen, kunnen niet op instemming rekenen bij de privacy-autoriteit European Data Protection Board (EDPB). Die vraagt zich af of de voorstellen om meer data te gaan delen wettelijk gezien wel door de beugel kunnen.
De nieuwe richtlijn voorziet onder meer ruimere mogelijkheden voor instellingen om klantonderzoek te doen en daarover te rapporteren aan de lokale toezichthouders. Bovendien zouden ondernemingen ook onderling gegevens over verdachte klanten en transacties met elkaar kunnen gaan delen. De EDPB vindt dergelijke publiek-private samenwerkingen een buitenproportionele inbreuk op de privacyrechten, zo schrijft het in een brief aan het Europees Parlement. ‘De bestrijding van criminaliteit is in wezen een publieke taak. Het toebedelen van die taak aan private ondernemingen moet strikt worden beperkt. De verwerking van informatie over mogelijke strafbare feiten die voortkomen uit verdachte transacties moet in beginsel worden beperkt tot overheidsinstanties.’
Massasurveillance
Het delen van informatie door ondernemingen bestempelt de autoriteit als mogelijke ‘massasurveillance’. Bovendien zou met deze werkwijze het risico groot zijn dat mensen ten onrechte de toegang tot een bankrekening kwijtraken. De EDPB stipt verder aan dat niet is onderzocht of de voorgestelde maatregelen wel effectief zijn en of andere, minder vergaande maatregelen misschien ook voldoende zouden zijn.
Patronen, geen persoonsgegevens
Nederlandse banken vinden datadelen essentieel in de strijd tegen witwassen, maar de Raad van State wees dat eerder in een advies over voorgestelde nieuwe wetgeving af, vanwege de inbreuk op de privacy van de betrokken personen. Bankenvereniging NVB betreurt dat, omdat met het voorgestelde initiatief Transactiemonitoring Nederland (TMNL) juist geen privacygevoelige gegevens worden gedeeld. ‘Het zijn patronen waar TMNL zich op richt, met als doel de kans vergroten op het blootleggen van mogelijke criminele activiteiten. ‘ Banken denken door het delen van transactiedata een hoop tijd en geld te kunnen besparen.
De Autoriteit Persoonsgegevens vindt datadelen evenmin een goed idee. ‘In de brief van de EDPB staan dezelfde soort bezwaren als de AP eerder heeft aangegeven bij het wetsvoorstel plan van aanpak Witwassen. Fijn dat binnen Europa de neuzen dezelfde kant op staan wat betreft de antiwitwaswetgeving.’ Een jaar terug hadden de gezamenlijke Europese datawaakhonden ook al voor de nieuwe regels gewaarschuwd.
Geef een reactie