De accountantskantoren in de Accountancy Vanmorgen Top 50 laten in boekjaar 2022 een sterke omzetgroei zien. Private equity heeft in de lijst van dit jaar nog geen invloed gehad, maar dat zal in 2023 anders zijn na de overnames die PE-partijen Avedon, PIA en Waterland hebben gedaan.
De grootste 50 accountantskantoren zijn in 2022 hard gegroeid. De totale omzet groeide met ruim 10%, wat voor een belangrijk deel wordt veroorzaakt door Deloitte (nr. 1). 1 Als we naar de nummers 5 tot en met 50 kijken, dan zien we een groei van ruim 8,5%. ETL (nr. 16) groeit van alle kantoren relatief het snelst (ruim 50%), vooral als gevolg van overnames. Net als in de vorige Top 50 zijn er bijna geen dalers qua omzet. Alleen PwC (nr. 3) daalde iets minder dan een procent. Private equity heeft in 2022 nog geen invloed gehad op de lijst. De overnames die Waterland, Avedon en PIA hebben gedaan, komen pas tot uiting in de lijst van volgend jaar.
Consolidatie of autonoom
Om te kunnen groeien heb je personeel nodig. De trend is dat de kantoren veel aandacht hebben voor het welzijn van de medewerkers, zorgen voor ontplooiingsmogelijkheden én een goed salaris bieden. Daarnaast is het overnemen van kantoren een methode om groter te worden. Om vast te stellen in hoeverre er sprake is van groei stellen we eerst vast hoe het aantal fte’s zich ontwikkelt. De Top 50 met als referentiejaar 2022 komt uit op een totaal aantal werkzame personen (fte’s) van ruim 38.300 tegenover een totaal van 36.700 in 2021. Een toename van ruim 4% (en 4% voor de nummers 5-50). Groeien deze kantoren als gevolg van overnames? Als we kijken naar de tabel hiernaast blijkt het grootste deel van de groei bij de Big4 vandaan te komen. Deloitte en KPMG (nr. 4) zijn in de periode 2021/2022 begonnen de war on talent invulling te geven door nieuwe medewerkers hoge salarissen en bonussen in het vooruitzicht te stellen. Mede hierdoor zijn zij in staat geweest een sterke groei te realiseren. Deze mensen kwamen ongetwijfeld voor een deel bij PwC vandaan, maar moeten ook voor een groot deel young professionals zijn geweest. Bij elkaar groeiden ze immers met bijna 1.000 fte. Overnames hebben een zeer beperkte rol gespeeld bij deze partijen (Deloitte heeft voor zover bekend alleen een overname van een bedrijf met 50 personen gedaan, van KPMG is niets naar buiten gebracht hierover). ETL is vooral sterk gegroeid vanwege een aantal overnames. Er is weliswaar autonome groei geweest, maar we gaan ervan uit dat dit relatief beperkt (lees: marktconform) was. Door welke oorzaak BDO (nr. 5) is gegroeid, is niet geheel duidelijk. Ook dit kantoor heeft ingezet op het welzijn van medewerkers, maar wekunnen niet inschatten in hoeverre dit onderscheidend is ten opzichte van andere kantoren. Crowe Foederer (nr. 14) is gestegen met ruim 100 fte (25%). Ongeveer 60% hiervan houdt verband met een aantal overnames en de rest betreft autonome groei.
Tariefstijging en efficiency
Een andere manier om te groeien is door de tarieven te verhogen en de efficiency te verbeteren. Een indicatie hiervoor is de stijging van de omzet per fte. Deze bedraagt in 2022 gemiddeld ca. 5%. We schatten in dat de factor tariefstijging de grootste invloed heeft gehad, maar horen van een aantal kantoren ook dat er meer is ingezet op efficiënter werken. Soms neemt de capaciteit af en wil men de omzet toch in stand houden en wordt er harder gewerkt of gaat men actief op zoek naar mogelijkheden om de efficiency verder te verbeteren. Bij Rijkse (nr. 49) zijn de tarieven verhoogd, maar is daarnaast ingezet op een efficiënter werkproces. ABIN (nr. 47) heeft te maken gehad met een licht krimpend bestand aan werkzame personen. Naast de tariefstijging, is er efficiënter en ook iets harder gewerkt. ABIN heeft in het recente verleden enkele kantoren overgenomen en inmiddels geïntegreerd in de organisatie, waardoor het indirecte werk afnam en de processen efficiënter konden verlopen.
Wie zijn nieuw
De AV-Top 50 kent drie nieuwkomers. BonsenReuling (nr. 39), Lentink Accountants (nr. 46) en Van der Veen & Kromhout (nr. 48). Stuk voor stuk kantoren die eigenlijk ook al thuishoorden in de AV-Top 50 van vorig jaar, maar die om verschillende redenen niet in beeld waren.
BonsenReuling groeide qua omzet van € 15,8 miljoen in 2021 naar € 17,3 miljoen een jaar later. Het accountantskantoor heeft vestigingen in Lichtenvoorde, Eibergen, Elst, Doetinchem en Deventer en kondigde halverwege 2022 aan de salarissen van medewerkers te verhogen met € 2.400 op jaarbasis in verband met de inflatie. De organisatie is met vijf vestigingen en een breed dienstenpakket een serieuze speler in Oost-Nederland, die internationaal samenwerkt binnen het ECOVIS-netwerk. Ook Lentink Accountants is een nieuwkomer in de AV-Top 50. Het kantoor heeft vestigingen in Almere, Huizen en Spakenburg. In 2022 werd een omzet van € 14,6 miljoen behaald, een jaar eerder was dat € 14,1 miljoen. Met 82 fte wordt relatief veel omzet per fte behaald. Met Kreston Lentink bedienen zij de auditklanten en is de organisatie internationaal actief. Kreston is een netwerk waarbij in totaal acht accountantskantoren zijn aangesloten. De andere nieuwkomer, Van der Veen & Kromhout, komt op plek 48 binnen op de lijst. Het Friese kantoor met vestigingen in Gorredijk en Joure bedient met circa 130 medewerkers vooral de markt in Noord- Nederland. De focus ligt daarbij op het leveren van een compleet dienstenpakket met hooggekwalificeerde medewerkers. In 2022 was de omzet van het kantoor € 13,9 miljoen, een jaar eerder was dit € 13 miljoen. De kantoren die al dan niet door de komst van de drie bovengenoemde kantoren uit de AV-Top 50 zijn gevallen zijn OovB (was nr. 45), Wesselman (was nr. 48) en Londen & Van Holland (was nr. 50). De kans is groot dat deze kantoren volgend jaar weer in de lijst verschijnen als gevolg van de samenvoeging van een aantal kantoren. Afgezien van de impact op het totaal kunnen we concluderen dat de meeste kantoren groeien door overnames te doen. Toch zijn het Eshuis (nr. 32) en Vermetten (nr. 31) die ook echt mede dankzij een succesvol personeelsbeleid in staat bleken te groeien.
ETL is de “winnaar” van de Top 50; deze partij heeft de meeste kantoren overgenomen. Crowe Foederer heeft een groter accountantskantoor (Contour) overgenomen alsmede twee kleinere HR-advieskantoren. Eshuis heeft de helft van de groei te danken aan een overname (HZG), maar laat weer zien goed in staat te zijn mensen aan zich te binden. Net als vorig jaar groeien ze autonoom ook sterk. Circa de helft van de groei komt door de aanwas van nieuw personeel. Vermetten had 60 tot 65% van de groei te danken aan autonome groei; het overige aan aansluitingen.
Flynth – Accon avm – Astrium
Het destijds in nood verkerende Accon avm werd in het voorjaar van 2022 door Flynth (nr. 6) overgenomen. Accon avm stond er slecht voor, zowel in financiële zin als qua naam. De schandalen rondom de onjuiste verantwoording in de eigen jaarrekening gaven het kantoor de nekslag. Een en ander zal effect hebben gehad op het aantal medewerkers en ook de overname op zich heeft gezorgd voor enige (gewenste en ongewenste) uitstroom van medewerkers. In dezelfde periode werd Astrium overgenomen. Dat kantoor zou in eerste instantie in zee gaan met Accon avm, maar werd meegenomen in de overname door Flynth. We kunnen echter niet achterhalen in hoeverre het samenstel van kantoren een groei of een daling van omzet heeft doorgemaakt. Het kantoor heeft de cijfers van Astrium en accon avm slechts deels geconsolideerd en bovendien zijn er geen cijfers beschikbaar van deze organisatie over de eerste maanden van het jaar. Als we echter een inschatting maken op basis van historische cijfers, dan lijkt het erop dat er bij de drie kantoren samen minder mensen zijn gaan werken en dat de omzet licht is afgenomen. Als we volgend jaar de cijfers voor het boekjaar 2023 krijgen, kunnen we een betere inschatting maken van het succes van het nieuwe Flynth in de periode 2022 en 2023 door een vergelijking met 2021 te maken.
Grote verschillen omzet per fte
Bekend is dat de top-4 kantoren altijd een hoge omzet per fte realiseren. De tarieven zijn hoog en het stereotiepe beeld is dat er altijd veel uren worden gewerkt én geschreven. BDO zit altijd een beetje tussen de Big4 en de rest in. En er wordt verondersteld dat de kantoren daaronder toch meer de mkb-kantoren zijn waar lagere tarievengelden en daarmee een lagere omzet per fte.
Maar dat beeld wordt door de lijst ontkracht. Waar de Big4 gemiddeld € 190.000 per persoon doen, doet BDO slechts € 130.000 per persoon. En de kantoren daaronder doen gemiddeld € 135.000. Daarnaast zijn er uitschieters genoeg, zowel naar boven als naar beneden. Onder de kantoren met de hoogste omzet per fte zien we drie Big4-kantoren, maar ook Qconcepts (nr. 33), een kantoor dat zich sec toelegt op audit. En Verstegen (nr. 26), een kantoor dat een stevige positie heeft in de sectoren volkshuisvesting, gemeenten en zorg. Een van de kantoren die de laagste omzet per persoon realiseren, is bijvoorbeeld ETL. Een verklaring kan zijn dat zij diverse kleinere kantoren hebben aangesloten die veel regionaal werken. En de kantoren met een agrarisch karakter scoren al jarenlang niet erg hoog qua omzet per fte.
Vooruitblik 2023
Ik verwacht dat de kantoren in 2023 weer veel groei gaan realiseren. Hoewel de problematiek rondom personeel nog nooit zo groot is geweest, zijn de tarieven per 1 januari 2023 sterk gestegen. Daarnaast wordt er hard gewerkt en is iedereen druk, wat duidt op een aanzienlijke stijging van de omzet per fte. ETL is druk met het doen van aansluitingen. En ook partijen als PIA, Waterland en Avedon hebben al diverse deals op hun naam weten te schrijven. In 2023 en 2024 zullen een aantal namen uit de AV-Top 50 verdwijnen door overnames waarbij Top 50 kantoren onderling zijn betrokken. We hebben het concreet over Rijkse, dat opgaat in Moore DRV (nr. 15). PKF Wallast (nr. 27), Koenen en Co (nr. 25) en HLB Witlox van den Boomen (nr. 13) die samen onder de paraplu van Avedon in de lijst komen te staan. Brouwers (geen cijfers aangeleverd) en ESJ (nr. 36) zullen er als PIA in komen te staan. Verder worden Moore MTH (nr. 19) en KroeseWevers (nr. 22) één partij.
1 Voor wat betreft de Big4 is uitgegaan van boekjaar 2021-2022
Arjen Schutte is als fusie-en-overnameadviseur gespecialiseerd in accountantskantoren werkzaam bij Full Finance Consultants.
Deze bijdrage komt uit de AV-Top 50. Dit magazine is verschenen in december 2023. Zie: https://www.accountancyvanmorgen.nl/kennisdoc/av3-2023-AV-TOP50/
Charlie Goldberg zegt
This is a great view of the market. Thank you for putting it together. Would it be possible for your team to share the backup for the top 50 firms data in excel given that it is a picture in this article? Thank you very much, and I look forward to hearing back!
Best,
Charlie