Tweehonderdduizend Nederlanders hebben, vaak tot hun schrik en ongenoegen, een brief gekregen van de fiscus waarin staat dat ze geregistreerd staan in de Fraude Signalering Voorziening. In antwoord op Kamervragen schrijft staatssecretaris Vijlbrief dat de naam ongelukkig gekozen is.
Etnisch profileren
In reactie op 30 (!) vragen van kamerlid Azarkan (Denk) moet Vijlbrief toegeven dat hij niet kan uitsluiten dat er etnisch geprofileerd is. En ook niet dat een tweede nationaliteit in de FSV is gebruikt om mensen te onderwerpen aan een zwaardere controle dan gemiddeld. ‘FSV bevatte geen kolom voor nationaliteit of etniciteit. Dergelijke informatie werd dan ook niet standaard in FSV geregistreerd. Wel konden medewerkers in vrije tekstvelden zelf informatie opnemen over burgers of bedrijven. Er valt niet uit te sluiten dat hierbij informatie was opgenomen die direct of indirect informatie verschafte over de etniciteit van een specifieke burger’, aldus de staatssecretaris.
Mogelijk onrechtmatig
KPMG schreef in zijn rapport van juli 2020 dat in 313 van 263.087 onderzochte signalen in het vrije tekstveld woorden voorkomen die kunnen duiden op de nationaliteit van de geregistreerde. Daarbij gaf KPMG aan dat de nationaliteit voor bepaalde belastingen een relevant of noodzakelijk gegeven kan zijn, zoals bij Inkomensheffing of bij inburgering, en dat de vastgelegde informatie in een deel van de gevallen direct is overgenomen vanuit een binnengekomen ‘Tips- en kliks’-melding van een burger en daarmee geen duiding van een medewerker van de Belastingdienst bevat. Een onderbouwing van de wettelijke grondslag en/of noodzakelijkheid ontbrak evenwel in de Gegevensbeschermingseffectbeoordeling (GEB), waardoor deze verwerkingen mogelijk onrechtmatig waren.
Onderzoek PwC loopt nog
PwC onderzoekt de effecten van het gebruik van FSV op burgers en bedrijven. Daarbij kijkt PwC ook naar de oorsprong van signalen, om vast te stellen of een signaal door de Belastingdienst zelf is gegenereerd als risicosignaal of dat een signaal van een andere overheidsorganisatie kwam in het kader van een verzoek om informatie. Ook doet de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) onderzoek naar het gebruik van FSV door de Belastingdienst. Als uit een van deze onderzoeken aanvullende informatie naar voren komt zal ik indien nodig actie ondernemen en uw Kamer informeren.
Ongelukkig
De FSV had tot doel om beter te kunnen beoordelen of de belastingaangifte of toeslagenaanvraag naar alle waarschijnlijkheid juist en volledig waren, of dat nader onderzoek nodig was. FSV werd gebruikt voor de registratie van gegevens uit andere bronnen die mogelijk op fraude wezen of signalen die konden duiden op fouten of (bewuste) niet-naleving van wet- en regelgeving door burgers en bedrijven. Vijlfbrief: ‘FSV was dus een systeem om verschillende signalen te registreren, niet alleen signalen van risico’s in een aangifte of mogelijke fraude. De naam Fraudesignaleringsvoorziening was daarmee dus ongelukkig gekozen. ‘
De FSV is eind februari 2020 uit de lucht gehaald omdat het niet voldeed aan de AVG.
Lees hier de antwoorden op Kamervragen van Azarkan (Denk).
Lees hier de antwoorden op Kamervragen van Nijboer (PvdA).
Geef een antwoord