• Nieuws
    • Accountancy
    • Fiscaal
    • Vaktechniek
  • Blog
  • Thema
    • AV2: Bedrijfsoverdracht
    • AV-Top 50
    • Checkpoints
    • Corona
    • AV1: Lifestyle en carrière
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Kennisdocs
  • Events
    • Nationale salarisdag
  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Shop
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
  • Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Accountancy Vanmorgen

  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Shop
Aanmelden nieuwsbrief
  • Nieuws
    • Accountancy
    • Fiscaal
    • Vaktechniek
  • Blog
  • Thema
    • AV2: Bedrijfsoverdracht
    • AV-Top 50
    • Checkpoints
    • Corona
    • AV1: Lifestyle en carrière
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Kennisdocs
  • Events
    • Nationale salarisdag
Home » Hoe beoordeel je aandeelhoudersleningen?

Hoe beoordeel je aandeelhoudersleningen?

Accountancy

18 maart 2022 door Extendum

Het is niet ongebruikelijk dat een (groot) aandeelhouder/bestuurder een financiering verstrekt aan ‘zijn’ vennootschap. Deze financiering kent verschillende vormen, uiteenlopend van het daadwerkelijk verstrekken van gelden tot het door de vennootschap opschorten van de betalingen bijvoorbeeld op grond van een gesloten overeenkomst (‘schuldig blijven’). Vraag is hoe deze aandeelhoudersleningen juridisch moet worden geduid.

Onduidelijke verhouding

De financiële verhouding tussen de (groot) aandeelhouder/bestuurder en ‘zijn’ vennootschap is niet zelden een onduidelijke, mede door het ontstaan van bedoelde of onbedoelde rekening-couranten. De jaarrekening geeft daarbij niet altijd het goede en eenduidige inzicht. Het blijkt dat sommige posten verrekend worden en andere weer niet, waarbij de financiële verhoudingen tussen de (groot) aandeelhouder/bestuurder en ‘zijn’ vennootschap in diverse balansposten worden vastgelegd. Voorbeelden hiervan zijn rekening-courantverhoudingen, een geldlening (al dan niet kort- of langlopend), een post ‘nog te betalen’, bijvoorbeeld wegens niet betaalde management fee, et cetera. De diverse posten worden dus verschillend gekwalificeerd in de jaarrekening.

Juridische kwalificatie van financiële verhoudingen

Vraag is hoe deze verschillende financiële verhoudingen juridisch moeten worden gekwalificeerd. Uiteraard benoemt de accountant de betreffende financiële post, maar de praktijk leert dat deze posten regelmatig niet onderbouwd zijn. Wel is over het algemeen helder dat het vreemd vermogen betreft of tenminste als zodanig bedoeld is. Uitgangspunt is dat een lening vertrekt door een (groot) aandeelhouder/bestuurder gezien wordt als vreemd vermogen voor de vennootschap die de lening heeft ontvangen. Hetzelfde geldt voor schulden die ontstaan doordat de vennootschap achterstanden heeft in zijn betalingsverplichtingen richting haar bestuurder/aandeelhouder.

Fiscaal vs. juridisch

Vanuit fiscaal oogpunt is bekend dat een aandeelhouderslening ook kan kwalificeren als feitelijk eigen vermogen (herkwalificatie). De juridische werkelijkheid kan dus afwijken van de fiscale. Dat is op zich geen probleem waarbij echter niet zelden – bewust of onbewust – de geldlening die een (groot) aandeelhouder/bestuurder heeft verstrekt aan de vennootschap wordt ‘omgezet’ in eigen vermogen (‘agio’), bijvoorbeeld doordat de lening wordt ‘omgezet’ in een agiostorting of doordat de samensteller van de jaarrekening er voor kiest de jaarrekening op fiscale grondslagen op te stellen hetgeen bij kleine rechtspersonen toegestaan is. Dat daarmee de juridische positie van de (groot) aandeelhouder/bestuurder wordt gewijzigd hoeft geen betoog. Zeker indien het een vordering van de aandeelhouder betreft die gezekerd is met bijvoorbeeld een pandrecht of hypotheek dan is de ‘omvorming’ van vreemd vermogen naar eigen vermogen een actie die verstrekkende (nadelige) gevolgen kan hebben.

Interessant is de vraag of er ook vanuit juridisch oogpunt gronden zijn om (bepaalde) leningen als ‘eigen vermogen’ te zien dan wel op een andere grond zich deze leningen verbijzonderen ten opzichte van andere crediteuren, doordat bijvoorbeeld deze leningen achtergesteld zijn. Dit alles heeft invloed op de mogelijkheid om op de geldlening af te lossen dan wel deze te verrekenen.

Een bijzonder karakter

Naast de fiscale problematiek en de verwerking van de vordering in de jaarrekening kan de vraag worden gesteld of de aandeelhouderslening naar haar aard een bijzonder karakter heeft en dat daarom nadere eisen kunnen worden gesteld aan de aflossing daarvan. In 2012 is in het Liber Amicorum voor Prof. mr. P.M. van der Zanden RA[1] al de stelling verwoord dat het niet ondenkbaar is dat terugbetaling van een aandeelhouderslening voorafgegaan moet worden door een zogenaamde uitkeringstest als bedoeld in artikel 2:216 lid 2 BW. Dit houdt in dat het aflossen op een aandeelhouderslening of het uitbetalen van achterstallige schulden alleen mogelijk is indien de vennootschap ook na uitbetaling kan doorgaan met het betalen van de opeisbare schulden (continuïteitstest).

Feitelijk betekent dit dat alleen op de aandeelhouderslening mag worden afgelost, indien de vennootschap hierdoor niet in discontinuïteit terecht komt.

Een alternatief wat wel geopperd wordt is dat de aandeelhouderslening per definitie achtergesteld dient te zijn bij de vorderingen van derden. In een rapport van de Rijksuniversiteit Groningen van 2021[2] is dit ook weer eens benoemd.

In zijn algemeenheid is een regel die eist dat voor het aflossen van een aandeelhouderslening voldaan moet worden aan de continuïteitstest een regel die een brug die te ver gaat en ook op praktische bezwaren stuit. Hetzelfde geldt voor een algemene achterstellingsregel. Dit is mijn inziens een denkrichting die er voor zal zorgdragen dat een aandeelhouder geen financiering meer wenst te verstrekken aan zijn ‘vennootschap’, aangezien dit feitelijk zou betekenen dat iedere aandeelhouderslening in meer of mindere mate dient te gelden als een vorm van eigen vermogen en dus zich ook niet laat zekeren met een zekerheidsrecht.

Overigens is opgemerkt dat in concrete situaties het aflossen op een aandeelhouderslening wel degelijk door een belanghebbende crediteur of door een curator kan worden aangetast, bijvoorbeeld op grond van een onrechtmatige daad, bestuurdersaansprakelijkheid of op grond van specifieke bepalingen in het faillissementsrecht.

Nuance voor ontstane schulden

Een algemene regeling die de aflossing op een aandeelhouderslening aan nadere regels onderwerpt gaat dus te ver. Waar wel ruimte voor nuance bestaat, althans waar verdedigbaar is dat aanvullende eisen voor aflossingen kunnen gelden, zijn bijvoorbeeld de (extra) schulden die ontstaan doordat (1) de vennootschap achterstallig is met het nakomen van haar verplichtingen of die (2) ontstaan doordat de financiële boekhouding minder helder is afgebakend.

  1. Meestal is het opschorten van uitbetalingen van huur, management fee et cetera gelegen in het feit dat de vennootschap onderpresteert. Om de continuïteit van de vennootschap te waarborgen worden dit soort betalingen soms ‘opgeschort’. Het later alsnog uitbetalen van (gecumuleerde) achterstanden in betaling aan de aandeelhouder/bestuurder zouden wel een extra toets op continuïteit kunnen gebruiken. Ook het (alsnog) uitbetalen van bijgeboekte rente op een lening (dus niet de hoofdsom zelf) zou een dergelijke toets kunnen gebruiken. Per saldo zijn dit vaak ‘achterstanden’ die geboekt worden als vordering in rekening-courant van de aandeelhouder/bestuurder op de vennootschap.

Overigens is dit, het aflossen op een vordering van de directeur/aandeelhouder, in een faillissementssituatie al een onderwerp waar de curator extra aandacht aan geeft in het kader van selectieve betalingen, onrechtmatige daad en het zg. samenspanningsbegrip ex art. 47Fw.

  1. De ‘financiële boekhouding’ biedt in sommige gevallen aanleiding tot nadere aandacht. Het lijkt soms dat met name de rekening-courant verhouding tussen de diverse vennootschappen en ‘haar’ aandeelhouders/bestuurders een soort ‘sluitpost’ is bij de samenstelling van de jaarrekening. Zowel voor het ontstaan van een rekening-courant als de omvang daarvan ontbreken alsdan de juridische grondslagen. Helaas is een groot aantal rekening-couranten vaak een kenmerk van het financieel minder zorgvuldig handelen. Een groot aantal rekening-couranten ontstaat meestal daar waar een bestuurder zich onvoldoende rekenschap geeft van de individuele positie van de verschillende vennootschappen waarover hij het bestuur voert. In sommige gevallen ontstaat in dat geval een spreekwoordelijk web van financiële verhoudingen dat voor derden ondoorgrondelijk is. Dat de aflossing van dit soort rekening-couranten richting de aandeelhouder extra kritisch worden beoordeeld is goed verdedigbaar.

Voor de accountancy ligt hier wel een taak inhoudende het kritisch beoordelen en kwalificeren van de onderlinge financiële relaties tussen de vennootschappen onderling en zeker ook de relatie met de aandeelhouder/bestuurder.

Conclusie

De financiële verhouding tussen de vennootschap en haar aandeelhouder is in principe geen andere dan elke andere lening die door de vennootschap wordt aangetrokken en kwalificeert als vreemd vermogen. Toch behoeft de aandeelhouderslening meer en specifieke aandacht. Niet alleen kan de lening fiscaal worden geherkwalificeerd maar ook juridisch kunnen er omstandigheden zijn die met zich brengen dat de lening – en met name de aflossing daarvan – extra aandacht vergt. Een algemene regel dat voor de aflossing van een de aandeelhouderslening een continuïteitstoets nodig is of dat een dergelijk lening per definitie is achtergesteld gaat te ver. Er zijn echter situaties denkbaar waarbij de aard van de financiële verhouding met zich brengt dat de aflossing van een schuld aan de aandeelhouder wel onderworpen dient te worden aan iets van een continuïteitstest. Ik heb twee voorbeelden genoemd waarbij geen sprake is van een ‘zuivere lening’ maar wel sprake is van een vordering van een aandeelhouder. Er zijn er uiteraard meer denkbaar. Op dergelijke ‘onzuivere leningen’ zou voor de aflossing een soort van continuïteitstoets (een soort van ‘aflossingstoets’) denkbaar zijn.

Auteur: Maarten-Joost Swenker, jurist en Corporate Finance adviseur bij Extendum


Extendum
Extendum heeft op alle disciplines gespecialiseerde adviseurs in huis, waaronder vaktechnische en Corporate Finance adviseurs, alsmede juristen en fiscalisten. Daarmee kan Extendum de casuïstiek vanuit meerdere invalshoeken belichten en daardoor de oplossing optimaliseren. Wilt u meer weten of heeft u een casus die u ons graag wilt voorleggen? Neem dan gerust contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek.

[1] Tilburg University en Vereniging Jaarrekeningenrecht in 2012, serie Onderneming en Recht, deel 58 (ISBN 9789461671103)

[2]  Het betreft een onderzoek van 2021 getiteld: “De positie van concurrente schuldeisers in faillissement Een verkennend onderzoek naar de positie van concurrente (mkb-)schuldeisers in faillissement en de mogelijkheden deze te verbeteren”

Categorie: Accountancy Tags: aandeelhouders, financiering, vennootschap

Tags: aandeelhouders, financiering, vennootschap

Gerelateerde artikelen

25 maart 2022

Gelders accountantskantoor in greep van conflict tussen aandeelhouders

23 maart 2022

Weet jij waar Abraham de financieringsmosterd haalt?

9 maart 2022

Gratis whitepaper | Financieren na de crisis

4 maart 2022

Credion Den Haag breidt uit naar Delft-Westland

Geef een antwoord Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Meest gelezen

  • Reputatie accountantskantoren verder onderuit in MT500
  • RSM verhoogt lonen met 5% wegens inflatie
  • ‘Ook nieuwe box 3-heffing heeft nadelen, vermogensbelasting eenvoudiger’
  • Eigenaar boekhoud- en administratiekantoor was spin in het web bij grootschalige (belasting)fraude en witwassen

Partnercarrousel

De mogelijkheden omtrent de bewijslast in geval van BTW-fraude   
De evolutie van accountancy
Visma Pinkweb logo
Do’s en don’ts bij het werven van personeel
Slim Practice Management met Alure en Twinfield Samenwerken
Exact logo
Een complete ‘productiestraat’ | Harvest Finance
Yuki logo 042021
Recruit jij accountancytalent op basis van soft skills?
Veilig werken op het wifi-netwerk van Starbucks is mogelijk
Integrated Accounting: controle en inzicht over alle processen

GAC is leverancier van Microsoft Dynamics 365 …  

Een werkdag zónder automatisering? Onvoorstelbaar voor Alfa Accountants en Adviseurs
Bedrijfsoverdracht | Maak het je klant gemakkelijk
‘Met de informatie uit het systeem ben je iedereen altijd een stap voor’
Hoe je rendement wint door een geautomatiseerde backoffice?
Hanteren jouw medewerkers al dezelfde werkwijze bij Wwft?
Hoe werkgevers medewerkers met schulden kunnen helpen
In gesprek met accountants over SharePoint
‘Een volledige SBR Jaarrekening is nodig om de bank het juiste inzicht te geven’
Hoe online facturatiesoftware het verschil maakt voor Finovion  
Laat de waan van de dag niet regeren
De digitale handtekening: wat moet je er als accountant over weten?
Fiscount en Markus Verbeek Praehep gaan opleidingsaanbod combineren
Qics NEN en ISO 27001 en NEN 7510 gecertificeerd
Van bv naar eenmanszaak; wat zijn de fiscale gevolgen?
Sander Zeijlemaker (MIT): ‘Cybersecurity ook een zaak van financials’
Van reactief naar proactief benaderen van uw cliënten (6 tips)
keurmerk ritregistratie
Geld besparen met BTW over privégebruik auto
10 belangrijke lessen uit de coronarechtspraak voor de accountancybranche
Credion
Credion Den Haag breidt uit naar Delft-Westland
Leergang Herstructureringsdeskundige voor accountants wordt herhaald

Checkpoints van Fiscount en AV

Abonneer nieuwsbrief AV

Vacatures

Werken als Salarismedewerker Interim en Detachering
Rikst
Fiscount Fiscalisten
Fiscount
Partner & Externe Accountant
Coney
(Junior) Assistent Accountant Controlepraktijk (Audit)
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Senior Assistent Accountant Controlepraktijk
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Klantmanager
Finance Plus
Medewerker Financiële administratie (m/v/x) 24-40 uur, Den Haag
Duits-Nederlandse Handelskamer
Boekhouder – Accounting & Treasury (m/v/x) 20-24 uur, Amsterdam en hybride
Duits-Nederlandse Handelskamer
Assistent Accountant, Ede 24 – 40 uur
Schuiteman
Professional – Medewerker accountancy
Van Oers
Assistent accountant in Breda
Moore DRV
Gevorderd Assistent Audit (32-40 uur per week in Alphen aan den Rijn, Gouda of Ridderkerk) 
Lansigt
(Zelfstandig) assistent-accountant
van de Kamp & van Gelder
Senior Assistant Accountant RA – Alkmaar, Amsterdam, Hoofddorp, Utrecht, Rotterdam, Eindhoven en Heerlen
RSM
Controleleider in Terneuzen
DRV
Accountant AA (24-40 uur per week in Alphen aan den Rijn of Gouda)
Lansigt
Senior Assistent Accountant RA
Share Impact Accountants
Product Marketing Specialist Accountancy
Visma
Fiscalist
Extendum
Fiscount zoekt accountants (AA/RA)
Fiscount
Controleleider  
Scab
Manager accountancy samenstelpraktijk
acconavm
Assistent-Accountant (gevorderd) / aankomend adviseur MKB
KRC Van Elderen
Beginnend assistent-accountant samenstelafdeling
SMK Accountants
Controleleider
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Assistent accountant Controlepraktijk
Van der Vlugt Accountants
Relatiebeheerder BonsenReuling Doetinchem
BonsenReuling
(Junior) Assistent Accountant Samenstelpraktijk
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Assistent-Accountant (gevorderd)
KRC Van Elderen
Accountant Internationaal
Visser & Visser
Junior administratief medewerker Nieuwegein, 32-40 uur
van helder
Accountant (AA/RA)
SMK Accountants
Staff Compilation
CROP
Specialist sociale zekerheid
Fiscount
Gevorderd assistent accountant in Sliedrecht
Moore DRV
Assistent Accountant in audit & iAccountancy Praktijk
Coney
Startend assistent accountant (fulltime)
UNP accountants adviseurs
Fiscaal medewerker accountantspraktijk
Van der Vlugt Accountants
Fiscaal jurist
WEA Accountants & Adviseurs
Beginnend Assistent-Accountant 
KRC Van Elderen
Supervisor Compilation
CROP
Fiscount zoekt een specialist sociale zekerheid
Fiscount
Professional – Loonadministrateur Onderwijs
Van Oers
Assistent accountant
Rikst
Ervaren accountantsadviseurs (AA/RA)| HBO | 24 – 40 uur | Thuiswerken | Groot netwerk
Fiscount
Senior Assistent Accountant Samenstel​praktijk
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Administratief consulent (32-40 uur)
BROADSTREET
(Senior) marketeer
Fiscount
Senior IT-Audit Professional
CROP
Assistent Controlepraktijk (24-40 uur) – Alkmaar
De Hooge Waerder
Professional – Loonadministrateur
Van Oers Accountancy & Advies
Assistent Accountant, Oud-Beijerland
Visser & Visser
Ervaren agro-fiscalist | HBO | WO | 24 – 40 uur | Thuiswerken | Groot netwerk
Supervisor Compilation
CROP
Financial Controller
ENTRPNR
Ervaren medewerker administratieve dienstverlening Lisse, 32-40 uur
van Helder
Manager Assurance
CROP
Manager Accountancy & Advies
Lentink De Jonge
Relatiebeheerder / Accountant
KRC Van Elderen
Assistent accountant samenstelpraktijk
Van der Vlugt Accountants
Assistent Accountant (24-40 uur) – Alkmaar/Heerhugowaard/Beverwijk
De Hooge Waerder
Assistent accountant controlepraktijk
Scab
Accountant manager samenstel in Middelburg
Moore DRV
Ervaren assistent-accountant en afgestudeerde AA-er
WEA Accountants & Adviseurs
Ondernemende Belastingadviseur
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Zelfstandig assistent accountant samenstel
SNP Adviseurs
Ervaren allround fiscalisten in Noord-West en Oost-Nederland
Fiscount
Accountant Internationaal
Visser & Visser
Ervaren fiscalist-estate planner
Fiscount
Adviseur MKB Accountancy
NBA
Assistent accountant – samenstelpraktijk
Scab
Relatiebeheerder Accountancy
Visma
Accountant, Amstelveen
Stolwijk Registeraccountants en Belastingadviseurs
Zelfstandig Assistent Accountant, Barendrecht
Visser & Visser
Senior Supervisor Assurance
CROP
Accountant relatiebeheerder in Rotterdam
Moore DRV
Accountant AA (24-40 uur) – Beverwijk
De Hooge Waerder
Controleleider
SNP Adviseurs
Assistent Accountant, 32 – 40 uur Goes
acconavm
Assistent Accountant
Schuiteman
Jaarrekening Specialist, Dordrecht
Visser &Visser
Relatiebeheerder zelfstandig (fulltime)
UNP accountants adviseurs
(Senior) controller / teamleider Rotterdam
Yaarwerk
IT auditor Alphen aan den Rijn, Ridderkerk
Lansigt
Relatiebeheerder
Scab
Opdrachtleider met belangstelling om ook ITGC thema op te pakken
Coney
Supervisor Assurance
CROP
Supervisor Assurance
CROP
Fiscalist
SNP Adviseurs
Tax Manager
Crop
Gevorderde assistent accountancy MKB- Beek -Maastricht
acconavm
Assistent Accountant (32-40 uur per week in Alphen aan den Rijn, Gouda of Ridderkerk)
Lansigt
Ervaren controleleider (fulltime)
UNP accountants adviseurs
Accountmanager Accountant AGRO
acconavm
Controleleider (32-40 uur per week in Alphen aan den Rijn of Ridderkerk)
Lansigt
Senior Assistent Accountant
Schuiteman
Salarismedewerker Interim en Detachering
Rikst
Compliance officer vaktechneut (24-32 uur in overleg)
UNP accountants adviseurs
Manager bij Coney Accountancy & Analytics (min 32 uur)
Coney
Senior Accountant / Teamleider Samenstelpraktijk, vestiging Barneveld
Visser & Visser

Accountancy Vanmorgen (AV) is het platform voor accountants en iedereen die geïnteresseerd is in nieuws, trends, ontwikkelingen, achtergronden en wetenswaardigheden in en rond accountancy en ondernemerschap.

Accountancy Vanmorgen is een uitgave van MOCuitgevers.

 

Categorie

  • Nieuws
  • Blog
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
  • AV-events

Info

  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Shop
  • Algemene voorwaarden MOCuitgevers
  • Annuleringsvoorwaarden
  • Privacybeleid
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
Cookies
Om u beter van dienst te kunnen zijn, maakt Accountancy Vanmorgen gebruik van cookies. Klik op instellingen om de cookie instellingen te wijzigen.
  • Ik ga akkoord
  • Instellingen
  • Functionele cookies zijn noodzakelijk voor de werking van deze website.
  • We gebruiken Google Analytics, netjes geanonimiseerd.
  • We gebruiken de marketing cookies om gepersonaliseerde advertenties te tonen.
  • Annuleren
  • Ik ga akkoord

Instellingen