Toen Cees Meijer vorig jaar na dertig jaar noodgedwongen moest stoppen als directeur van SRA, kwam het natuurlijke proces van zijn opvolging in een stroomversnelling. Met de aanstelling van Pauline van Esterik heeft SRA, in de woorden van vicevoorzitter Roland Ogink, gekozen voor een “ervaren en inspirerende” directeur. Tijd voor een kennismaking om haar plannen te horen.
Kun je iets over jezelf vertellen?
“Na de HEAO heb ik mijn master economie gehaald aan de VU in Amsterdam. Vervolgens heb ik samen met Fred van Raaij onderzoek gedaan naar de drivers van vertrouwen bij banken en ben ik in 1999 gepromoveerd aan de Erasmus Universiteit. Ik heb voornamelijk gewerkt in het bank- en verzekeringswezen. De afgelopen tien jaar vervulde ik bestuurlijke functies bij instanties die mensen helpen die het wat minder goed hebben, zoals de Stichting Mijn Geld en Zo.”
“Als mens ben ik erg nieuwsgierig, ik hou van complexiteit. Als iets ingewikkeld is, vind ik het leuk. Ik hou ervan om bij vraagstukken in de samenleving –en vooral die een bedrijfsmodel onder druk zetten – de emotie eruit te halen en te kijken wat nou echt het probleem is. En wat we ermee kunnen. Je zou kunnen zeggen dat ik zeer intuïtief gedreven ben; het triggert mij te kijken naar het echte vraagstuk dat onder water ligt. Dát vind ik interessant. Uit mijn tijd in het buitenland voor ABN AMRO heb ik geleerd dat mijn eigen referentiekader niet de norm is. Wij in Europa en Azië vonden bijvoorbeeld de zonnebloemen van Van Gogh fantastisch op een creditcard staan; in Brazilië vond men dat te vrouwelijk. Als je met andere culturen samenwerkt, moet je je realiseren dat je eigen beeld niet hét beeld is, maar gewoon een ander perspectief op de realiteit. En dat maakt het juist zo interessant om zaken vanuit allerlei perspectieven te bekijken.”
Neem je deze ervaringen mee bij SRA?
“Omdat ik voornamelijk gewerkt heb aan de consumentenkant, biedt de accountancysector of de zakelijke dienstverlening mij relatief nieuwe perspectieven. Ik bekijk dat zoals ik omga met nieuwe landen of andere culturen: met die heel nieuwsgierige, open blik. Dus openstaan voor anderen en luisteren. Dat heb ik vanaf dag één hier ook gedaan. Met alle collega’s van het SRA-bureau heb ik persoonlijk kennisgemaakt. Dat is sowieso leuk, en je hoort veel van wat er speelt. Daarnaast ga ik naar onze leden toe, luister en vraag door. Ik ervaar dat de zakelijke dienstverlening een mooie combinatie van ratio en emoties biedt. En dat hoor ik terug in die gesprekken. Als je goed luistert, hoor je het verhaal achter het verhaal en kun je in kaart brengen in welke omgeving je zit, wat de echte issues zijn en hoe je die zou kunnen adresseren. Uit alle gesprekken probeer ik de rode draad te halen. Dat is die onderzoekende, nieuwsgierige kant van mij, en de drive naar praktische oplossingen.”
“Mijn taak of opdracht is vooral te zorgen dat de vereniging toekomstbestendig blijft, met alle ontwikkelingen en dynamieken die er zijn” Pauline van Esterik
“Toen ik bij SRA over de functie kwam praten met het bestuur, klikte het. Blijkbaar was dat wederzijds. Ik voelde me bovendien gelijk op mijn plek. Met name omdat alles wat ik tot nu toe heb opgedaan aan werk-, interim- en bestuurlijke ervaring hier goed samenkomt. Ik ben gewend met heel veel verschillende partijen vanuit een matrixstructuur, niet vanuit de hiërarchie, samen te werken. Daarnaast is SRA een ledenorganisatie, met grote en kleine entiteiten die alle een eigen identiteit en karakter hebben. Een vereniging die het goede wil doen voor de sector, voor het mkb. Accountants dienen het publieke belang. Voor het accountantsberoep geldt ‘noblesse oblige’ of zoals de Duitsers het noemen een ‘Ehrenambt’. En dat voel ik, dat zie ik terug in de branche. Het sluit ook aan bij mijn eigen affiniteit met het thema ‘vertrouwen’. Ik wil graag werken voor organisaties die een maatschappelijke functie hebben. En de accountancysector levert natuurlijk een heel belangrijke bijdrage aan het vertrouwen in het maatschappelijk verkeer. Als laatste is er natuurlijk weer mijn nieuwsgierigheid te ontdekken welke vraagstukken er spelen en wat wij daarmee kunnen doen. Vanuit het SRA-bureau naar de leden toe én naar het hele mkb dat door onze leden wordt bediend.”
Heb je een bepaalde opdracht meegekregen bij je aanstelling?
“Volgend jaar bestaat onze vereniging vijfendertig jaar. Cees Meijer heeft daarvan ruim dertig jaar aan het roer gestaan. Het zijn dus grote schoenen om te vullen. SRA is een betrokken club die de afgelopen 35 jaar enorm is gegroeid en een belangrijke positie heeft binnen het domein waarin we werkzaam zijn. Mijn taak of opdracht is vooral te zorgen dat de vereniging toekomstbestendig blijft, met alle ontwikkelingen en dynamieken die er zijn. Dus zorgen dat we relevant blijven en onze toegevoegde waarde blijven behouden. Een vereniging 3.0.”
“We zijn een gezonde vereniging met een professioneel bureau. Wat mij enorm opvalt, is dat collega’s een SRA-hart hebben; in de haarvaten van onze leden zitten. Noem een naam van een lid en gelijk volgt een riedel om welk kantoor het gaat en wat de problematiek is. Ik moet dus vooral bestendigen wat goed is. En er is heel veel goed. Op mijn eerste werkdag bij SRA bespraken wij de uitkomsten van het ledentevredenheidsonderzoek. Daaruit bleek dat de leden zeer positief zijn over SRA. We zijn goed in staat daar waar nodig ondersteuning, lerend vermogen te bieden. Door heel praktische handvatten, handreikingen en toepassingen te ontwikkelen waarmee professionals, kantoren en het mkb uit de voeten kunnen. En tegelijkertijd zijn er ook aandachtspunten. Die liggen met name in de actuele ontwikkelingen. Door de fusies en overnames in de branche ontstaan er grote kantoren die een andere dynamiek met zich meebrengen. En die daarmee dus ook andere behoeftes hebben dan de kantoren waarop we ons van oudsher richten. Die segmentatie in aandacht en behoefte is belangrijk. Dat is iets wat we door moeten zetten.”
Wat is jullie rol als belangenbehartiger?
“Er zijn twee dingen die onze aandacht hebben op dit gebied. Ten eerste: Wat hebben de SRA-kantoren nodig om het werk goed te kunnen doen? Hier speelt segmentatie in behoefte, kennis en belangenbehartiging een rol. En ten tweede: Wat speelt er in het mkb, bij de klanten die onze leden begeleiden en adviseren? Zijn daar vraagstukken waarover we ook moeten nadenken? Gemene deler bij deze aandachtsgebieden is het thema ‘kwaliteit’. Samen elke dag een beetje beter worden. In dat kader hebben we bijvoorbeeld afspraken gemaakt met de Belastingdienst over Horizontaal Toezicht en spreken we met de AFM over de wijze waarop we gezamenlijk kunnen optrekken zodat de hele sector op basis van toezicht leert en verbetert.
“Als wij denken dat het belangrijk is ons geluid te laten horen, het mkb-geluid, dan doen we dat. Dat doen we meestal niet door op de trom te slaan. Wij houden van verbinding en zijn ervan overtuigd dat je door goede gesprekken, door elkaar proberen te begrijpen, van betekenis kunnen zijn. Een belangrijk onderdeel is uiteraard ook het afstemmen met andere organisaties zoals NBA, NOB of RB, om te kijken waar de vragen liggen en waar we samen kunnen optrekken.”
Wat kunnen jullie betekenen voor het mkb?
“De SRA-kantoren samen bedienen ruim 55 procent van het mkb. Wellicht inmiddels wel meer. Qua economische en maatschappelijke waarde zijn deze mkb-bedrijven voor de BV Nederland heel belangrijk. We hebben dus heel veel kennis over het mkb in Nederland. Met onze benchmark Branche In Zicht (BiZ), waarbij meer dan 400.000 jaarrekeningen in 600 branches worden geanalyseerd, geven we inzicht in wat er speelt in het mkb en signaleren we trends. Deze gezamenlijke data zijn omvangrijk en daarmee ook van cruciaal belang. Het geeft ons de mogelijkheid problemen te duiden en op te lossen. De BiZ-data zijn dus niet alleen interessant voor de leden en de klanten die ze bedienen, maar kunnen ook voer zijn voor discussie met de politiek, toezichthouders of andere brancheorganisaties. De kennis en de data die alle SRA-leden samen hebben, zijn uniek. En ik vind dat we daarvan gebruik moeten maken in het belang van onze leden, hun klanten en de samenleving.”
Hoe wil jij een bijdrage leveren aan het vertrouwen in de sector?
“De accountancysector staat aan de basis van wat vertrouwen binnen de economie, binnen de samenleving moet opleveren. De kwaliteit van dienstverlening binnen de sector is daarom cruciaal en als professional, als kantoor lever je een bijdrage aan hoe het mkb zijn werk doet. Als wij als SRA iedereen maar een klein duwtje de goede kant op kunnen geven, dan creëren we veel impact en dragen we bij aan het vertrouwen in de samenleving. Dat is voor mij een heel belangrijke motivatie en drijfveer.”
“We moeten in dat kader ook niet in de ontkenning schieten als er incidenten zijn. In elke beroepsgroep gaat wel eens wat mis. Bij heel grote kantoren en heel grote klanten is de impact groter. Maar ik ben ervan overtuigd dat mensen die in dit vak werken, dit doen naar beste eer en geweten. Vertrouwen is voor mij het uitgangspunt. Als accountant ben je de vertrouwenspersoon van het mkb. Die bedrijven willen sparren met hun accountant of fiscalist. De adviezen geef je vanuit vertrouwen, vanuit de beste intenties.”
“Als wij denken dat het belangrijk is ons geluid te laten horen, het mkb-geluid, dan doen we dat” Pauline van Esterik
“Dat verhaal probeer ik over de bühne te krijgen door het continu te herhalen. En ook door aan te geven dat accountancy geen exacte wetenschap is. Ja, er wordt veel met cijfers gewerkt. Maar het gaat om mensen, om bedrijven. Dat probeer ik te benadrukken. Ik denk dat de sector goed op weg is. Het kan altijd beter, elke organisatie is lerend. Maar door met een wat andere blik te kijken en dat te benoemen, hoop ik dat dat ook wortel schiet. Het vertrouwen in de hele samenleving is op dit moment natuurlijk laag. Dus het is denk ik ook een conjunctuurbeweging waar we in zitten. Maar kun je ergens aanjagen of kleine stappen zetten om weer richting vertrouwen te gaan, dan moet je dat doen.”
Waar staat SRA over vijf jaar?
“Ik hoop dat we ons in ieder geval hebben doorontwikkeld. En dat we kennisgedreven en op basis van data problematieken in de samenleving kunnen duiden en daarvoor ook oplossingen, nieuwe denkrichtingen kunnen bieden. Daarnaast ga ik ervan uit dat we nog steeds actieve en betrokken leden hebben en dat het bureau de producten en diensten levert waarmee zij hun werk beter kunnen blijven doen. Ik ben ervan overtuigd dat de accountant over vijf jaar nog bestaat. De mkb-accountant zal nooit verdwijnen. Binnen het mkb zal altijd de behoefte blijven bestaan een goede trusted advisor of vertrouwenspersoon te hebben, om te sparren over zijn of haar onderneming. SRA blijft dat faciliteren. Er zijn altijd genoeg vraagstukken in de branche waarover onze leden met elkaar willen sparren, waarover ze kennis willen delen. Persoonlijk zou ik het ook heel fijn vinden, maar dat is waarschijnlijk een beetje een te grote ambitie, als het vertrouwen in de samenleving en politiek zijn tipping point bereikt. Dat de curve weer omhooggaat. Dat is niet alleen in het belang van de accountant of het mkb, maar van de hele samenleving. Dat zou echt fijn zijn.”
CV
Opleiding
1985-1988 Bedrijfseconomie, Hogeschool van Amsterdam
1988-1991 Master of Arts (MA), Bedrijfseconomie, VU Amsterdam (Drs.)
1996-1999 Promotieonderzoek Bedrijfseconomie, Erasmus Universiteit Rotterdam (Dr.)
Carrière
1992-2000 Senior Marketing Manager Centraal Beheer
2000-2008 Verschillende internationale managementfuncties ABN AMRO
2008-2013 Commercieel directeur Achmea International
2013-2022 Interim Management & Consultancy
2015-2023 Bestuursvoorzitter Stichting Mijn Geld en Zo
2019-2022 Bestuurslid NVVK
2020-2023 Lid Raad van advies Kredietbank Nederland
2021-2023 Lid Raad van Advies Plinkr
2017- heden Bestuurslid en voorzitter auditcommissie Kifid
2022-heden Directeur SRA Accountantskantoren
Foto’s: Elisabeth Ismail
Deze bijdrage komt uit de tweede editie van het AV-magazine met het thema ICT en Kengetallen. Dit magazine is verschenen in juni 2023. Zie: https://www.accountancyvanmorgen.nl/kennisdoc/av2-2023-ict-en-kengetallen/
Geef een reactie