In de retail werken ruim 800.000 mensen; de bedrijfstak is daarmee de grootste private werkgever in Nederland. ‘Door de noodzaak de economie te verduurzamen en het veranderende gedrag van consumenten, worden de huidige bedrijfsmodellen in de retailsector de komende jaren op de proef gesteld’, aldus SEO.
Sector groeit trager dan de economie
Er moet dus geïnvesteerd worden in transformatie, maar kunnen retailbedrijven de benodigde euro’s ophoesten? Het onderzoeksbureau maakte een rekensom in opdracht van de sociale partners in de sector. Zo was de omzet van de retailsector in 2022 € 159 euro. ‘Hoewel de retailsector over de afgelopen twee decennia in omvang is toegenomen, is de rest van de Nederlandse economie sneller gegroeid, resulterend in een kleiner aandeel van de sector in de nationale economie.’ SEO schat de extra investeringsbehoefte op 1,2% van de omzet en dat betekent tot en met 2030 een kostenpost van € 1,9 miljard per jaar, oftewel ruim € 11 miljard bovenop de 3,6% die jaarlijks al door de sector geïnvesteerd wordt. Dat bedrag moet worden verdeeld over verduurzaming, digitalisering en vaardigheden & talentontwikkeling.
Kleine bedrijven kwetsbaar
Lukt het niet om die extra investeringen te doen, dan voelen vooral kleinere bedrijven te pijn van ‘een sterk internationaal georiënteerde markt waarin schaalvergroting de norm is’. ‘Door daarnaast onvoldoende aandacht te besteden aan verduurzaming of digitalisering missen retailers de kans om hun
bedrijfsactiviteiten efficiënter te maken en op de lange termijn noodzakelijke kosten te besparen.’ Het winkelbedrijf kan dan niet bijdragen aan verduurzaming hogerop in de waardeketen. ‘Daarnaast dreigt een ongelijk speelveld door oneerlijke concurrentie vanuit de Verenigde Staten en Azië.’
Wordt er wel geld in transformatie gestoken, dan zou dat op de korte termijn kunnen leiden tot
frictiewerkloosheid en krimp, denkt SEO. ‘Op de lange termijn kan dit daarentegen juist resulteren in het behoud van banen en economische groei.’ Maar er is dan wel meer toegankelijke financiering nodig, naast een gelijk speelveld op internationaal niveau en geharmoniseerde regelgeving binnen Nederland en Europa.
Verduurzaming grootste kostenpost
SEO calculeert dat verduurzaming van de retailsector jaarlijks 0,6% van de omzet extra zal kosten. ‘Dat komt neer op ongeveer € 950 miljoen extra per jaar.’ Omdat tot 95% van de emissies in de productie- en toeleveringsketens zitten, helpt het vooral om daar samen te werken en partnerschappen aan te
gaan met ketenpartners. ‘De sector zou ook meer circulaire bedrijfsmodellen kunnen introduceren om afval en kosten te verminderen, nieuwe inkomstenstromen te genereren of extra bezoekers aan te trekken, mits verdienmodellen mogelijk zijn.’
Voor de digitalisering zou de retailsector jaarlijks 0,5% van de omzet extra moeten investeren, oftewel € 792 miljoen extra per jaar. Talentontwikkeling zou tot slot een extra kostenpost van 0,1% betekenen (€ 158 miljoen euro extra per jaar). Daar ziet SEO kansen in samenwerking met het onderwijs.
‘Samenleving moet bijdragen’
De organisatie voor zelfstandige retailondernemers Vakcentrum vindt dat de samenleving geld in de retail moet steken en pleit voor een integraal retailbeleid. Winkels zijn meer dan een verkooppunt, aldus het Vakcentrum. ‘De winkel fungeert vaak als sociaal ontmoetingspunt en is bijvoorbeeld ook de plek waar informatie wordt verstrekt over duurzaamheid. Met assortimentskeuzes kan de winkelier bijdragen aan duurzame ontwikkelingen. De retail is daarnaast ook nog een van de grootste werkgevers en opleiders van ons land. Bovendien zijn lokale ondernemers vaak belangrijk sponsoren voor lokale sport- en culturele activiteiten. Het wegvallen van winkels kan zeker in kleinere gemeenschappen de leefbaarheid ernstig aantasten.’
Verschillen met buurlanden te groot
Patricia Hoogstraaten, directeur van het Vakcentrum: ‘Individuele ondernemers, die nu onder druk staan, moeten nog beter ondersteund worden in het vinden van financierings- en subsidiebronnen. Maar let dan wel op dat de administratieve lasten niet weer te hoog worden. Het zou al een belangrijke stap zijn als de diverse overheden de retail nog meer als partner gaan zien. Dat betekent enerzijds met elkaar hard werken aan ontwikkelingen zoals verduurzaming, maar anderzijds ook dat je in de beleidsontwikkeling en regelgeving rekening houdt met de invloed op de retail. En daarbij moet dan ook over de grens gekeken worden. De verschillen in regelgeving en bijvoorbeeld accijnzen met onze buurlanden zijn nu te groot.’
Geef een reactie