• Nieuws
    • Accountancy
    • Fiscaal
    • Overig
  • Magazine
    • 2025, ICT en kengetallen
    • 2025, Fusies en overnames
    • 2024, AV-Top 50
    • 2024, ICT & Kengetallen
    • 2024, Fusies en Overnames
    • 2023, Lifestyle en Carrière
    • 2023, ICT en Kengetallen
    • 2023, AV-Top 50
    • 2022, Lifestyle en Carrière
    • 2022, Bedrijfsovername
    • 2022, ICT en Kengetallen
    • 2022, AV-Top 50
  • Blog
  • Podcast
    • #11 – Schijnzelfstandigheid onder zzp’ers
    • Extra – Young professionals
    • # 10 – Terugblik 2024 en vooruitblik 2025
    • #9 – Klacht- en tuchtrecht
    • #8 – Administratiekantoren
    • Extra – Tooling
    • #7 – Regeldruk in de mkb-praktijk
    • #6 – Diversiteit en inclusie
    • #5 – Fusies en overnames in de accountancysector
    • Extra – (Corona)schuldenproblematiek
    • # 4 – De mkb-accountant en duurzaamheid
    • #3 – Arbeidsmarkt voor accountants
    • #2 – De accountancyopleiding
    • #1 – Vooruitblik 2024
  • Partners
  • Opleidingen
    • AV Young Professional
    • Summercourses
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Kennisdocs
  • Events
    • Nationale salarisdag
    • Nationaal Congres Familiebedrijven
    • AV-Padeltoernooi
  • AV-Top 50
    • AV-Top 50 | 2024
    • AV-Top 50 | 2023
    • AV-Top 50 | 2022
    • AV-Top 50 | 2021
  • Specialist
  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Nieuwsbrief
  • AV Young Professional
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
  • Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Nieuwsbrief
  • AV Young Professional
Accountancy Vanmorgen

  • Nieuws
    • Accountancy
    • Fiscaal
    • Overig
  • Magazine
    • 2025, ICT en kengetallen
    • 2025, Fusies en overnames
    • 2024, AV-Top 50
    • 2024, ICT & Kengetallen
    • 2024, Fusies en Overnames
    • 2023, Lifestyle en Carrière
    • 2023, ICT en Kengetallen
    • 2023, AV-Top 50
    • 2022, Lifestyle en Carrière
    • 2022, Bedrijfsovername
    • 2022, ICT en Kengetallen
    • 2022, AV-Top 50
  • Blog
  • Podcast
    • #11 – Schijnzelfstandigheid onder zzp’ers
    • Extra – Young professionals
    • # 10 – Terugblik 2024 en vooruitblik 2025
    • #9 – Klacht- en tuchtrecht
    • #8 – Administratiekantoren
    • Extra – Tooling
    • #7 – Regeldruk in de mkb-praktijk
    • #6 – Diversiteit en inclusie
    • #5 – Fusies en overnames in de accountancysector
    • Extra – (Corona)schuldenproblematiek
    • # 4 – De mkb-accountant en duurzaamheid
    • #3 – Arbeidsmarkt voor accountants
    • #2 – De accountancyopleiding
    • #1 – Vooruitblik 2024
  • Partners
  • Opleidingen
    • AV Young Professional
    • Summercourses
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Kennisdocs
  • Events
    • Nationale salarisdag
    • Nationaal Congres Familiebedrijven
    • AV-Padeltoernooi
  • AV-Top 50
    • AV-Top 50 | 2024
    • AV-Top 50 | 2023
    • AV-Top 50 | 2022
    • AV-Top 50 | 2021
  • Specialist
Home » Incidentmanagement: de kans om te leren van de spaanders

Incidentmanagement: de kans om te leren van de spaanders

Accountancy, Artikelen, Nieuws

8 december 2016 door Accountancy Vanmorgen

Accountancy Vanmorgen

‘Oorzaken en oorzakenanalyse centraal’, zo luidt het tweede hoofdstuk van het rapport van de Monitoring Commissie Accountancy (MCA). De commissie constateert daarin dat oorzakenanalyses van accountantsorganisaties over het algemeen nog onvolledig en onvoldoende diepgaand zijn. Het ontbreekt, aldus de commissie, aan op de eigen accountantsorganisatie toegesneden oorzakenanalyses. Alle aanleiding dus voor een blog over uitsluitend oorzakenanalyses. En dat begint wat ons betreft met te accepteren dat waar gehakt wordt ook spaanders vallen. De kans is groot dat vroeg of laat elke accountantsorganisatie te maken krijgt met incidenten. Soms door fouten in de eigen dienstverlening, soms doordat de organisatie wordt geassocieerd met fouten van een ander.  Het kost vaak veel tijd en geld om het incident te managen. Niet iets om trots op te zijn. Maar je kunt er ook anders tegenaan kijken. Zoals we in ons eerste blog al aangaven: het wel melden heeft ook voordelen naast de nadelen. Het biedt immers een unieke kans om te leren, beter te worden en zo herhaling te voorkomen. Never waste a good crisis! Een adequate op de eigen organisatie toegespitste oorzaakanalyse kan hierbij helpen. Daarmee laat de organisatie zien dat ze het incident en het voorkomen van vergelijkbare incidenten serieus neemt; bovendien kunnen bij een eventueel onderzoek de context en de eigen beoordeling met follow-up goed worden aangetoond (zie ook ons eerste blog over Incidentmanagement). Niet alleen in het rapport van de MCA, maar ook in de onderzoeken die de AFM uitvoert krijgen oorzakenanalyses dan ook de nodige aandacht.

Oorzaakanalyse verplicht?

Een oorzaakanalyse hoort simpelweg bij een lerende organisatie. Is het ook verplicht? Zo ja,  welke eisen worden daaraan gesteld? Artikel 32 en 33 van het Bta stellen als verplichting dat de incidenten toereikend worden vastgelegd en dat ook de maatregelen die genomen zijn naar aanleiding van het incident duidelijk blijken uit de registratie. Meer concreet stelt artikel 32 lid 3: “Een accountantsorganisatie neemt naar aanleiding van een incident als bedoeld in het tweede lid passende maatregelen. Deze maatregelen zijn gericht op het beheersen van de als gevolg van het incident opgetreden risico’s en op het voorkomen van herhaling”. Deze verplichting hangt nauw samen met de eis (artikel 21 Wta) dat de accountantsorganisatie een beheerste en integere bedrijfsvoering kent. Deze norm brengt met zich dat de accountantsorganisatie proactief risico’s in kaart brengt. Dit is nodig zodat zij op basis daarvan passende procedures inricht en passende maatregelen treft om deze (integriteits)risico’s te beheersen. Kortom, een oorzakenanalyse bij incidenten is onmisbaar en daarmee verplicht met het oog op een integere en beheerste bedrijfsvoering.

In het rapport ‘In het Publiek Belang – Het kan écht beter’ wordt de oorzakenanalyse ook genoemd als noodzakelijke maatregel om het accountantsberoep beter te maken.  Dat ook de AFM een oorzakenanalyse vindt passen binnen een adequaat beleid, blijkt uit de beslissing op het bezwaar tegen de boetes die de AFM heeft opgelegd aan KPMG van 21 februari 2011[1].

Het omgaan met incidenten is niet alleen vereist binnen het wettelijke controledomein. Zo behandelen de Nadere Voorschriften Accountantskantoren bijvoorbeeld in artikel 54 de plicht om adequaat met incidenten om te gaan, passende maatregelen te nemen en herhaling te voorkomen. Oftewel: feitelijk dezelfde regels zijn van toepassing bij incidenten elders in de accountantspraktijk en niet – zoals vaak gedacht –  alleen bij wettelijke controles.

Oorzakenanalyse; hoe?

Voor het uitvoeren van een oorzakenanalyse zijn verschillende modellen ontwikkeld. Een daarvan is het zogenoemde Zwitserse Kaas Model[2]. Los van het model zijn er belangrijke spelregels die bijdragen aan de kwaliteit van de oorzakenanalyse, zoals:

Spelregel Toelichting, voorbeelden
Een goede voorbereiding Bespreek vooraf welke verwachtingen er zijn en welke doelstelling de oorzakenanalyse heeft. Dit vergroot het SMART behandelen van de doelstellingen en dus het achteraf meten of de doelstellingen zijn behaald.
Commerciële druk (klantbehoud) versus kwaliteit Ongeacht welke mogelijke gevolgen, ‘sponsort’ de leiding de oorzakenanalyse.
Maak de analyse breed Voer de analyse niet alleen uit samen met de externe accountant, maar ook samen met de andere teamleden en betrokkenen. Dit geeft een bredere visie op de oorzaken en vergroot het lerende vermogen. Bij impactvolle incidenten is het gewenst niet-betrokkenen daarbij te betrekken met het oog op voldoende kritische en onafhankelijke analyse.
Technieken Pas meerdere technieken toe bij het verzamelen van de oorzaken en maatregelen. Bijvoorbeeld: interviews, discussiepanels.
Invalshoeken De analyse dient niet alleen in te gaan op voor de hand liggende factoren (budget, teamsamenstelling), maar ook op bijvoorbeeld gedrag en cultuur (angst om transparant te zijn?).
Diepgang Durf in diverse verdiepende waaromvragen te kijken naar de casus en de oorzaken 3. Het gaat daarbij niet om de veroorzaker, maar om de factoren die het incident hebben veroorzaakt.

Oorzakenanalyse; de uitkomsten?

De oorzakenanalyse kunnen allerlei verschillende uitkomsten met zich meebrengen. Enkele praktijkvoorbeelden uit onze consultancypraktijk:

Uitkomst Mogelijke follow-up
Angst werkt verlammend
  • Cultuurverbetering: ‘fouten maken mag’
  • Transparantie bevorderen;
  • Feedbacksystemen implementeren
Onduidelijke instructies en handboeken Het aanscherpen van guidance en communicatie hieromtrent aan de praktijk.
De teamsamenstelling is niet optimaal (wrevel, kennis, communicatiestijlen zijn niet passend)
  • Teamwisselingen
  • Teamcoaching
  • Trainingen
Het toezicht is niet adequaat geweest
  • Wisselingen in het OKB team
  • Verbeterde checklists
  • Externe input
  • Uitbreiding van de capaciteit van de compliancefunctie.
Het budget was onvoldoende
  • Vergroten van het (vaktechnische) budget;
  • Gesprekken met de cliënt;
  • Afscheid nemen.

Tips

Kort en goed: incidentmanagement vergt een deugdelijke oorzakenanalyse. Incidenten bieden kansen om beter te worden. Het helpt om er op die manier over te spreken in de organisatie. In aanvulling op de tips die wij hiervoor bespraken, enkele tips voor een deugdelijke oorzakenanalyse:

  • Laat de oorzakenanalyse een olievlekwerking krijgen: identificeer vergelijkbare dossiers, omstandigheden en ga pro- actief na of er meer incidenten dreigen. Een dergelijke brede analyse voorkomt dat maatregelen pas na de incidenten genomen worden.
  • Benader de oorzaakanalyse en het definiëren en implementeren van maatregelen multidisciplinair. Met juridische input, naast compliance en de betrokken teamleden ontstaat zo een set aan maatregelen die risico’s en herhaling in brede vorm uitsluit. Tenminste zouden ook de beleidsbepalers betrokken moeten zijn bij de oorzakenanalyse, gezien hun verantwoordelijke rol bij het opzetten en het uitdragen van het stelsel van kwaliteitsbeheersing en daarmee samenhangende kwaliteitsbewaking.
  • Een oorzakenanalyse op een ‘goed’ dossier kan ook zinvolle inzichten opleveren. Waarom werd dit een goed dossier? Wanneer de kritieke succesfactoren van het goede dossier in beeld zijn, kunnen deze mogelijk ook een rol gaan spelen in het signaleren van oorzaken die hebben geleid tot minder goede dossiers.

Annemarije Schoonbeek is advocaat en partner bij ACJS Advocaten en werkte voorheen bij de AFM. Alex Boxum is Hoofd Training en Compliance bij V&A accountants-adviseurs. Niels van Nieuw Amerongen is associate professor Auditing & Assurance aan Nyenrode Business Universiteit en is tevens directeur bij V&A accountants-adviseurs. De auteurs werken geregeld samen op het snijvlak van accountancy en juridische zaken.

1 https://www.afm.nl/~/profmedia/files/maatregelen/boetes/2013/kpmg/bob-kpmg.ashx
2 Zie voor een nadere beschrijving http://www.vna-aa.nl/blog/entryid/97/meer-zwitserse-kaas-in-de-accountancy.aspx
3 Zie bijvoorbeeld ook http://www.vna-aa.nl/blog/entryid/114/mijn-zoon-van-drie-doet-aan-root-cause-analyses.aspx

Categorie: Accountancy, Artikelen, Nieuws Tags: incidentmanagement

Tags: incidentmanagement

Gerelateerde artikelen

6 januari 2017

Incidentmanagement: best practices en de kans om je te onderscheiden!

29 november 2016

Incidentmanagement: Navigeren tussen meldplicht en geheimhouding naar de juiste loketten 

24 november 2016

Incidentmanagement: waarom een incident geen hete aardappel of wicked problem is, maar juist een kans!

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Kennispartner

Werkgevers krijgen meer duidelijkheid over toepassing Rijnvarendenovereenkomst

Partnercarrousel

Maximaliseer kwaliteit & controle met deze vier succesfactoren
“We zetten vol in op ‘autonoom’ boekhouden”
AFAS Software maakt in 2025 overstap naar volledig elektrisch wagenpark  
De vijver is leeg: zo beschik je tóch over goed opgeleide boekhouders
Een hoge automatisering begint met een goede samenwerking
Wat betekent e-facturatie voor accountants- en administratiekantoren? 
De accountant ontzorgen: samenwerken aan het totale administratieproces
Proactief optimaliseren komt voor adviseren
Adviessoftware als geheime wapen bij AXP
De 5 beste factuurverwerking software van 2025
Vereenvoudigd cliëntenonderzoek Wwft: wanneer en hoe pas je het toe?
Koppel Zenvoices nu met Microsoft Dynamics 365 Business Central
Dubbele belasting, dubbele druk: waarom steeds meer Amerikaanse Nederlanders hun nationaliteit opzeggen
“Het primaire werk van een accountant verandert onomkeerbaar”
Zo geef je goed advies over aangiften van erf-en schenkbelasting
Zo zorg je voor een goede integratie van remoteteams
De evolutie van KYC/KYB: wat accountants in 2025 moeten weten
Sleutelrol accountant bij meldingsplicht transacties 
Hoe kies je de beste urenregistratie-software voor jouw accountantskantoor?
Accountants en bedrijfswaardering: je bent een onmisbare schakel
Perspectief van onze CCO: Interview met Edgar de Wit van XLReporting
Hoeveel overuren zijn eigenlijk normaal in de accountancy?
Debt advisory: De sleutel tot succesvolle groeistrategieën 
“Onderzoek: elke maand €500 extra declarabiliteit per medewerker”
Boekhoudlandschap sterk gefragmenteerd, softwarekampioen ontbreekt (nog) in Europa
Eenvoudiger werken met deze drie koppelingen
Fraude met vervalste handtekening, grote gevolgen
In 5 weken naar een serverloze werkplek 
Hoe speel je in op de kritische klant van 2025?
Visionplanner breidt software uit met AI, betere consolidatie en zorgfunctionaliteit
Wat betekent het einde van het Logius Portaal voor het deponeren van je jaarrekening? 
Vijf veelgemaakte fouten bij het uitvragen van klantdata (en hoe je ze voorkomt)
De mens is “nooit” de oorzaak van een datalek 
Fusies en overnames in de accountancysector: wat betekent dit voor jou als accountant?
Zo maakt Joanknecht gebruik van SharePoint als DMS
“Handmatig bonnetjes invoeren voelt straks net zo achterhaald als faxen”
Bjorn Lunden lanceert Lundify 
Documentbeheer: het verwaarloosde fundament van accountancykantoren
Technologie combinerenmet businesskennis
We helpen kantoren met AI hun nieuwe rol te pakken
Van loonstrook naar HR-partner: kengetallen die er wél toe doen
Meer tijd voor medewerkers door digitalisering dankzij HR workflows
Klanten soepel bedienen met AFAS SB
Hoe financier je werkkapitaal voor een onderneming?
Meer financiële ruimte? De energiebon als slimme oplossing
Het ‘zo-goed-als-zeker’-criterium van de Hoge Raad
Bouw een sterk accountancyteam en stimuleer teamontwikkeling
Hoe stel je efficiënt de jaarrekening samen? Praktijkcasus met VLM
Loonontwikkelingen in 2024: zowel kansen als bedreigingen voor ondernemers
Werkgeverslasten berekenen: vijf vragen beantwoord     
We werken aan een grote efficiencyslag voor de accountant
Een netwerk vol kennisen ervaring
AV-Top 50 | Gratis opleiding belangrijk wapen in strijd tegen personeelstekort
Deelnemingen in de jaarrekening op fiscale waarderingsgrondslagen
Inhuur van VOF (vennoten) te beschouwen als zzp’ers of werknemers?
Waarom kennis van arbeidsrecht belangrijk is voor adviseurs

Vacatures

Beginnend assistent accountant Audit (met 1 jaar ervaring)
BonsenReuling
Adviseur Vakspecialist Accountancy
Schipper Accountants
zelfstandig assistent accountant samenstelpraktijk
Scab
Adviseur Agro
Schipper Accountants
Senior Assistent Accountant
Schipper Accountants
Assistent accountant mkb
aaff
Zelfstandig Assistent Accountant Samenstel
Steens & Partners Accountants en Adviseurs
Accountant Agri & Food- Gorinchem
aaff
Agro Accountant
Schipper Accountants
Senior Belastingadviseur
Kaap Hoorn
Teamleider Accountancy – Arnhem
aaff
Accountant RA
PIA Group
Finance & Business Development Analyst
PIA Group
Financieel administratief medewerker
Scab
Accountant mkb- Gorinchem
aaff
Controleleider audit
Kaap Hoorn
Accountant AA
Hendriksen Accountants en Adviseurs
Assistent accountant controlepraktijk
Scab
Assistent Accountant
Schipper Accountants
Zelfstandig Assistent Accountant
Hendriksen
Beginnend assistent accountant Audit
BonsenReuling
Assistent accountant mkb- Zelhem
aaff
Relatiebeheerder  
Scab
Controleleider
PIA Group
Adviseur accountancy Agri & Food – Hoogeveen
aaff
Gevorderd Assistent Accountant Samenstelpraktijk
Kaap Hoorn
Vacature Assistent accountant Duiven
Westerveld en Vossers
Teamleider Accountancy  – Dronten
aaff
Controleleider / Accountant Auditpraktijk
PIA Group
Assistent accountant Agri & Food – Raamsdonksveer
aaff
Teamleider Accountancy – Culemborg
aaff
Adviseur accountancy Agri & Food – Zwolle
aaff
Finance Consultant
a.s Works
Gevorderd assistent Accountant – Controlepraktijk
PIA Group
Gevorderd assistent accountant Audit
BonsenReuling
Ervaren Assistent Accountant- Gouda
WEA
Adviseur Accountancy Agri & Food – Raamsdonksveer
aaff
Beginnend assistent accountant – Elst
BonsenReuling
Senior Assistent Audit
Confirm Audit & Assurance
Vacature Assistent accountant Barchem
Westerveld en Vossers
Beginnend assistent accountant – Lichtenvoorde
BonsenReuling
Assistent Accountant Controlepraktijk (Audit) Gouda
WEA Gouda
Beginnend Assistent Accountant Audit & Assurance
PIA Group
Accountant met partnerambitie
Schipper Accountants
Junior Adviseur mkb
KRC van Elderen
Assistent Accountant gevorderd AA Zwijndrecht
PIA
Adviseur mkb / Accountant
KRC Van Elderen
Gevorderd Assistent Accountant Auditpraktijk
PIA Group
Zelfstandig Assistent Accountant Samenstelpraktijk
PIA Group
Abonneer nieuwsbrief AV

Meest gelezen

  • Box 3 in 2028: het wordt voor de belegger niet beter 16.5k weergaven

  • Oud-FIOD’er Douma (105), pensioen na 39 jaar en 4 maanden, liep bonus mis 12.8k weergaven

  • Pensionado’s bijten in het stof met klacht tegen accountant om jaarrekening ABP 12.2k weergaven

  • BDO naar rechter om BFT-boete in Vitesse-zaak 8.6k weergaven

  • Waarom goede medewerkers vertrekken (en het bijna nooit aan het salaris ligt) 5.3k weergaven

Vraag en aanbod

Samenwerking gezocht/aangeboden door audit-onlykantoor
Mbi-kandidaat gezocht voor accountantskantoor uit de regio Eindhoven
Mbi-kandidaat gezocht voor accountantskantoor in medische sector
Mbi-kandidaat voor administratiekantoor in Zeewolde gezocht
Ter overname gezocht: administratiekantoren in heel Nederland
Ter overname aangeboden: administratiekantoor in de regio Doetinchem
Ter overname aangeboden: Accountantskantoor in de kop van Noord-Holland
Samenwerking aangeboden voor wettelijke controles
Mbi-kandidaat voor administratiekantoor in Rotterdam gezocht
Ter overname/aansluiting gezocht: accountants-, belastingadvies- en administratiekantoor in de regio Kennemerland
Administratiekantoor ter overname gezocht
Ter overname gezocht: accountants- of administratiekantoor regio Rotterdam
Administratiekantoor regio Hendrik Ido Ambacht ter overname gezocht
Mbi-kandidaat voor administratiekantoor regio Den Haag gezocht
Ter overname of fusie gezocht: accountants- of belastingadvieskantoor Noordoost-Brabant
Mbi-kandidaat gezocht voor accountantskantoor uit Twente
Mbi-kandidaten en/of accountantskantoor gezocht in Zeeland
Ter overname aangeboden: administratiekantoor in Overijssel met sectorspecialisatie

Accountancy Vanmorgen (AV) is het platform voor accountants en iedereen die geïnteresseerd is in nieuws, trends, ontwikkelingen, achtergronden en wetenswaardigheden in en rond accountancy en ondernemerschap.

Accountancy Vanmorgen is een uitgave van MOCuitgevers.

 

Categorie

  • Nieuws
  • Blog
  • Partners
  • Opleidingen
  • Vacatures
  • AV-events

Info

  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Shop
  • Algemene voorwaarden MOCuitgevers Vanmorgen
  • Annuleringsvoorwaarden
  • Privacybeleid
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
Cookies
Om u beter van dienst te kunnen zijn, maakt Accountancy Vanmorgen gebruik van cookies. Klik op instellingen om de cookie instellingen te wijzigen.
  • Ik ga akkoord
  • Instellingen
  • Functionele cookies zijn noodzakelijk voor de werking van deze website.
  • We gebruiken Google Analytics, netjes geanonimiseerd.
  • We gebruiken de marketing cookies om gepersonaliseerde advertenties te tonen.
  • Annuleren
  • Ik ga akkoord

Instellingen