Een recept voor een thriller of, afhankelijk van het gekozen perspectief, een schelmenverhaal. Pathé, dat ook zelf films produceert, kan met de elementen uit de miljoenenfraude in eigen huis zo aan de slag. Hoe was het mogelijk dat het bedrijf zich voor ruim €19 miljoen liet tillen door een stel oplichters, die zich voordeden als de allerhoogste baas van het Franse bioscoop- en filmbedrijf?
En hoe kon het dat ex-KPMG-accountant Edwin Slutter erbij zat en niets doorhad? Dat er aan Slutters professioneel-kritische instelling mogelijk wel aan te merken viel, had de Pathé-directie kunnen weten. Eerder was Slutter zijdelings betrokken bij een andere grote fraude, bij de Twentse vleesverwerker Weyl, leidend tot een faillissementstekort van €150 miljoen. De accountant had ten onrechte goedkeurende verklaringen afgegeven bij de jaarrekeningen van 2008 en 2009.
Forensisch onderzoek
Op verzoek van de curatoren deed EY Fraud Investigation & Dispute Services (EY) onderzoek naar onregelmatigheden in de administratie van Weyl in de periode van 1 januari 2009 tot en met 20 mei 2010. EY bracht daarover in maart 2011 rapport uit. Een tweede onderzoek richtte zich op de opdrachtaanvaarding en continuering van de opdracht, de frauderisicoanalyse en gerelateerde controlewerkzaamheden, de voorraden, de debiteuren, de crediteuren, en de met de voornoemde posten samenhangende onderdelen van de controle, waaronder de goederenbeweging, de omzet en de kostprijs. Duidelijk was dat Weyl de resultaten in 2008 en 2009 met miljoenen euro’s had opgepoetst. De curatoren dienden vanwege de Weyl-zaak een claim in tegen KPMG.
Forensisch onderzoek
Voordat hij zelf verantwoordelijk werd voor de controle maakte Slutter deel uit van het controleteam. De leider van het toenmalige controleteam was commissaris en adviseur bij Weyl ten tijde van de audit. In het voorjaar van 2010 rezen bij de banken vragen over onder meer de juistheid van de door Weyl-vennootschappen opgestelde facturen voor ingekocht vee en vlees. De banken knepen het krediet af en kort daarop ging het bedrijf failliet. De algemeen en financieel directeur zijn in 2012 door de strafrechter veroordeeld wegens belastingfraude. Een zaak die voor Slutter persoonlijk grote consequenties had: doorhaling uit het accountantsregister, al kwam duidelijk vast te staan dat hij niet bewust een oogje had toegeknepen.
Onregelmatigheden
Ook de Accountantskamer werd gevraagd Slutters handelen (en vooral zijn nalaten) te beoordelen, door de Stichting Onderzoek Bedrijfsinformatie (SOBI), een kalvermester en een veehandelaar. Maar de kalcht werd ingetrokken en met KPMG werd een schikking getroffen. De tuchtrechter vond de zaak te ernstig om zo maar te laten passeren, en de klacht werd daarna voortgezet door de AFM, ‘in het algemeen belang’. Volgens de Accountantskamer was de accountant niet kritisch genoeg geweest en stelde zijn controle weinig voor. Alle red flags negeerde hij. Doorhaling was de sanctie. Het College van Beroep voor het Bedrijfsleven vond in hoger beroep dat niet was aangetoond dat de ex-KPMG’er expres een oogje toekneep bij Weyl. Na het hoger beroep bleef de doorhaling wel staan.
‘1001 vragen’
Dat de Pathé-oplichtingszaak veel vragen oproept omtrent van de rol van Slutter, vindt ook auditdeskundige en universitair docent accountancy Francis Bouman, verbonden aan Nyenrode Business University. In het FD zegt zij dat deze zaak bij haar ‘wel 1001 vragen’ oproept. ‘Hij [Slutter] moet het bij Weyl wel heel bont hebben gemaakt. Een doorhaling loop je niet zomaar op. En nu zijn bij Pathé al die miljoenen verdwenen. Los van het handelen van Slutter roept dit ook vragen op over de bedrijfscultuur bij Pathé. Was een telefoontje naar het hoofdkantoor in Parijs echt een te grote drempel? Het is onvoorstelbaar dat dit zo is gelopen.’
Verleden onderzocht
Het verleden van Slutter is voor zijn aanstelling uitgebreid onderzocht, heeft Pathé laten weten, maar de uitkomsten zouden geen rol gespeeld hebben bij zijn aanstelling. Slutter staat als lid van de ledengroep Accountant in Business gewoon weer in het register. Slutter en CEO Dertje Meijer (ex-Schiphol. Ex-Havenbedrijf Amsterdam) zijn door de familie Seydoux, eigenaar van moederbedrijf Les Cinémas Gaumont Pathé, op non-actief gezet. De twee hadden wel overlegd over de betalingen die ze ‘wonderlijk’ vonden, maar het gevraagde geld toch overgemaakt. Daarna wilde Pathé kost wat het kost van Slutter af. Dat is gelukt, blijkt uit een vorige week gepubliceerd vonnis van de kantonrechter. Het film- en bioscoopconcern moet er nog even voor bloeden. De (inmiddels oud-)cfo wordt tot 1 december 2018 doorbetaald.
Geef een reactie