De middelingsregeling sneuvelt misschien. Van de regeling wordt slechts beperkt gebruik gemaakt, maar zij kost de Belastingdienst 15 FTE en € 1,1 miljoen aan uitvoeringskosten. De Belastingdienst verwerkt en controleert deze verzoeken namelijk handmatig. Dat meldt staatsecretaris Menno Snel bij de aanbieding van het rapport ‘Evaluatie middelingsregeling’.
Jaarlijks maken circa 50.000 belastingplichtigen gebruik maken van de middelingsregeling. Dit legt een budgettair beslag van tussen € 70 miljoen en € 90 miljoen. De gemiddelde middelingsteruggave ligt tussen € 1.550 en € 1.700, maar de mediaan (de middelste waarde) ligt een stuk lager op ongeveer € 900. Dit komt doordat het grootste gedeelte van de middelingsteruggaven (circa 27.000) kleiner is dan € 1.000, maar er daarnaast jaarlijks ook ongeveer 3.000 gevallen zijn waarbij belastingplichtigen meer dan € 5.000 terugkrijgen.
Veel loondienst
Gemiddeld maken elk jaar iets meer niet-ondernemers (circa 28.000) gebruik van de regeling dan ondernemers (circa 21.000). Omdat er in Nederland veel meer mensen in loondienst zijn dan ondernemers, is het relatieve gebruik bij ondernemers wel veel groter: 2,4% van de ondernemers maakt per jaar gebruik van de middelingsregeling, tegen 0,2% van de niet-ondernemers. Verder zijn opvallend veel gebruikers van de regeling tussen de 25 en 30 jaar; dit zijn waarschijnlijk starters op de arbeidsmarkt). De middelingsteruggave is gemiddeld echter een stuk hoger bij oudere gebruikers van de regeling. Bij een uitsplitsing naar inkomen valt op dat , zoals verwacht kan worden, de meeste gebruikers van de regeling een gemiddeld inkomen hebben rond de schijfgrenzen waar tariefverschillen optreden.
Inkomenspatroon
Ook blijkt dat de gemiddelde middelingsteruggave voor hoge inkomens veel hoger is dan die van lagere inkomens. Uit het inkomenspatroon van de gebruikers blijkt dat 30% binnen de categorie starter (of structureel meer verdienen) valt en 28% binnen de categorie stopper (of structureel minder verdienen). Ongeveer 19% heeft een onregelmatig wisselend inkomen (bijvoorbeeld een ondernemer met fluctuerende winst), 18% heeft een incidentele piek in het inkomen (bijvoorbeeld een bonus) en 5% heeft een incidentele inkomensdip (bijvoorbeeld een sabbatical). De benutting van de middelingsregeling is laag: 85% van de belastingplichtigen die recht hebben op een middelingsteruggave maakt er geen gebruik van.
Budgettair beslag
Het budgettaire beslag van de regeling zou vier keer zo groot zijn bij volledige benutting. Vooral mensen die recht hebben op een lage middelingsteruggave en/of een laag inkomen hebben, benutten de regeling nauwelijks. Ook ligt de benutting een stuk lager bij mensen in loondienst dan bij zelfstandigen. Het indienen en verwerken van middelingsverzoeken is voor de Belastingdienst administratief relatief bewerkelijk.
De middelingsregeling sneuvelt misschien, want er maken relatief weinig mensen gebruik van en het is veel handmatig werk (die goede oude tijd). Je zou ook kunnen zeggen: we zorgen dat de middelingsregeling beter bekend wordt onder de burgers en maken hem door automatisering beter toegankelijk, zodat het gebruik toeneemt en de uitvoeringskosten omlaag kunnen. Dit in plaats van door afschaffing weer een verkapte bezuinigingsmaatregel door te voeren.