Organisaties in de jeugdzorg zijn het coronajaar 2020 redelijk goed doorgekomen. Het nettoresultaat viel hoger uit dan in 2019. Maar het weerstandsvermogen blijft zorgelijk en één op de vijf schrijft rode cijfers. Dit blijkt uit onderzoek van inkoopcoöperatie Intrakoop en Verstegen accountants en adviseurs.
Incidenteel
Intrakoop en Verstegen analyseerden de jaarverslagen van 245 jeugdzorgorganisaties met minimaal 1 miljoen omzet. Dat komt overeen met 94% van de omzet in deze zorgsector. De instellingen eindigden € 38 miljoen in de plus (tegenover € 15 miljoen in 2019). Ook de omzet (€ 2,9 mrd) was hoger dan het voorgaande jaar. Dit positieve resultaat is voor een groot deel te danken aan de compensatie voor omzetderving en voor extra kosten door corona. Ook de subsidie voor de zorgbonus zijn als opbrengsten meegenomen in de jaarrekeningen.
Zorgelijk
Ondanks deze coronasteun blijft de financiële positie van de jeugdzorg zorgelijk. Zo heeft net als een jaar eerder nog steeds ruim de helft van de jeugdzorginstellingen een weerstandsvermogen onder de gangbare norm van 15%. Ook schreven 54 jeugdzorginstellingen rode cijfers, ruim 20 procent van de sector. Dit zou te wijten zijn aan te lage tarieven en toenemende krapte op de arbeidsmarkt. Hierdoor stijgen personeelskosten en moeten er meer flexibele krachten en zzp’ers worden ingehuurd. De kosten van instellingen in de jeugdzorg stegen in 2020 gemiddeld met 8,8 procent.
Complexer
Uit de analyse blijkt dat de resultaatverbetering in 2020 vooral door de kleinere en middelgrote jeugdzorgorganisaties is gerealiseerd. De grotere jeugdzorgorganisaties presteerden financieel minder goed in dan 2019. Dit wordt mogelijk veroorzaakt door het feit dat hun cliënten vaker met meervoudige complexe aandoeningen kampen. Hierdoor komen deze organisaties sneller in de problemen met de vergoedingen die zij van de gemeente ontvangen. ‘Het tekent de kwetsbare positie van de jeugdzorg’, stelt Ruud Plu, directeur/bestuurder van Intrakoop. ‘De coronasteun en het feit dat gemeenten door de rechter zijn gedwongen om kostendekkende tarieven te bieden, helpen zeker, maar vergeleken met andere sectoren in de zorg blijven de financiële cijfers dun ijs.’
Personeelskosten lopen op
Van de bedrijfslasten vormen de personeelskosten verreweg de grootste post. In 2020 bedroegen de totale personeelskosten € 2,0 miljard, 8% meer dan in 2019. Vooral de salariskosten stegen hard met 8,7%, onder ander door een toename van het aantal fte’s dat werkt in de sector en een stijging van 4% door cao-afspraken. Door de aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt stegen ook de kosten voor personeel niet in loondienst (PNIL) verder. De kosten voor flexibel personeel komen daarmee in totaal op € 161 miljoen (+6,8%). De andere personeelskosten daalden licht met 0,4%. Door de coronacrisis waren er bijvoorbeeld minder reiskosten en minder opleidingen.
Krapte
De krapte op de arbeidsmarkt wordt zichtbaar in het aantal vacatures: de onderzochte jeugdzorgorganisaties telden eind 2020 1.417 vacatures, 4,2 procent meer dan in 2019. Ruim driekwart (79%) van de vacatures betreft cliëntgebonden vacatures. Het aantal moeilijk vervulbare cliëntgebonden vacatures steeg net als een jaar eerder met bijna 35%. En net als in de andere zorgsectoren steeg ook het verzuimpercentage in de jeugdzorg. Maar de toename is niet schokkend: van 5,9% in 2019 naar 6,0% in 2020. Het aantal cliënten steeg met ruim 3.000. Bij de 245 onderzochte instellingen hebben in totaal in 2020 ruim 330.000 cliënten zorg ontvangen. De capaciteit, uitgedrukt in het totaal aantal plaatsen dat gefinancierd vanuit de jeugdwet beschikbaar is voor verblijfszorg, daalde in 2020 met 3,7%. Bij de onderzochte organisaties gaat het in totaal om 7.776 plaatsen. Daarnaast telden de onderzochte organisaties 780 plaatsen voor gesloten jeugdzorg. Dit aantal is bijna gelijk aan het aantal plaatsen in 2019 (+0,6%).
Inkoopuitgaven
Bij de onderzochte jeugdzorgorganisaties werd in totaal € 1.027 miljoen besteed aan zogeheten inkoopuitgaven. De inkoopuitgaven stegen in 2020 met 7,3%, een toename die in lijn ligt met de eerdere stijging in 2019 (8,0%). De toename is het gevolg van hogere exploitatiekosten (6,6%). Ook werd er meer uitgegeven aan cliënt- en bewonersgebonden kosten, waaronder de uitgaven aan therapieën en geneesmiddelen. In 2020 stegen deze kosten flink met 6,7% naar een totaal van € 267 miljoen. Een deel van de stijging kan worden verklaard door een toename van het aantal cliënten. De totale investeringen van de onderzochte jeugdzorgorganisaties bedroegen in 2020 iets meer dan € 51 miljoen. De toename van de investeringen komt voor een deel door sterk stijgende investeringen in nieuw- en verbouw. Het volledige rapport met alle cijfers over de jeugdzorg is te vinden op de website van Intrakoop.
Bron: Intrakoop
Geef een reactie