Vier op de tien glastuinders moet het bedrijf tijdelijk of definitief stoppen vanwege de hoge energieprijzen, concludeert branchevereniging Glastuinbouw Nederland uit onderzoek. Het kabinet werkt aan een reddingsplan.
De organisatie heeft de resultaten van het onderzoek, uitgevoerd met Rabobank, ABN Amro en Eneco-dochter AgroEnergy, gedeeld met het FD. Eind vorig jaar liet al 20 procent van de glastuinders weten de toekomst somber in te zien. Voorzitter Adri Blom-Lemstra noemt de situatie in het dagblad ‘verschrikkelijk’. ‘Als er niet snel wordt ingegrepen, gaat dit consequenties hebben in de hele keten, van kennisinstituten als Wageningen tot en met zaadbedrijven, de verpakkingssector en de logistiek. Deze hele topsector dreigt onderuit te gaan.’
Onkosten dertig keer zo hoog
Door gestegen kosten en geldgebrek staat de marge bij de volledige branche, van rozenkwekers tot paprikatelers, onder druk. Bedrijven teren in op het spaargeld en investeren in energiebesparing is niet aan de orde. Energie maakt doorgaans 20 tot 30 procent uit van de onkosten van een glastuinder uit, maar dat is gerekend met gasprijzen van 7 tot 20 cent per kubieke meter. ‘Dat is geëxplodeerd tot 180 cent rond de Kerst. Een vertienvoudiging. Wat zeg ik? Het twintig-, dertigvoudige’, zegt Blom. De prijsstijgingen kunnen niet worden doorberekend aan supermarkten omdat daarmee langetermijnafspraken zijn gemaakt. En als het wel kan, haalt de supermarkt tomaten wel uit Spanje of Marokko, aldus Blom.
Crisisoverleg
Banken zouden inmiddels bijna geen tuinder meer kunnen financieren. Er wordt al enkele maanden overlegd met onder meer Rabobank, Eneco en LTO Nederland. Glastuinbouw Nederland sloeg al eerder alarm, maar pas na de Kerst en vooral na de Russische inval in Oekraïne was er ook bij de overheid bereidheid om te gaan praten over de penibele situatie in de glastuinbouw. Stoppen met gas is overigens geen optie volgens Blom: ‘Met 9 procent van het gasverbruik leveren wij 11 procent van de Nederlandse stroom. Zonder tuindersstroom gaat het licht uit bij miljoenen Nederlanders.’
Overheidsborg
Ministers Rob Jetten (Klimaat) en Henk Staghouwer (Landbouw) hebben wel een reddingsplan voor de glastuinbouw in de pen, dat eind april rond moet zijn. Wat Blom betreft komt daar in te staan dat de overheid in plaats van de banken borg gaat staan voor de energiecontracten van de tuinders. Daarnaast moet de subsidie voor duurzame energiebronnen beter worden vormgegeven. ‘Want dat we als sector van het gas af moeten en willen, staat buiten kijf.’
Geef een antwoord