• Nieuws
    • Accountancy
    • Fiscaal
    • Vaktechniek
  • Blog
  • Thema
    • AV2: Bedrijfsoverdracht
    • AV-Top 50
    • Checkpoints
    • Corona
    • AV1: Lifestyle en carrière
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Kennisdocs
  • Events
    • Nationale salarisdag
  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Shop
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
  • Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Accountancy Vanmorgen

  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Shop
Aanmelden nieuwsbrief
  • Nieuws
    • Accountancy
    • Fiscaal
    • Vaktechniek
  • Blog
  • Thema
    • AV2: Bedrijfsoverdracht
    • AV-Top 50
    • Checkpoints
    • Corona
    • AV1: Lifestyle en carrière
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Kennisdocs
  • Events
    • Nationale salarisdag
Home » Verwacht het maatschappelijk verkeer te veel van accountants?

Verwacht het maatschappelijk verkeer te veel van accountants?

Accountancy

9 juni 2022 door Fiscount

De laatste jaren is er veel te doen geweest over de rol die de accountant richting het maatschappelijk verkeer moet innemen. Vooral met betrekking tot het uitvoeren van wettelijke controleopdrachten van de jaarrekening wordt er van de accountant heel veel verwacht. Meer dan vroeger, toen alles beter was (behalve de computers)… Verwacht het maatschappelijk verkeer te veel?

De maatschappelijke rol van de accountant komt voort uit de leer van Limperg (wie kent hem nog?). Limperg stelde: “De accountant is verplicht om zijn arbeid zo te verrichten, dat hij de verwachtingen, welke hij bij de verstandige leek opwekt, niet beschaamt; en, omgekeerd, geen grotere verwachtingen mag opwekken dan door de verrichte arbeid gerechtvaardigd wordt.’ Vergeef me in dezen de mannelijke vorm. Limperg leefde in de vorige eeuw. Maar in deze stelling van hem komt wel duidelijk de verwachtingskloof naar voren.

Enerzijds moet de accountant duidelijk zijn over de werkzaamheden die zijn verricht en de uitkomsten daarvan. Anderzijds moet ook duidelijk worden welke verwachtingen het maatschappelijk verkeer heeft en of de accountant in staat mag worden geacht aan deze verwachtingen te voldoen. Dit is ook geen statische situatie; we leven in een continu veranderende wereld. De verwachtingen van de maatschappij zijn afhankelijk van de tijdgeest en van gebeurtenissen die zich in de wereld voordoen. Door diverse boekhoudschandalen in de afgelopen jaren is de druk op de accountant om ‘wat meer’ te doen alleen maar verder toegenomen.

In de rol van de accountant richting het maatschappelijk verkeer ‘sturen’ met name toezichthouders (de Autoriteit Financiële Marken, AFM), stakeholders (vertegenwoordigd door organisaties als Eumedion) en de politiek (bijvoorbeeld de Kwartiermakers Toekomst Accountancysector) dit. Maar ook de Auditdienst Rijk (ADR) speelt hierin een rol, gelet op zijn ‘Rapport van feitelijke bevindingen review accountantswerkzaamheden NOW 1- en NOW 2- regeling’.

Rolvervaging

Valkuil hierbij is dat er naar mijn mening soms wat ‘rolvervaging’ optreedt. Zo gaf de AFM onlangs in haar position paper ‘Omgang accountantsorganisaties met fraude(risico’s) bij gecontroleerde ondernemingen’ het volgende aan:

  • Het signaleren en opvolgen van fraude(risico’s) in de wettelijke controle van gecontroleerde ondernemingen is een belangrijke verantwoordelijkheid van de externe accountant.
  • Hoewel een geobjectiveerd beeld ontbreekt, lijkt de accountancysector als geheel nog onvoldoende ontwikkeld in het detecteren en opvolgen van frauderisico’s.

Deze beweringen an sich hebben niets te maken met het uitoefenen van toezicht. Ze geven echter wel aan hoe de verwachtingen van het maatschappelijk verkeer kunnen veranderen. Ik heb ooit in mijn opleiding tot accountant geleerd dat de accountant in het geheel niet geoutilleerd is om fraude te detecteren en op te sporen, tenzij hiervoor reeds aanwijzingen bestaan. Afgezien van fraude met de financiële verslaggeving vindt fraude veelal plaats op operationeel niveau. De externe accountant is niet dusdanig bij de dagelijkse gang van zaken betrokken dat hij of zij daar grip op zou kunnen krijgen.

Veel commotie en ongewenst vertrek

De Kwartiermakers zijn door minister Hoekstra benoemd om kabinetsaanbevelingen aan te jagen voor de duurzame verbetering van wettelijke controles van accountantsorganisaties. De indicatie van deze Kwartiermakers – dat de accountant in de controleverklaring moet rapporteren over fraude en continuïteit bij de gecontroleerde – leidde eind 2021 tot veel commotie. Zodanig veel zelfs, dat een aantal accountants spontaan hun titel inleverde en zich liet uitschrijven uit het register van de NBA. Dat is natuurlijk zonde, omdat op die manier ook een deel van de klankbordgroep wegvalt. En is de mogelijkheid om kritisch te kunnen en te mogen zijn niet een van de pijlers die het mooie accountantsberoep overeind houden?

Belangrijke aandachtspunten

Je kunt je natuurlijk afvragen of de accountant überhaupt zou moeten rapporteren over iets (fraude) waarover de gecontroleerde zelf, op basis van wet- en regelgeving, geen enkele rapportageverplichting heeft. Maar wanneer je dan als accountantsberoep middels aanpassing in de regelgeving zover komt dat je het belangrijk vindt en er ‘iets’ aan wil doen, dan spelen er minimaal twee zaken:

  • Je moet natuurlijk wel duidelijk kunnen maken wat dat ‘iets’ dan is en wat er van de accountant verwacht wordt.
  • Er moet ook nog even aan de klant worden uitgelegd dat de verklaring van komend jaar er iets anders kan uitzien, omdat er een passage over ‘management override’ in opgenomen moet worden. Die kan bij de klant wellicht toch een beetje rauw op het dak vallen.

De NBA heeft het eerste aspect opgepakt door een werkgroep te formeren en een pilot op te starten. De werkgroep deelt ervaringen en zij zorgen er ook voor dat kantoren informatie krijgen. Het tweede aspect – uitleg geven aan de klant – wordt toch vaak aan de accountant en de kantoren zelf overgelaten.

Verschillen tussen kantoren

Over kantoren gesproken: het bovenstaande zal voor de grotere kantoren ingepast kunnen worden in de werkmethodiek. Organisaties van Openbaar Belang (OOB’s) zullen veelal begrijpen welke positie de accountant inneemt in het governanceproces van de organisatie en de wijze waarop verantwoording wordt afgelegd aan de ‘buitenwereld’. Bij kleinere kantoren die opdrachten voeren voor met name het middelgrote controleplichtige mkb kan dat anders liggen. Ten eerste is de omvang van deze bedrijven vaak kleiner en beschikken ze niet over een uitgebreide compliance-afdeling. Ten tweede is de buitenwereld voor deze bedrijven kleiner. Sterker nog: deze buitenwereld bestaat niet zelden uit een DGA. Een governance-orgaan ontbreekt vaak en als er al partijen zijn die belang hebben bij de jaarrekening, dan zijn dat vaak financiers en heel soms leveranciers of afnemers.

Valkuilen

Het risico is dus terdege aanwezig dat de vereisten ten aanzien van het vermelden van continuïteit en fraude in de jaarrekeningen zullen leiden tot het ontstaan van standaardteksten (‘boilerplate’ met een mooie internationale term). Deze standaardteksten zullen te pas en wellicht ook te onpas worden gebezigd. En dus geen enkele toegevoegde waarde bieden aan de lezer van de verklaring (die inmiddels de lengte van het eerdergenoemde position paper van de AFM nadert. Dat is toch een belangrijke valkuil. Eerder hierboven haalde ik al de bevindingen van de ADR aan inzake de review van de controlewerkzaamheden van accountants bij de NOW1- en NOW2-regeling.¹

Bij deze opdrachten wordt veel vaker niet dan wel een controleverklaring afgegeven. Het gros van de verklaringen bestaat uit Derdenverklaringen, gevolgd door de samenstelverklaring van de accountant conform standaard 4415N en daarna pas de controleverklaring conform NV COS 3900N. Je moet als ADR dus wel heel duidelijk zijn over het soort opdrachten dat je betrokken hebt in je onderzoek. Dat blijkt ook uit het ADR-rapport. Als je dan bedenkt dat van elk kwadrant van de NOW-regeling maar een beperkt aantal dossiers is onderzocht, heb je te weinig deelwaarnemingen om er een conclusie op te kunnen baseren.

Het ADR-rapport is uitgevoerd als een rapport van feitelijke bevindingen, maar zegt dus niets over de kwaliteit van de uitgevoerde NOW-opdrachten als geheel. Terwijl het rapport wel fijntjes vertelt dat 8 van de 25 opdrachten tekortkomingen vertonen. Het is prima om de werkzaamheden van de accountant aan de verwachtingen te toetsen, maar doe dat dan niet op deze manier. Ten aanzien hiervan is desinformatie dus ook een valkuil.

De kleine zaken

Je kent het wel: je krijgt een briefje van de verzekeringsmaatschappij van je klant waarin staat dat je ‘even’ moet verklaren wat de omzet was over 2021. Of het verzoek van de rechtsbijstandsverzekeraar die je vraagt of je ‘even’ het omzetverlies wilt vaststellen als gevolg van de serverstoring die zich bij jouw klant heeft voorgedaan. Of de mail van de advocaat, waarin hij je ‘even’ vraagt om te bevestigen wat het vermogen was van de bv van de echtelieden die nu in scheiding liggen. In al die gevallen willen de betrokken partijen wellicht zekerheid, die ze van de accountant verwachten te krijgen. Die zekerheid kun je hun als accountant niet altijd geven.

Grenzen duidelijk maken

Zekerheid geven is iets anders dan vertrouwen bieden. Je mag erop vertrouwen dat de meeste mensen (en dus ook accountants) naar eer en geweten hun werkzaamheden zullen uitvoeren. Maar dat biedt nog geen zekerheid dat het ook altijd goed gaat. Het impliceert wel dat je als accountant eens en voor altijd aangeeft waar de grenzen liggen. Soms moet je dingen gewoon niet doen! Dat geldt in het groot dus ook. Wellicht moet iemand (de NBA) de AFM, de Kwartiermakers en de ADR eens vertellen waar de grenzen liggen. En daarbij duidelijk maken dat aan de accountant gestelde verwachtingen niet gebaseerd kunnen zijn op vage, niet-onderbouwde stellingen (AFM) of rapportages die de wetenschappelijke grondslag, anders dan die van ‘feitelijke bevindingen’, ontberen.

Drs. Jan Dekker AA is als accountant verbonden aan Fiscount. Dit artikel is geschreven op persoonlijke titel.

¹ Eerder schreef ik een aantal bijdragen in het kader van de NOW, waarin het met name ging over de valkuilen die een NOW-opdracht met zich mee kan brengen voor de accountant: ‘Accountant, denk NOW na’, ‘Accountant: denk nou nóg eens na’ en ‘Accountant: Now or Never (en alles daartussen)’.


Weten wie kwaliteitsbepaler is en hoe deze functie volgens de NVKS ingericht moet worden? Volg de cursus Pak je rol als kwaliteitsbepaler

Categorie: Accountancy

Geef een antwoord Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Meest gelezen

  • Reputatie accountantskantoren verder onderuit in MT500
  • RSM verhoogt lonen met 5% wegens inflatie
  • ‘Ook nieuwe box 3-heffing heeft nadelen, vermogensbelasting eenvoudiger’
  • Eigenaar boekhoud- en administratiekantoor was spin in het web bij grootschalige (belasting)fraude en witwassen

Partnercarrousel

De mogelijkheden omtrent de bewijslast in geval van BTW-fraude   
De evolutie van accountancy
Visma Pinkweb logo
Do’s en don’ts bij het werven van personeel
Slim Practice Management met Alure en Twinfield Samenwerken
Exact logo
Een complete ‘productiestraat’ | Harvest Finance
Yuki logo 042021
Recruit jij accountancytalent op basis van soft skills?
Veilig werken op het wifi-netwerk van Starbucks is mogelijk
Integrated Accounting: controle en inzicht over alle processen

GAC is leverancier van Microsoft Dynamics 365 …  

Een werkdag zónder automatisering? Onvoorstelbaar voor Alfa Accountants en Adviseurs
Bedrijfsoverdracht | Maak het je klant gemakkelijk
‘Met de informatie uit het systeem ben je iedereen altijd een stap voor’
Hoe je rendement wint door een geautomatiseerde backoffice?
Hanteren jouw medewerkers al dezelfde werkwijze bij Wwft?
Hoe werkgevers medewerkers met schulden kunnen helpen
In gesprek met accountants over SharePoint
‘Een volledige SBR Jaarrekening is nodig om de bank het juiste inzicht te geven’
Hoe online facturatiesoftware het verschil maakt voor Finovion  
Laat de waan van de dag niet regeren
De digitale handtekening: wat moet je er als accountant over weten?
Fiscount en Markus Verbeek Praehep gaan opleidingsaanbod combineren
Qics NEN en ISO 27001 en NEN 7510 gecertificeerd
Van bv naar eenmanszaak; wat zijn de fiscale gevolgen?
Sander Zeijlemaker (MIT): ‘Cybersecurity ook een zaak van financials’
Van reactief naar proactief benaderen van uw cliënten (6 tips)
keurmerk ritregistratie
Geld besparen met BTW over privégebruik auto
10 belangrijke lessen uit de coronarechtspraak voor de accountancybranche
Credion
Credion Den Haag breidt uit naar Delft-Westland
Leergang Herstructureringsdeskundige voor accountants wordt herhaald

Checkpoints van Fiscount en AV

Abonneer nieuwsbrief AV

Vacatures

Assistent Accountant
Schuiteman
Assistent accountant controlepraktijk
Scab
Tax Manager
Crop
Assistent Accountant (24-40 uur) – Alkmaar/Heerhugowaard/Beverwijk
De Hooge Waerder
Relatiebeheerder
Scab
Controleleider
SNP Adviseurs
Ervaren allround fiscalisten in Noord-West en Oost-Nederland
Fiscount
(Senior) controller / teamleider Rotterdam
Yaarwerk
Controleleider  
Scab
Fiscalist
Extendum
Assistent accountant
Rikst
Manager Assurance
CROP
Specialist sociale zekerheid
Fiscount
Ervaren controleleider (fulltime)
UNP accountants adviseurs
Assistent accountant – samenstelpraktijk
Scab
Senior Assistent Accountant RA
Share Impact Accountants
Senior Assistant Accountant RA – Alkmaar, Amsterdam, Hoofddorp, Utrecht, Rotterdam, Eindhoven en Heerlen
RSM
Zelfstandig Assistent Accountant, Barendrecht
Visser & Visser
Manager Accountancy & Advies
Lentink De Jonge
Professional – Loonadministrateur
Van Oers Accountancy & Advies
Ervaren assistent-accountant en afgestudeerde AA-er
WEA Accountants & Adviseurs
Junior administratief medewerker Nieuwegein, 32-40 uur
van helder
Assistent accountant Controlepraktijk
Van der Vlugt Accountants
Controleleider in Terneuzen
DRV
Product Marketing Specialist Accountancy
Visma
Beginnend assistent-accountant samenstelafdeling
SMK Accountants
Accountant AA (24-40 uur per week in Alphen aan den Rijn of Gouda)
Lansigt
Gevorderde assistent accountancy MKB- Beek -Maastricht
acconavm
(Zelfstandig) assistent-accountant
van de Kamp & van Gelder
Assistent Accountant, Ede 24 – 40 uur
Schuiteman
Accountant manager samenstel in Middelburg
Moore DRV
Supervisor Assurance
CROP
Ondernemende Belastingadviseur
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Adviseur MKB Accountancy
NBA
Professional – Medewerker accountancy
Van Oers
Relatiebeheerder BonsenReuling Doetinchem
BonsenReuling
Relatiebeheerder zelfstandig (fulltime)
UNP accountants adviseurs
Beginnend Assistent-Accountant 
KRC Van Elderen
Werken als Salarismedewerker Interim en Detachering
Rikst
Supervisor Compilation
CROP
Manager bij Coney Accountancy & Analytics (min 32 uur)
Coney
Fiscaal medewerker accountantspraktijk
Van der Vlugt Accountants
Staff Compilation
CROP
Ervaren accountmanager
Fiscount
Ervaren agro-fiscalist | HBO | WO | 24 – 40 uur | Thuiswerken | Groot netwerk
(Junior) Assistent Accountant Controlepraktijk (Audit)
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Accountmanager Accountant AGRO
acconavm
Assistent accountant in Breda
Moore DRV
Professional – Loonadministrateur Onderwijs
Van Oers
Controleleider (32-40 uur per week in Alphen aan den Rijn of Ridderkerk)
Lansigt
Assistent Accountant, 32 – 40 uur Goes
acconavm
Accountant AA (24-40 uur) – Beverwijk
De Hooge Waerder
IT auditor Alphen aan den Rijn, Ridderkerk
Lansigt
Gevorderd assistent accountant in Sliedrecht
Moore DRV
Assistent Accountant in audit & iAccountancy Praktijk
Coney
Assistent-Accountant (gevorderd)
KRC Van Elderen
Manager accountancy samenstelpraktijk
acconavm
Controleleider
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Compliance officer vaktechneut (24-32 uur in overleg)
UNP accountants adviseurs
Supervisor Assurance
CROP
Jaarrekening Specialist, Dordrecht
Visser &Visser
Senior IT-Audit Professional
CROP
Fiscount zoekt een specialist sociale zekerheid
Fiscount
Ervaren accountantsadviseurs (AA/RA)| HBO | 24 – 40 uur | Thuiswerken | Groot netwerk
Fiscount
Gevorderd Assistent Audit (32-40 uur per week in Alphen aan den Rijn, Gouda of Ridderkerk) 
Lansigt
(Junior) Assistent Accountant Samenstelpraktijk
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Senior Assistent Accountant
Schuiteman
Accountant, Amstelveen
Stolwijk Registeraccountants en Belastingadviseurs
Accountant relatiebeheerder in Rotterdam
Moore DRV
Financial Controller
ENTRPNR
Assistent accountant samenstelpraktijk
Van der Vlugt Accountants
Assistent Controlepraktijk (24-40 uur) – Alkmaar
De Hooge Waerder
Accountant Internationaal
Visser & Visser
Fiscount zoekt accountants (AA/RA)
Fiscount
Senior Assistent Accountant Controlepraktijk
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Assistent-Accountant (gevorderd) / aankomend adviseur MKB
KRC Van Elderen
Senior Assistent Accountant Samenstel​praktijk
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Zelfstandig assistent accountant samenstel
SNP Adviseurs
Relatiebeheerder Accountancy
Visma
Accountant Internationaal
Visser & Visser
Accountant (AA/RA)
SMK Accountants
Relatiebeheerder / Accountant
KRC Van Elderen
Ervaren fiscalist-estate planner
Fiscount
Medewerker Financiële administratie (m/v/x) 24-40 uur, Den Haag
Duits-Nederlandse Handelskamer
Opdrachtleider met belangstelling om ook ITGC thema op te pakken
Coney
Partner & Externe Accountant
Coney
Senior Supervisor Assurance
CROP
Klantmanager
Finance Plus
Assistent Accountant (32-40 uur per week in Alphen aan den Rijn, Gouda of Ridderkerk)
Lansigt
Salarismedewerker Interim en Detachering
Rikst
Ervaren medewerker administratieve dienstverlening Lisse, 32-40 uur
van Helder
Fiscount Fiscalisten
Fiscount
(Senior) marketeer
Fiscount
Assistent Accountant, Oud-Beijerland
Visser & Visser
Boekhouder – Accounting & Treasury (m/v/x) 20-24 uur, Amsterdam en hybride
Duits-Nederlandse Handelskamer
Startend assistent accountant (fulltime)
UNP accountants adviseurs
Fiscaal jurist
WEA Accountants & Adviseurs
Administratief consulent (32-40 uur)
BROADSTREET
Senior Accountant / Teamleider Samenstelpraktijk, vestiging Barneveld
Visser & Visser
Supervisor Compilation
CROP

Accountancy Vanmorgen (AV) is het platform voor accountants en iedereen die geïnteresseerd is in nieuws, trends, ontwikkelingen, achtergronden en wetenswaardigheden in en rond accountancy en ondernemerschap.

Accountancy Vanmorgen is een uitgave van MOCuitgevers.

 

Categorie

  • Nieuws
  • Blog
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
  • AV-events

Info

  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Shop
  • Algemene voorwaarden MOCuitgevers
  • Annuleringsvoorwaarden
  • Privacybeleid
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
Cookies
Om u beter van dienst te kunnen zijn, maakt Accountancy Vanmorgen gebruik van cookies. Klik op instellingen om de cookie instellingen te wijzigen.
  • Ik ga akkoord
  • Instellingen
  • Functionele cookies zijn noodzakelijk voor de werking van deze website.
  • We gebruiken Google Analytics, netjes geanonimiseerd.
  • We gebruiken de marketing cookies om gepersonaliseerde advertenties te tonen.
  • Annuleren
  • Ik ga akkoord

Instellingen