• Nieuws
    • Accountancy
    • Fiscaal
    • Vaktechniek
  • Blog
  • Thema
    • AV1 2023: Lifestyle en carrière
    • AV3 2022: ICT en Kengetallen
    • AV2 2022 : Bedrijfsoverdracht
    • AV1 2022: Lifestyle en carrière
    • Checkpoints
    • Corona
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Kennisdocs
  • Events
    • Nationale salarisdag
  • AV Top 50
    • AV-Top 50 | 2022
    • AV-Top 50 | 2021
  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Nieuwsbrief
  • STAP-budget
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
  • Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Nieuwsbrief
  • STAP-budget
Accountancy Vanmorgen

  • Nieuws
    • Accountancy
    • Fiscaal
    • Vaktechniek
  • Blog
  • Thema
    • AV1 2023: Lifestyle en carrière
    • AV3 2022: ICT en Kengetallen
    • AV2 2022 : Bedrijfsoverdracht
    • AV1 2022: Lifestyle en carrière
    • Checkpoints
    • Corona
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Kennisdocs
  • Events
    • Nationale salarisdag
  • AV Top 50
    • AV-Top 50 | 2022
    • AV-Top 50 | 2021
Home » Verwacht het maatschappelijk verkeer te veel van accountants?

Verwacht het maatschappelijk verkeer te veel van accountants?

Accountancy

9 juni 2022 door Fiscount

De laatste jaren is er veel te doen geweest over de rol die de accountant richting het maatschappelijk verkeer moet innemen. Vooral met betrekking tot het uitvoeren van wettelijke controleopdrachten van de jaarrekening wordt er van de accountant heel veel verwacht. Meer dan vroeger, toen alles beter was (behalve de computers)… Verwacht het maatschappelijk verkeer te veel?

De maatschappelijke rol van de accountant komt voort uit de leer van Limperg (wie kent hem nog?). Limperg stelde: “De accountant is verplicht om zijn arbeid zo te verrichten, dat hij de verwachtingen, welke hij bij de verstandige leek opwekt, niet beschaamt; en, omgekeerd, geen grotere verwachtingen mag opwekken dan door de verrichte arbeid gerechtvaardigd wordt.’ Vergeef me in dezen de mannelijke vorm. Limperg leefde in de vorige eeuw. Maar in deze stelling van hem komt wel duidelijk de verwachtingskloof naar voren.

Enerzijds moet de accountant duidelijk zijn over de werkzaamheden die zijn verricht en de uitkomsten daarvan. Anderzijds moet ook duidelijk worden welke verwachtingen het maatschappelijk verkeer heeft en of de accountant in staat mag worden geacht aan deze verwachtingen te voldoen. Dit is ook geen statische situatie; we leven in een continu veranderende wereld. De verwachtingen van de maatschappij zijn afhankelijk van de tijdgeest en van gebeurtenissen die zich in de wereld voordoen. Door diverse boekhoudschandalen in de afgelopen jaren is de druk op de accountant om ‘wat meer’ te doen alleen maar verder toegenomen.

In de rol van de accountant richting het maatschappelijk verkeer ‘sturen’ met name toezichthouders (de Autoriteit Financiële Marken, AFM), stakeholders (vertegenwoordigd door organisaties als Eumedion) en de politiek (bijvoorbeeld de Kwartiermakers Toekomst Accountancysector) dit. Maar ook de Auditdienst Rijk (ADR) speelt hierin een rol, gelet op zijn ‘Rapport van feitelijke bevindingen review accountantswerkzaamheden NOW 1- en NOW 2- regeling’.

Rolvervaging

Valkuil hierbij is dat er naar mijn mening soms wat ‘rolvervaging’ optreedt. Zo gaf de AFM onlangs in haar position paper ‘Omgang accountantsorganisaties met fraude(risico’s) bij gecontroleerde ondernemingen’ het volgende aan:

  • Het signaleren en opvolgen van fraude(risico’s) in de wettelijke controle van gecontroleerde ondernemingen is een belangrijke verantwoordelijkheid van de externe accountant.
  • Hoewel een geobjectiveerd beeld ontbreekt, lijkt de accountancysector als geheel nog onvoldoende ontwikkeld in het detecteren en opvolgen van frauderisico’s.

Deze beweringen an sich hebben niets te maken met het uitoefenen van toezicht. Ze geven echter wel aan hoe de verwachtingen van het maatschappelijk verkeer kunnen veranderen. Ik heb ooit in mijn opleiding tot accountant geleerd dat de accountant in het geheel niet geoutilleerd is om fraude te detecteren en op te sporen, tenzij hiervoor reeds aanwijzingen bestaan. Afgezien van fraude met de financiële verslaggeving vindt fraude veelal plaats op operationeel niveau. De externe accountant is niet dusdanig bij de dagelijkse gang van zaken betrokken dat hij of zij daar grip op zou kunnen krijgen.

Veel commotie en ongewenst vertrek

De Kwartiermakers zijn door minister Hoekstra benoemd om kabinetsaanbevelingen aan te jagen voor de duurzame verbetering van wettelijke controles van accountantsorganisaties. De indicatie van deze Kwartiermakers – dat de accountant in de controleverklaring moet rapporteren over fraude en continuïteit bij de gecontroleerde – leidde eind 2021 tot veel commotie. Zodanig veel zelfs, dat een aantal accountants spontaan hun titel inleverde en zich liet uitschrijven uit het register van de NBA. Dat is natuurlijk zonde, omdat op die manier ook een deel van de klankbordgroep wegvalt. En is de mogelijkheid om kritisch te kunnen en te mogen zijn niet een van de pijlers die het mooie accountantsberoep overeind houden?

Belangrijke aandachtspunten

Je kunt je natuurlijk afvragen of de accountant überhaupt zou moeten rapporteren over iets (fraude) waarover de gecontroleerde zelf, op basis van wet- en regelgeving, geen enkele rapportageverplichting heeft. Maar wanneer je dan als accountantsberoep middels aanpassing in de regelgeving zover komt dat je het belangrijk vindt en er ‘iets’ aan wil doen, dan spelen er minimaal twee zaken:

  • Je moet natuurlijk wel duidelijk kunnen maken wat dat ‘iets’ dan is en wat er van de accountant verwacht wordt.
  • Er moet ook nog even aan de klant worden uitgelegd dat de verklaring van komend jaar er iets anders kan uitzien, omdat er een passage over ‘management override’ in opgenomen moet worden. Die kan bij de klant wellicht toch een beetje rauw op het dak vallen.

De NBA heeft het eerste aspect opgepakt door een werkgroep te formeren en een pilot op te starten. De werkgroep deelt ervaringen en zij zorgen er ook voor dat kantoren informatie krijgen. Het tweede aspect – uitleg geven aan de klant – wordt toch vaak aan de accountant en de kantoren zelf overgelaten.

Verschillen tussen kantoren

Over kantoren gesproken: het bovenstaande zal voor de grotere kantoren ingepast kunnen worden in de werkmethodiek. Organisaties van Openbaar Belang (OOB’s) zullen veelal begrijpen welke positie de accountant inneemt in het governanceproces van de organisatie en de wijze waarop verantwoording wordt afgelegd aan de ‘buitenwereld’. Bij kleinere kantoren die opdrachten voeren voor met name het middelgrote controleplichtige mkb kan dat anders liggen. Ten eerste is de omvang van deze bedrijven vaak kleiner en beschikken ze niet over een uitgebreide compliance-afdeling. Ten tweede is de buitenwereld voor deze bedrijven kleiner. Sterker nog: deze buitenwereld bestaat niet zelden uit een DGA. Een governance-orgaan ontbreekt vaak en als er al partijen zijn die belang hebben bij de jaarrekening, dan zijn dat vaak financiers en heel soms leveranciers of afnemers.

Valkuilen

Het risico is dus terdege aanwezig dat de vereisten ten aanzien van het vermelden van continuïteit en fraude in de jaarrekeningen zullen leiden tot het ontstaan van standaardteksten (‘boilerplate’ met een mooie internationale term). Deze standaardteksten zullen te pas en wellicht ook te onpas worden gebezigd. En dus geen enkele toegevoegde waarde bieden aan de lezer van de verklaring (die inmiddels de lengte van het eerdergenoemde position paper van de AFM nadert. Dat is toch een belangrijke valkuil. Eerder hierboven haalde ik al de bevindingen van de ADR aan inzake de review van de controlewerkzaamheden van accountants bij de NOW1- en NOW2-regeling.¹

Bij deze opdrachten wordt veel vaker niet dan wel een controleverklaring afgegeven. Het gros van de verklaringen bestaat uit Derdenverklaringen, gevolgd door de samenstelverklaring van de accountant conform standaard 4415N en daarna pas de controleverklaring conform NV COS 3900N. Je moet als ADR dus wel heel duidelijk zijn over het soort opdrachten dat je betrokken hebt in je onderzoek. Dat blijkt ook uit het ADR-rapport. Als je dan bedenkt dat van elk kwadrant van de NOW-regeling maar een beperkt aantal dossiers is onderzocht, heb je te weinig deelwaarnemingen om er een conclusie op te kunnen baseren.

Het ADR-rapport is uitgevoerd als een rapport van feitelijke bevindingen, maar zegt dus niets over de kwaliteit van de uitgevoerde NOW-opdrachten als geheel. Terwijl het rapport wel fijntjes vertelt dat 8 van de 25 opdrachten tekortkomingen vertonen. Het is prima om de werkzaamheden van de accountant aan de verwachtingen te toetsen, maar doe dat dan niet op deze manier. Ten aanzien hiervan is desinformatie dus ook een valkuil.

De kleine zaken

Je kent het wel: je krijgt een briefje van de verzekeringsmaatschappij van je klant waarin staat dat je ‘even’ moet verklaren wat de omzet was over 2021. Of het verzoek van de rechtsbijstandsverzekeraar die je vraagt of je ‘even’ het omzetverlies wilt vaststellen als gevolg van de serverstoring die zich bij jouw klant heeft voorgedaan. Of de mail van de advocaat, waarin hij je ‘even’ vraagt om te bevestigen wat het vermogen was van de bv van de echtelieden die nu in scheiding liggen. In al die gevallen willen de betrokken partijen wellicht zekerheid, die ze van de accountant verwachten te krijgen. Die zekerheid kun je hun als accountant niet altijd geven.

Grenzen duidelijk maken

Zekerheid geven is iets anders dan vertrouwen bieden. Je mag erop vertrouwen dat de meeste mensen (en dus ook accountants) naar eer en geweten hun werkzaamheden zullen uitvoeren. Maar dat biedt nog geen zekerheid dat het ook altijd goed gaat. Het impliceert wel dat je als accountant eens en voor altijd aangeeft waar de grenzen liggen. Soms moet je dingen gewoon niet doen! Dat geldt in het groot dus ook. Wellicht moet iemand (de NBA) de AFM, de Kwartiermakers en de ADR eens vertellen waar de grenzen liggen. En daarbij duidelijk maken dat aan de accountant gestelde verwachtingen niet gebaseerd kunnen zijn op vage, niet-onderbouwde stellingen (AFM) of rapportages die de wetenschappelijke grondslag, anders dan die van ‘feitelijke bevindingen’, ontberen.

Drs. Jan Dekker AA is als accountant verbonden aan Fiscount. Dit artikel is geschreven op persoonlijke titel.

¹ Eerder schreef ik een aantal bijdragen in het kader van de NOW, waarin het met name ging over de valkuilen die een NOW-opdracht met zich mee kan brengen voor de accountant: ‘Accountant, denk NOW na’, ‘Accountant: denk nou nóg eens na’ en ‘Accountant: Now or Never (en alles daartussen)’.


Weten wie kwaliteitsbepaler is en hoe deze functie volgens de NVKS ingericht moet worden? Volg de cursus Pak je rol als kwaliteitsbepaler

Categorie: Accountancy

Geef een reactie Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Hoofdsponsor

Soft skills van onschatbare waarde in technologietijdperk

Partnercarrousel

Het belang van een passende bedrijfscultuur

GAC is leverancier van Microsoft Dynamics 365 …  

Data is de sleutel voor minder werkdruk bij accountantskantoren
De toegevoegde waarde van de accountant als copiloot
Accountmanager op non-actief gesteld wegens ongewenste appjes
Exact logo
Hoe je als klein kantoor je positie kunt versterken
Caseware nieuw aug 2022
Reanda als eerste in Nederland aan de slag met AUDIT+ van Caseware
Vakantie tijdens verlof en verzuim, hoe zit dat precies?
Uitbreiding NT Middelgroot faciliteert aanleveren van één dataset aan KvK en bank voor middelgrote ondernemingen
Zeven feitjes over vakantiegeld
Vijf tips om meer medewerkers in SharePoint te laten werken
Zo regel je efficiënt een statutenwijziging
Maximaal profiteren van Microsoft 365? Zo doe je dat in 6 stappen met Power BI
Zo werkt digitalisering ook voor jouw kantoor
Hoe bereid je je als accountant voor op een toezichthouder van de WWFT?
Visma Pinkweb logo
Verhoog werkgeluk door efficiënter werken
Een op de vier bedrijven niet bezig met klimaat en duurzaamheid, terwijl Brussel voortraast
AV-Top 50 | Boekhoudsoftware met een ziel
Koen Scheepers adviseur bij Credion
Silverfin en PKIsigning ontwikkelen software-integratie voor accountants
Verduurzaming zorgt voor meer groene businesscases
Wat moet je doen als je op een phishinglink hebt geklikt?
Coronabetalingsregeling houdt op: wat kan je als accountant voor je klant doen?
Fiscount en Markus Verbeek Praehep gaan opleidingsaanbod combineren
Vier tips voor een beheersbare planning voor accountants
Veilig mailen als accountant? Zo doe je dat
Soft skills van onschatbare waarde in technologietijdperk
Het einde van papierwerk: hoe automatische factuurverwerking het verschil maakt
Wat te doen bij een datalek? Onderneem deze stappen!
KANS-klachten door beeldschermwerk voorkomen

CONTENT MARKETING VOOR DE FINANCIËLE SECTOR Maak je …  

Hoeveel is kennis waard?
Hoe je als accountant je klant helpt met het delen van bestanden
Yuki logo 042021
Duurzaamheidsmonitor van Visma-bedrijven Yuki en SmartTrackers maakt verplichte rapportage toegankelijk voor mkb

Meest gelezen

  • ‘Nieuwe box 3-belasting desastreus voor startups’
  • Jaarrekeningen 2019/2020 nog altijd niet samengesteld: onbereikbare AA doorgehaald
  • Man (34) aangehouden voor grootschalige fraude met omzetbelasting
  • Aanpassing van de giftenaftrek in de inkomstenbelasting

Checkpoints van Fiscount en AV

Abonneer nieuwsbrief AV

Vacatures

Gevorderd Assistent Accountant
Moore MTH
Senior accountant relatiebeheerder mkb in Bergen op Zoom
Moore DRV
Relatiebeheerder Accountancy & Advies | Amersfoort en Ede
CROP
Medewerker Aangiftepraktijk
Yours Accountancy
Assistent-Accountant (gevorderd) – Wezep
KRC Van Elderen
Beginnend assistent-accountant MKB
Moore MTH
(zelfstandig) Assistent-accountant
van de Kamp & van Gelder
Controleleider
Moore MTH
Assistent-Accountant (gevorderd) / aankomend adviseur mkb – Zwolle
KRC Van Elderen
Manager Assurance | Amersfoort, Arnhem, Ede, Hoofddorp en Utrecht
CROP
Manager audit
Moore MTH
Gevorderd assistent-accountant / beginnend controleleider
KRC Van Elderen
Allround vennotabel accountant RA – Den Haag
Klop & Partners B.V.
Data-Scientist (medior)
Coney Minds
Assistent Accountancy en Advies
HLB Witlox
Zelfstandig Assistent Accountant voor samenstelpraktijk (32-40 uur)
KRAMERKUIPER accountants|adviseurs
Meewerkstage Accountancy
Flynth
Senior Assistent Accountant Audit
Flynth
Assistent Accountant Samenstel
Lansigt
Relatiebeheerder / Accountant MKB
Moore MTH
Assistent Accountant
Marshoek
Werkstudent accountancy MKB
Moore MTH
Relatiebeheerder / Accountant MKB
Moore MTH
Assistent-Accountant (zelfstandig)
KRC Van Elderen
Director accountancy & advies
Baker Tilly
Supervisor Assurance | Amersfoort, Hoofddorp, Ede, Arnhem en Utrecht
CROP
Relatiebeheerder MKB
Moore MTH
(Junior) Accountant
Lansigt
Controleleider
Moore MTH
Zelfstandig Assistent Accountant | Amersfoort, Ede, Hoofddorp en Utrecht
CROP
(Senior) Manager Accountancy & Advies
HLB Witlox Van den Boomen
Assistent Audit
Lansigt
Accountant AA of RA voor samenstelpraktijk (32-40 uur)
KRAMERKUIPER accountants|adviseurs
Traineeship Accountancy Alphen aan den Rijn
Lansigt
Vennotabel AA/RA manager te Aalsmeer
Klop & Partners
(senior) Medewerker aangiftepraktijk
Scab
Medewerker Belastingadvies
Flynth
Voorzitter en een lid Raad van Commissarissen Countus Groep B.V.
Countus Groep B.V.
Gevorderd assistent accountant • Dordrecht
WEA Deltaland
Financieel administratief medewerker
Scab
Beginnend Belastingadviseur (32-40 uur) – Beverwijk of Haarlem
De Hooge Waerder
Assistent Accountant (24 – 40 uur)
Flynth
Officemanager
van Helder
ASSISTENT-ACCOUNTANT (24 – 40 uur)
Jongejan & Partners
Vennotabel RA external auditor te Amsterdam
Klop & Partners
Senior Supervisor Assurance | Amersfoort, Arnhem, Ede, Hoofddorp en Utrecht
CROP
Cost Accountant
Top Onions
Ervaren assistent-accountants samenstelpraktijk (dit betreft meerdere vacatures)
WEA Gouda
Assistent Accountant Agro
Flynth
Assistent Accountant Audit
HLB Witlox Van den Boomen
Boekhouder
Gelders Genootschap
Docent Accountancy (1,0 fte)
Hogeschool van Amsterdam
Belastingadviseur BTW – Venlo
Flynth
Adviseur Corporate Finance (32-40 uur) – Alkmaar
De Hooge Waerder
Medewerker Facturatie
Flynth
Supervisor audit in Brabant
Moore DRV
Belastingadviseur
Flynth
Belastingadviseur Agro
Flynth
Externe Accountant
Coney Minds
Gevorderd Assistent Accountant (Assurance)
KRAMERKUIPER accountants|adviseurs
Controleleider
WEA Gouda
Senior Manager Accountancy & Advies | Ede
CROP
Beginnend assistent-accountant MKB
Moore MTH
Vacature gevorderd assistent accountant
WEA Deltaland
Controleleider Supermarkten
Lansigt
Relatiebeheerder – Accountant
Moore MTH
Relatiebeheerder – 32-40 uur p.w | Brielle
WEA Deltaland
Senior Manager Samenstelpraktijk
RSM
Gevorderd Assistent Accountant | Hoofddorp, Amersfoort, Arnhem, Ede en Utrecht
CROP
Senior manager Accountancy general practice samenstelpraktijk te Arnhem
Klop
Senior assistant audit in Zeeland
Moore DRV
Senior financial auditor
Gemeente Haarlem
Senior external auditor/aankomend vennoot
Klop
Relatiebeheerder / Accountant MKB
Moore MTH
Aankomend Accountant-Administratieconsulent
Yours Accountancy
Director accountancy & advies
Baker Tilly
Manager audit
Moore MTH
Gevorderd Assistent Accountant Gouda
Lansigt
Assistent-Accountant
Yours Accountancy
Supervisor audit in Oud-Beijerland
Moore DRV
Gevorderd assistent-accountant MKB
Moore MTH
Adviseur internationaal
Flynth
Accountant Agro
Flynth
Assistent-Accountant controlepraktijk (beginnend)
KRC Van Elderen
Fiscalist (24-40 uur) – Alkmaar
De Hooge Waerder
Assistent Accountant (24 – 40 uur)
Flynth
Financieel administratief medewerker
Fiscount
Accountant RA (Nijmegen)
Konings & Meeuwissen
Manager Accountancy en Advies
HLB Witlox Van den Boomen
Controleleider
Lansigt
Intern Controller/ Auditor
Gemeente Heerde
Vennotabel Directeur audit RA
Klop
Floormanager / Assistent – Accountant
Jongejan & Partners
IT Auditor
Lansigt
Opdrachtmanager Accountancy & Advies
Witlox van den Boomen
Werkperiode Junior assistent accountant samenstelpraktijk
Scab
Senior Assistent Accountant Audit
HLB Witlox Van den Boomen
Beginnend assistent-accountant MKB duaal
Moore MTH
Ondernemende Belastingadviseur (32-40 uur)
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Ervaren Assistent-Accountant (32 – 40 uur)
Jongejan & Partners

Accountancy Vanmorgen (AV) is het platform voor accountants en iedereen die geïnteresseerd is in nieuws, trends, ontwikkelingen, achtergronden en wetenswaardigheden in en rond accountancy en ondernemerschap.

Accountancy Vanmorgen is een uitgave van MOCuitgevers.

 

Categorie

  • Nieuws
  • Blog
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
  • AV-events

Info

  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Shop
  • Algemene voorwaarden MOCuitgevers
  • Annuleringsvoorwaarden
  • Privacybeleid
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
Cookies
Om u beter van dienst te kunnen zijn, maakt Accountancy Vanmorgen gebruik van cookies. Klik op instellingen om de cookie instellingen te wijzigen.
  • Ik ga akkoord
  • Instellingen
  • Functionele cookies zijn noodzakelijk voor de werking van deze website.
  • We gebruiken Google Analytics, netjes geanonimiseerd.
  • We gebruiken de marketing cookies om gepersonaliseerde advertenties te tonen.
  • Annuleren
  • Ik ga akkoord

Instellingen