
De Europese Raad heeft vrijdag formeel de Corporate Sustainability Due Diligence-richtlijn (CSDDD) aangenomen. Die verplicht grote bedrijven actie te ondernemen om de negatieve gevolgen van hun activiteiten voor mensenrechten en milieu te beperken en dat in een klimaattransitieplan op te nemen.
Waar de al eerder aangenomen CSRD-richtlijn bedrijven verplicht transparant te rapporteren over de duurzaamheidsaspecten van hun bedrijfsvoering, gaat de CSDDD over de daadwerkelijke acties die ze moeten nemen om meer duurzaam te opereren. De richtlijn gaat net als bij de CSRD niet alleen over de eigen activiteiten, maar ook over die van dochterondernemingen, zakenpartners en andere bedrijven in de keten. ‘Grote bedrijven moeten hun verantwoordelijkheid nemen in de transitie naar een groenere economie en meer sociale rechtvaardigheid. De CSDDD-richtlijn zal ons de mogelijkheid bieden om sancties op te leggen aan actoren die hun verplichtingen schenden. Het is een concrete en belangrijke stap op weg naar een betere leefomgeving voor iedereen’, aldus de Raad, waarin de EU-regeringsleiders verenigd zijn.
Aansprakelijkheid voor niet naleven
De richtlijn gaat gelden voor bedrijven met meer dan 1.000 werknemers en een omzet van meer dan 450 miljoen euro. ‘Bedrijven die geraakt worden door de wetgeving zullen een risicogebaseerd systeem moeten opzetten en implementeren om mensenrechten- en milieuschade te monitoren, te voorkomen of te herstellen.’ Als bedrijven gesignaleerde tekortkomingen niet verhelpen, kunnen ze aansprakelijk worden gesteld voor de veroorzaakte schade en zullen ze een schadevergoeding moeten betalen. Bovendien moeten bedrijven verplicht een klimaattransitieplan gaan opstellen en uitvoeren, in lijn met het akkoord van Parijs. Concreet betekent dat dat ze moeten aangeven hoe zij zodanig gaan opereren dat ze bijdragen aan maximaal 1,5 graad opwarming.
Bedrijven hebben nog minimaal drie jaar
Met de goedkeuring door de raad is de richtlijn definitief aangenomen; lidstaten hebben nu twee jaar de tijd om de CSDDD in de nationale regelgeving door te voeren. Bedrijven met meer dan 5.000 werknemers en een omzet van meer dan anderhalf miljard euro moeten over drie jaar (2027) aan de regels gaan voldoen; een jaar later zijn ook bedrijven met meer dan 3.000 werknemers en meer dan 900 miljoen euro omzet aan de beurt. Daarna volgt de categorie bedrijven met meer dan 1.000 werknemers en een omzet van 450 miljoen euro.
Revolutie of papieren tijger?
Volgens klimaatjurist Sjoerd Lopik is de richtlijn ‘een juridische revolutie’, omdat elders in de wereld bedrijven niet worden verplicht klimaatactie te ondernemen. In Nederland worden zo’n 450 bedrijven geraakt door de CSDDD. Volgens werkgeversorganisatie VNO-NCW heeft 86 procent van de leden heeft al een klimaatplan of een plan in wording. Bovendien is de plicht om het plan ook uit te voeren er niet, zegt de organisatie tegen Trouw: ‘Daarvoor geldt geen resultaatsverplichting.’ Volgens klimaatjurist Tim Bleeker kan dat nog weleens tegenvallen en gaat het om meer dan alleen groene leuzen en beloftes: ‘Daarmee gaan ze het straks niet meer redden.’
Desondanks blijft onduidelijk hoe hard de nieuwe richtlijn is op het gebied van de 1,5 graad opwarming, vindt hoogleraar ondernemingsrecht Harm-Jan de Kluiver: ‘Dit gaat over de wereldwijde limiet op uitstoot. Maar hoe vertaal je dat naar wat één bedrijf mag uitstoten?’ Hij denkt wel dat grote bedrijven zich zorgen maken: ‘Dit leeft in bestuurskamers.’
Geef een reactie